Μια διατροφή με πλήρη λιπαρά δεν είναι ανθυγιεινή και μπορεί να βοηθήσει στην αποφυγή καρδιαγγειακών παθήσεων και πρόωρου θανάτου, σύμφωνα με μια παγκόσμια μελέτη που διεξήχθη σε 80 χώρες, αμφισβητώντας τη σύσταση για περιορισμό των γαλακτοκομικών με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά. Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο European Heart Journal Global μελέτη, έδειξε ότι τα φρούτα, τα λαχανικά, τα γαλακτοκομικά (κυρίως με πλήρη λιπαρά), οι ξηροί καρποί, τα όσπρια και τα ψάρια συνδέονται με χαμηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου και πρόωρου θανάτου σε όλες τις περιοχές του κόσμου. Η προσθήκη μη επεξεργασμένου κόκκινου κρέατος ή δημητριακών ολικής αλέσεως είχε μικρή επίδραση στα αποτελέσματα της υγείας.

«Τα τρόφιμα με χαμηλά λιπαρά έχουν βρεθεί στο επίκεντρο του κοινού, της βιομηχανίας τροφίμων και των υπευθύνων χάραξης πολιτικής, με τις διατροφικές ετικέτες να επικεντρώνονται στη μείωση του λίπους και των κορεσμένων λιπαρών», δήλωσε ο Δρ Andrew Mente του Ινστιτούτου Έρευνας για την Υγεία του πληθυσμού του Πανεπιστημίου McMaster στον Καναδά. “Τα ευρήματά μας υποδηλώνουν ότι προτεραιότητα πρέπει να είναι η αύξηση των προστατευτικών τροφών όπως οι ξηροί καρποί (συχνά αποφεύγονται ως πολύ ενεργειακά πυκνά), τα ψάρια και τα γαλακτοκομικά, αντί ο περιορισμός των γαλακτοκομικών (ειδικά με πλήρη λιπαρά) σε πολύ χαμηλές ποσότητες. Τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι έως δύο μερίδες γαλακτοκομικών την ημέρα, κυρίως με πλήρη λιπαρά, μπορούν να συμπεριληφθούν σε μια υγιεινή διατροφή. Αυτό είναι σύμφωνο με τη σύγχρονη διατροφική επιστήμη που δείχνει ότι τα γαλακτοκομικά, ιδιαίτερα τα πλήρη λιπαρά, μπορεί να προστατεύουν από την υψηλή αρτηριακή πίεση και το μεταβολικό σύνδρομο”, είπε ο Mente.

Περίπου 147.642 άτομα από τον γενικό πληθυσμό σε 21 χώρες δοκιμάστηκαν για “υγιεινή και μακροζωία” διατροφή συμπεριλαμβανομένων 2-3 μερίδες φρούτων την ημέρα, 2-3 μερίδες λαχανικών την ημέρα, 3-4 μερίδες όσπρια την εβδομάδα, 7 μερίδες ξηρών καρπών την εβδομάδα, 2-3 μερίδες ψαριού την εβδομάδα και 14 μερίδες γαλακτοκομικών προϊόντων (κυρίως ολόκληρα λιπαρά αλλά χωρίς βούτυρο ή σαντιγί) την εβδομάδα. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η δίαιτα συνδέθηκε με 30% χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου, 18% χαμηλότερη πιθανότητα καρδιαγγειακής νόσου, 14% χαμηλότερο κίνδυνο εμφράγματος του μυοκαρδίου και 19 τοις εκατό χαμηλότερο κίνδυνο εγκεφαλικού.

Μια νέα μακροπρόθεσμη μελέτη δεδομένων σε επίπεδο πληθυσμού δείχνει ότι όσον αφορά την υγεία, σχεδόν όλοι θα μπορούσαν να κάνουν βελτιώσεις, καθώς και η σχέση με τους παράγοντες κινδύνου και τη θνησιμότητα αλλάζει με την πάροδο του χρόνου, μερικές φορές με εκπληκτικούς τρόπους. «Μπορείτε να το εκλάβετε ως μια καλή είδηση ή μια κακή είδηση, ανάλογα με το πώς θέλετε να δείτε αυτούς τους αριθμούς», λέει η αναπληρώτρια καθηγήτρια του Τμήματος Υγείας στη Σχολή Κινησιολογίας και Επιστήμης Υγείας Jennifer Kuk, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.

«Αυτό που ανακαλύψαμε είναι ότι η σχέση με τους παράγοντες κινδύνου και τη θνησιμότητα αλλάζει με την πάροδο του χρόνου, κάτι που θα μπορούσε να εξηγηθεί από παράγοντες όπως η εξέλιξη στις θεραπείες και οι αλλαγές στο κοινωνικό στίγμα. Συνολικά, οι περισσότεροι από εμάς έχουμε κάτι λάθος με εμάς και είναι πιο πιθανό να έχουμε έναν παράγοντα κινδύνου για την υγεία του τρόπου ζωής μας τώρα από ό,τι στη δεκαετία του ’80 και αυτό στην πραγματικότητα συνδέεται με ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο θνησιμότητας τώρα από πριν».

Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο περιοδικό PLOS One, έλαβε δεδομένα ερευνών στις Ηνωμένες Πολιτείες από το 1988 έως το 1994 και το 1999 έως το 2014, και εξέτασε τις πιθανότητες θνησιμότητας πέντε ετών για άτομα 20 ετών και άνω. Η ερευνητική ομάδα εξέτασε 19 διαφορετικούς παράγοντες κινδύνου και στη συνέχεια προσάρμοσε τα δεδομένα για την ηλικία, το φύλο, την κατηγορία παχυσαρκίας και την εθνικότητα. Αυτό που βρήκαν συνολικά ήταν ότι λιγότερο από το 3% των ανθρώπων δεν είχαν κανέναν από τους παράγοντες κινδύνου. Ενώ η προηγούμενη έρευνα έχει τεκμηριώσει πολύ καλά τους παράγοντες κινδύνου, ο Kuk λέει ότι αυτό που ήταν λιγότερο κατανοητό ήταν η σχέση μεταξύ των διαφόρων κινδύνων και της πιθανότητας θνησιμότητας με την πάροδο του χρόνου.

Ο Kuk και η ερευνητική ομάδα διαπίστωσαν ότι αυτή η σχέση μπορεί μερικές φορές να είναι παράδοξη. Για παράδειγμα, λέει ο Kuk, τα ποσοστά καπνίσματος, τα οποία συνδέονται από καιρό με καταστάσεις που μπορεί να οδηγήσουν σε θάνατο, όπως ο καρκίνος, οι καρδιακές παθήσεις, το εγκεφαλικό και ο διαβήτης, έχουν συνολικά μειωθεί χάρη σε ισχυρές εκστρατείες για τη δημόσια υγεία. Ωστόσο, ο συνολικός κίνδυνος να είσαι καπνιστής αυξήθηκε με την πάροδο του χρόνου, κάτι που ο Kuk λέει ότι θα μπορούσε ίσως να εξηγηθεί από το αυξημένο στίγμα καθώς ο εθισμός έγινε λιγότερο κοινός και η συνειδητοποίηση των κινδύνων αυξήθηκε, κάτι που μπορεί επίσης να αντικατοπτρίζεται στη χρηματοδότηση της έρευνας.

«Αν κοιτάξετε την έρευνα για τον καρκίνο, υπάρχει μεγάλη χρηματοδότηση συνολικά, αλλά ειδικά για τον καρκίνο του πνεύμονα, φαίνεται να σχετίζεται με ηθικό σφάλμα και κατά συνέπεια χαμηλότερη χρηματοδότηση», λέει ο Kuk. «Όταν εξετάζετε τον κίνδυνο θνησιμότητας που σχετίζεται με τον καρκίνο του πνεύμονα σε σχέση με όλους τους άλλους κοινούς καρκίνους, είναι εξαιρετικά υψηλός. Οπότε πιστεύω ότι αυτή η έλλειψη ώθησης είναι επιζήμια». Ο κύριος τομέας έρευνας της Kuk είναι η παχυσαρκία και εδώ διαπίστωσε ότι ενώ ο επιπολασμός έχει αυξηθεί, οι κίνδυνοι έχουν μειωθεί.

«Αν και υπάρχουν όλο και περισσότεροι άνθρωποι με παχυσαρκία, στην πραγματικότητα δεν οδηγεί σε περισσότερους θανάτους με την πάροδο του χρόνου. Και έτσι νομίζω ότι αυτό είναι ένα άλλο σαφές πράγμα που πρέπει να αναγνωρίσουμε, ότι είμαστε πολύ καλοί στη θεραπεία των αποτελεσμάτων που σχετίζονται με την παχυσαρκία. Και ανεξάρτητα από το σωματικό μας βάρος, οι περισσότεροι από εμάς έχουμε κάτι στο οποίο μπορούμε πιθανώς να δουλέψουμε». Μερικές από τις άλλες τάσεις για την υγεία που βρήκε ο Kuk στα δεδομένα περιλαμβάνουν:

• Τα ποσοστά διαβήτη και υπέρτασης έχουν αυξηθεί με την πάροδο του χρόνου, αλλά οι κίνδυνοι έχουν μειωθεί.
• Περισσότεροι άνθρωποι δεν ασκούνται και αυτό σχετίζεται τώρα με χειρότερα αποτελέσματα από ό,τι ήταν κάποτε.
• Η λήψη φαρμάκων για την ψυχική υγεία δεν αποτελούσε σημαντικό παράγοντα κινδύνου στη δεκαετία του 1980, αλλά στα μεταγενέστερα δεδομένα συσχετίστηκε με αυξημένη θνησιμότητα.
• Το να μην τελειώσει κάποιος το λύκειο συνδέεται με κινδύνους για την υγεία, ενώ δεν ήταν στη δεκαετία του 1980.

