Μια δραματική προειδοποίηση απευθύνουν διεθνείς ερευνητές, οι οποίοι εκτιμούν ότι οι μαζικές περικοπές στην ανθρωπιστική βοήθεια από τις Ηνωμένες Πολιτείες και μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες θα μπορούσαν να προκαλέσουν περισσότερους από 22,6 εκατομμύρια προλήψιμους θανάτους μέχρι το 2030. Η πλειονότητα των θυμάτων, σύμφωνα με τα νέα ευρήματα, αναμένεται να είναι παιδιά κάτω των πέντε ετών.
Η μελέτη αποτελεί επικαιροποιημένη εκδοχή προηγούμενης έρευνας που είχε εκτιμήσει ότι η πολιτική της κυβέρνησης Τραμπ —συμπεριλαμβανομένης της οριστικής κατάργησης της USAID— θα οδηγούσε σε 14 εκατομμύρια πρόσθετους θανάτους. Η νέα ανάλυση, που πλέον περιλαμβάνει τις παράλληλες περικοπές από το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία και τη Γερμανία, ανεβάζει τον αριθμό δραματικά, υπογραμμίζοντας μια άνευ προηγουμένου διεθνή υποχώρηση από τη χρηματοδότηση του αναπτυσσόμενου κόσμου.
Η πρώτη φορά εδώ και τρεις δεκαετίες
Σύμφωνα με τον Γκονθάλο Φανχούλ από το Ινστιτούτο Παγκόσμιας Υγείας της Βαρκελώνης (ISGlobal), είναι η πρώτη φορά εδώ και 30 χρόνια που οι ΗΠΑ, η Γερμανία, η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο μειώνουν ταυτόχρονα τη βοήθειά τους. Αν και οι ευρωπαϊκές μειώσεις δεν συγκρίνονται με τις αμερικανικές, ο συνδυασμός τους δημιουργεί ένα παγκόσμιο «σοκ», που απειλεί να αποδομήσει δομές και συστήματα υγείας που έχουν χτιστεί με δεκαετίες συνεργασίας.
Η έρευνα, η οποία έχει ήδη υποβληθεί στο The Lancet Global Health και αναμένει αξιολόγηση, βασίζεται σε ιστορικά δεδομένα που δείχνουν πώς η ανθρωπιστική βοήθεια συνέβαλε στη μείωση θανάτων από ασθένειες όπως το HIV/AIDS, η ελονοσία και η φυματίωση.
Δύο σενάρια, μία ζοφερή προοπτική
Στο δυσμενές σενάριο, το οποίο θεωρείται και το πιο πιθανό, οι περικοπές οδηγούν σε 22,6 εκατομμύρια υπερβάλλοντες θανάτους. Από αυτούς, τουλάχιστον 5,4 εκατομμύρια θα αφορούν μικρά παιδιά. Οι ερευνητές παρέχουν ένα εύρος μεταξύ 16,3 και 29,3 εκατομμυρίων θανάτων, λαμβάνοντας υπόψη τη γεωπολιτική αστάθεια, τις οικονομικές κρίσεις και τις κλιματικές καταστροφές.
Ένα πιο ήπιο σενάριο, με μικρότερου εύρους περικοπές, εξακολουθεί να προβλέπει περίπου 9,4 εκατομμύρια επιπλέον θανάτους μέχρι το τέλος της δεκαετίας.
Το «ντόμινο» των περικοπών
Οι περικοπές ξεκίνησαν με μια άνευ προηγουμένου απόφαση της διοίκησης Τραμπ, η οποία περιόρισε την αμερικανική εξωτερική βοήθεια κατά περισσότερο από 80% και διέλυσε την USAID —τον μεγαλύτερο οργανισμό ανάπτυξης παγκοσμίως. Ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο υποστήριξε ότι η βοήθεια δεν εξυπηρετούσε τα «βασικά συμφέροντα» των ΗΠΑ, αρνούμενος ότι οι περικοπές θα προκαλέσουν θανάτους.
Την ίδια στιγμή, η Ευρώπη, υπό την πίεση εσωτερικών δημοσιονομικών προβλημάτων και της αύξησης των αμυντικών δαπανών μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, μείωσε επίσης σημαντικά την εξωτερική της βοήθεια. Η μοναδική μεγάλη χώρα που διατήρησε σταθερά επίπεδα υποστήριξης τα δύο τελευταία χρόνια είναι η Ιαπωνία.
Το τέλος προγραμμάτων που σώζουν ζωές
Οι ερευνητές προειδοποιούν ότι οι επιπτώσεις των περικοπών δεν περιορίζονται στα άμεσα προγράμματα που θα διακοπούν. Η έλλειψη χρηματοδότησης απειλεί να κατεδαφίσει θεσμικές και υγειονομικές δομές που οικοδομήθηκαν με δεκαετίες συνεργασίας. Πολλές χώρες χαμηλού εισοδήματος εξακολουθούν να εξαρτώνται από τα διεθνή προγράμματα, ιδιαίτερα εκείνα που σχετίζονται με το HIV/AIDS.
Όπως σημειώνει ο Φανχούλ, η ανάγκη μετάβασης σε περισσότερο αυτάρκεις εθνικές δομές είναι δεδομένη, αλλά «η ταχύτητα και η σκληρότητα» των περικοπών δημιουργούν επικίνδυνο κενό. Μια διαδικασία που θα έπρεπε να διαρκέσει δεκαετίες, συμβαίνει τώρα «σε έξι μήνες».
Το πραγματικό κόστος της πολιτικής
Ο επικεφαλής ερευνητής, Νταβίντε Ραζέλα, επισημαίνει πως ποσά που φαίνονται μεγάλα πολιτικά, είναι στην πραγματικότητα αμελητέα σε παγκόσμια κλίμακα. Χαρακτηριστικά αναφέρει ότι η κυβέρνηση Τραμπ έχει υποσχεθεί 20 δισεκατομμύρια δολάρια βοήθεια στην Αργεντινή —ποσό συγκρίσιμο με τις συνολικές περικοπές στην ανθρωπιστική βοήθεια.
Ωστόσο, αυτές οι αριθμητικές αποφάσεις έχουν άμεσο αντίκτυπο σε εκατομμύρια ζωές. «Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής αλλάζουν προϋπολογισμούς χωρίς να αντιλαμβάνονται πόσες ανθρώπινες ζωές διακυβεύονται», τονίζει ο Ραζέλα.
Ένα παγκόσμιο κάλεσμα για άμεση δράση
Η έρευνα χρηματοδοτήθηκε από το Ίδρυμα Ροκφέλερ και το Υπουργείο Επιστημών της Ισπανίας. Εκπρόσωπος του Ιδρύματος σημείωσε ότι τα δεδομένα αποτελούν «επείγουσα προειδοποίηση» και ότι η δημοσίευση των πλήρως αξιολογημένων αποτελεσμάτων θα καταστήσει «ακόμη πιο σαφές το ανθρώπινο κόστος της αδράνειας».
Σε μια εποχή που ο κόσμος αντιμετωπίζει διαδοχικές κρίσεις —από πολέμους και οικονομικές αναταράξεις μέχρι την κλιματική αλλαγή— το μήνυμα είναι ξεκάθαρο: οι περικοπές της ανθρωπιστικής βοήθειας δεν αποτελούν μόνο δημοσιονομική επιλογή, αλλά απόφαση με ανυπολόγιστο ανθρώπινο τίμημα.
Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!