Φαντάσου ένα μέλλον όπου δεν χρειάζεται να ταξιδεύεις πολύ για εξετάσεις — η «κλινική» έρχεται κοντά σου, μέσα από ρούχα και μικρές φορητές συσκευές. Αυτό ακριβώς επιχειρούν ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Οούλου στη Φινλανδία, αναπτύσσοντας φορετές τεχνολογίες υγείας (wearables), που χρησιμοποιούν μικροκύματα για να «διαβάζουν» το σώμα μας και να ανιχνεύουν προβλήματα νωρίτερα.
Πώς λειτουργεί η μικροκυμματική τεχνολογία;
Η ιδέα βασίζεται στο γεγονός ότι διαφορετικοί τύποι ιστών στο σώμα (π.χ. λίπος, μαστός, όγκοι) έχουν διαφορετικές ηλεκτρικές ιδιότητες. Ερευνητές στο εργαστήριο «Human Body Twin» χρησιμοποιούν μικρές κεραίες και χαμηλής ισχύος ραδιοσήματα μικροκυμάτων, ώστε να στέλνουν σήματα μέσω ιστών όπως αυτά του μαστού ή του κεφαλιού. Η επιστροφή των σημάτων αυτών αναλύεται, και με κατάλληλα μοντέλα μπορεί να υποδειχθούν ανωμαλίες — όπως όγκοι.
Το πιο εντυπωσιακό; Η ισχύς που χρησιμοποιείται είναι πολύ χαμηλή, καθιστώντας τη διαδικασία ασφαλή για το σώμα. Επιπλέον, η μέτρηση γίνεται πολύ γρήγορα — σε νανοδευτερόλεπτα —, πράγμα που σημαίνει λιγότερη ταλαιπωρία και ταχύτητα στην ανίχνευση.
Πρακτικά wearables που δείχνουν… το εσωτερικό μας
Από τα πιο ενδιαφέροντα πειράματα είναι ένα «στήθος-σουτιέν» (brassiere) που σχεδιάστηκε ώστε να ανιχνεύει πιθανές αλλαγές στο μαστικό ιστό. Η ιδέα είναι ότι γυναίκες μπορούν να κάνουν έναν γρήγορο έλεγχο σε τοπικά κέντρα υγείας, αντί να πηγαίνουν σε μεγάλα νοσοκομεία ή κλινικές για μαστογραφία.
Ακόμη πιο πρακτικό: ένα «μανίκι» (sleeve) για το πόδι, που μπορεί να φορεθεί μετά από χειρουργείο, και ανιχνεύει την πιθανότητα σχηματισμού θρόμβων αίματος. Αυτό θα μπορούσε να δώσει τη δυνατότητα παρακολούθησης στο σπίτι, αποφεύγοντας μόνιμα τα επικίνδυνα ταξίδια στο νοσοκομείο.
Και για όσους λαμβάνουν θεραπεία ακτινοβολίας — ειδικά για όγκους στον εγκέφαλο — υπάρχει ένα πρωτότυπο κράνος με κεραίες που «μετράει» την ανταπόκριση στη θεραπεία. Η ανάλυση των μικροκυμάτων δείχνει αν η ακτινοβολία έχει μειώσει τον όγκο, κάτι που είναι κρίσιμο για την αξιολόγηση της θεραπείας.
Γιατί αυτό έχει σημασία
Η καινοτομία αυτή εξυπηρετεί έναν πολύ σημαντικό στόχο: να φέρει την επιστημονική έρευνα πιο κοντά στον κόσμο. Σε χώρες με μεγάλο γεωγραφικό εύρος — όπως η Φινλανδία — οι αποστάσεις προς νοσοκομεία μπορεί να είναι σημαντικές. Με τις φορετές συσκευές, οι κάτοικοι απομακρυσμένων περιοχών μπορούν να κάνουν προδιαγνωστικούς ελέγχους τοπικά, μειώνοντας την ανάγκη για ταξίδι. Αυτό επίσης αυξάνει την ισότητα στην υγεία. Αν όλοι έχουν πρόσβαση σε τέτοιες τεχνολογίες, ανεξάρτητα από το πού ζουν, μπορούν να εντοπιστούν προβλήματα υγείας νωρίτερα και να αντιμετωπιστούν πιο αποτελεσματικά.
Προκλήσεις και όνειρα για το μέλλον
Παρότι πολλά από αυτά τα wearable τεχνολογικά εργαλεία είναι πολλά υποσχόμενα, βρίσκονται ακόμα σε φάση έρευνας. Οι ερευνητές χρησιμοποιούν ρεαλιστικά μοντέλα ανθρώπινου σώματος — φτιαγμένα από υλικά που μπορούμε να πετάξουμε με ασφάλεια μετά — ώστε να ελέγχουν πώς λειτουργεί η τεχνολογία σε διαφορετικά σώματα. Για παράδειγμα, οι μαστοί διαφέρουν πολύ ανάλογα με τον λόγο λίπους και αδενικού ιστού, κάτι που αλλάζει τον τρόπο που ταξιδεύει το μικροκυματικό σήμα. Αν οι κλινικές δοκιμές πάνε καλά, οι ερευνητές πιστεύουν ότι τέτοια wearables θα μπορούσαν να είναι διαθέσιμα σε τοπικά κέντρα υγείας μέσα σε περίπου 10 χρόνια.
Το νόημα για τον καθένα μας
Για εμάς τους «καθημερινούς», αυτό δεν είναι απλώς μία τεχνική περιέργεια — είναι ένα όραμα για υγεία πιο προσιτή, πιο συνεχή, πιο έξυπνη. Αν αυτά τα wearables γίνουν μέρος της καθημερινής ρουτίνας, θα είναι σαν να έχουμε μια μικρή υγειονομική μονάδα στον καρπό ή στο στήθος μας. Φαντάσου να πηγαίνεις στο τοπικό σου κέντρο υγείας, να φοράς ένα «έξυπνο σουτιέν» για λίγα λεπτά, και μετά να λαμβάνεις μια αναφορά που πάει απευθείας στο γιατρό — χωρίς πόνο, χωρίς ταλαιπωρία, χωρίς μεγάλο ταξίδι.
Και αν χρειαστεί, η παρακολούθηση γίνεται τακτικά, πιο αποτελεσματικά και πιο ανθρώπινα. Η εποχή όπου η υγειονομική περίθαλψη ξεχειλοεξετάζεται μόνο σε νοσοκομεία αλλάζει. Με τα wearables μικροκυμάτων και τις φορετές συσκευές, η υγεία μας «φοριέται» — και η έγκαιρη πρόληψη δεν είναι πλέον όνειρο αλλά πιθανό πολύ πιο κοντινό μέλλον.
Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!