Ενώ η Kuk λέει ότι η έρευνα δείχνει ότι σχεδόν όλοι έχουμε περιθώρια βελτίωσης όταν πρόκειται για διάφορους παράγοντες όπως η διατροφή, η άσκηση, το κάπνισμα, το αλκοόλ και η πρόσληψη ναρκωτικών, λέει επίσης ότι υπάρχουν παράγοντες που είναι εκτός του ατομικού ελέγχου πολλών ανθρώπων. «Όταν εξετάζουμε πράγματα όπως η επισιτιστική ανασφάλεια, η χαμηλή εκπαίδευση — ως κοινωνία, το κάνουμε έτσι ώστε η υγεία να μην είναι εύκολη επιλογή για πολλούς ανθρώπους. Πρέπει να είμαστε ευαίσθητοι σε αυτό όταν εξετάζουμε αυτούς τους παράγοντες κινδύνου».

Σε παγκόσμιο επίπεδο, η καρδιαγγειακή νόσος (CVD) σκοτώνει περισσότερους ανθρώπους από οποιαδήποτε άλλη ασθένεια. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, περισσότερα από 17 εκατομμύρια πεθαίνουν από καρδιαγγειακά νοσήματα κάθε χρόνο. Οι περισσότεροι θάνατοι από καρδιαγγειακά νοσήματα προκαλούνται από καρδιακές προσβολές και εγκεφαλικά επεισόδια. Διάφοροι παράγοντες μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξη καρδιαγγειακής νόσου (CVD). Η ανθυγιεινή διατροφή, η σωματική αδράνεια, η χρήση καπνού και αλκοόλ προσδιορίζονται ως οι κύριοι παράγοντες κινδύνου για καρδιακές παθήσεις και εγκεφαλικό. Μελέτες έχουν δείξει ότι η αποφυγή της χρήσης καπνού, η μείωση της πρόσληψης αλατιού, η κατανάλωση περισσότερων φρούτων και λαχανικών, η τακτική σωματική δραστηριότητα και ο περιορισμός της κατανάλωσης αλκοόλ μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων. Οι ειδικοί στον τομέα της υγείας ενθαρρύνουν τους ανθρώπους να υιοθετήσουν και να διατηρήσουν υγιεινές συμπεριφορές για να μειώσουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων.

Μια νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο European Heart Journal αποκάλυψε ότι οι ενήλικες που δεν τρώνε αρκετά από έξι βασικές τροφές σε συνδυασμό (που περιλαμβάνουν φρούτα, λαχανικά, όσπρια, ξηρούς καρπούς, ψάρια και γαλακτοκομικά προϊόντα με πλήρη λιπαρά) μπορεί να διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου. ασθένεια (CVD). Επικεφαλής της μελέτης ήταν ερευνητές του Πανεπιστημίου McMaster και του Hamilton Health Sciences. 

Είναι πολύ σημαντικό να τρώτε φρούτα, λαχανικά, όσπρια, ξηρούς καρπούς, ψάρια και γαλακτοκομικά προϊόντα με πλήρη λιπαρά για να μειώσετε τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου, συμπεριλαμβανομένων των καρδιακών προσβολών και των εγκεφαλικών, σημείωσαν οι ερευνητές. Αλλά δήλωσαν επίσης ότι μπορείτε να επιτύχετε μια υγιεινή διατροφή συμπεριλαμβάνοντας μέτριες ποσότητες δημητριακών ολικής αλέσεως ή μη επεξεργασμένα κρέατα.

Η μέτρια κατανάλωση είναι το κλειδί για την πρόληψη ασθενειών

Δίνεται έμφαση στην υψηλότερη κατανάλωση προστατευτικών τροφών φυσικών τροφών για την πρόληψη ασθενειών. Ενώ η μελέτη συνιστούσε αυξημένη πρόσληψη φρούτων, λαχανικών, ξηρών καρπών και οσπρίων, πρότεινε μέτρια κατανάλωση ψαριών, γαλακτοκομικών ολικής αλέσεως, δημητριακών ολικής αλέσεως και μη επεξεργασμένων κρέατος. Διαπίστωσαν ότι η μέτρια κατανάλωση αυτών των τροφίμων σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου και θνησιμότητας. 

Τρώτε αρκετά από αυτές τις αυτές τις τροφές;

Οι ερευνητές συνιστούν μια μέση ημερήσια πρόσληψη δύο με τρεις μερίδες φρούτων και λαχανικών, μία μερίδα ξηρών καρπών και δύο μερίδες γαλακτοκομικών. Ενθαρρύνουν επίσης τους ανθρώπους να τρώνε τρεις έως τέσσερις εβδομαδιαίες μερίδες οσπρίων και δύο έως τρεις εβδομαδιαίες μερίδες ψαριού. Όσον αφορά τα πιθανά υποκατάστατα, προτείνουν να συμπεριλαμβάνονται δημητριακά ολικής αλέσεως σε μία μερίδα ημερησίως και μη επεξεργασμένο κόκκινο κρέας ή πουλερικά σε μία μερίδα ημερησίως.