Πρόληψη: Οι 5 πιο συχνοί λόγοι που αμελούμε τις εξετάσεις ρουτίνας

Οι εξετάσεις ρουτίνας αποτελούν έναν από τους βασικότερους πυλώνες στην πρόληψη της υγείας, καθώς βοηθούν στον έγκαιρο εντοπισμό προβλημάτων πριν εξελιχθούν σε σοβαρές ασθένειες. Παρ’ όλα αυτά, πολλοί άνθρωποι τις παραλείπουν ή τις αναβάλλουν επ’ αόριστον. Ποιοι είναι όμως οι πιο συχνοί λόγοι που συμβαίνει αυτό;

1. Η ψευδαίσθηση της καλής υγείας

Ένας από τους κυριότερους λόγους που οι άνθρωποι παραμελούν τις προληπτικές εξετάσεις είναι επειδή αισθάνονται “μια χαρά”. Όταν δεν υπάρχουν εμφανή συμπτώματα, δημιουργείται η ψευδαίσθηση ότι όλα λειτουργούν σωστά στο σώμα. Ωστόσο, πολλές ασθένειες όπως η υπέρταση, η υψηλή χοληστερόλη, ο διαβήτης τύπου 2 ή ακόμη και ορισμένοι καρκίνοι, δεν παρουσιάζουν πρώιμα συμπτώματα. Οι εξετάσεις ρουτίνας είναι ο μόνος τρόπος να εντοπιστούν έγκαιρα και να αντιμετωπιστούν προτού προκληθούν σοβαρές βλάβες.

2. Ο φόβος για τα αποτελέσματα

Για αρκετούς ανθρώπους, η αναβολή των εξετάσεων δεν οφείλεται στην αδιαφορία, αλλά στον φόβο του τι μπορεί να ανακαλυφθεί. Η πιθανότητα να διαγνωστεί κάτι ανησυχητικό δημιουργεί άγχος, το οποίο συχνά οδηγεί στην αποφυγή του γιατρού. Αυτό το φαινόμενο ονομάζεται “φοβία διάγνωσης” και είναι ψυχολογικά κατανοητό, όμως ταυτόχρονα επικίνδυνο. Η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να κάνει τη διαφορά ανάμεσα σε μια απλή θεραπεία και σε μια χρόνια, δύσκολη μάχη με μια προχωρημένη νόσο.

3. Η έλλειψη χρόνου

Σε έναν κόσμο γεμάτο υποχρεώσεις, πολλοί άνθρωποι βάζουν την υγεία τους σε δεύτερη μοίρα, ειδικά αν δεν αισθάνονται άρρωστοι. Η εργασία, η οικογένεια, το άγχος της καθημερινότητας αφήνουν ελάχιστο χρόνο για επισκέψεις σε γιατρούς και εξεταστικά κέντρα. Όμως, μια ετήσια εξέταση αίματος ή ένας βασικός καρδιολογικός έλεγχος δεν απαιτεί πάνω από λίγες ώρες. Το να προγραμματίσει κάποιος αυτές τις εξετάσεις μια φορά τον χρόνο είναι μια απλή επένδυση για την υγεία του μέλλοντος.

4. Οικονομικοί λόγοι

Σε ορισμένες περιπτώσεις, το κόστος των εξετάσεων μπορεί να αποθαρρύνει τον ενδιαφερόμενο, ειδικά αν δεν έχει ασφαλιστική κάλυψη ή αν οι ιδιωτικές εξετάσεις κοστίζουν ακριβά. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για εξειδικευμένες διαγνωστικές μεθόδους ή για ηλικιωμένα άτομα με περιορισμένα εισοδήματα. Παρ’ όλα αυτά, πολλές βασικές εξετάσεις καλύπτονται από το εθνικό σύστημα υγείας ή προσφέρονται δωρεάν σε δημοτικά ιατρεία και νοσοκομεία. Η ενημέρωση και η πρόβλεψη μπορούν να μειώσουν σημαντικά τα κόστη.

5. Η πεποίθηση «δεν θα συμβεί σε μένα»

Πολλοί άνθρωποι, ειδικά νεότερης ηλικίας, πιστεύουν ότι οι ασθένειες συμβαίνουν μόνο σε άλλους – ή μόνο στους ηλικιωμένους. Αυτή η τάση υποεκτίμησης του κινδύνου δημιουργεί μια ψευδή αίσθηση ασφάλειας. Η αλήθεια όμως είναι πως παθήσεις όπως ο καρκίνος του δέρματος, οι καρδιοπάθειες και οι διαταραχές του θυρεοειδούς εμφανίζονται συχνά και σε νεότερους ανθρώπους. Η πρόληψη δεν έχει ηλικία και δεν πρέπει να συνδέεται μόνο με τη μεγάλη ηλικία.

Πώς να ξεκινήσεις;

• Προγραμμάτισε ετήσιο check-up. Ξεκίνα με εξετάσεις αίματος, καρδιογράφημα και πίεση.

• Κράτα ημερολόγιο υγείας. Σημείωνε πότε έκανες τις τελευταίες εξετάσεις.

• Ενημερώσου από τον προσωπικό σου γιατρό. Ζήτα συμβουλές για το τι πρέπει να παρακολουθείς σύμφωνα με την ηλικία και το ιστορικό σου.

Η παράλειψη των εξετάσεων ρουτίνας μπορεί να φαίνεται ασήμαντη, αλλά οι συνέπειες είναι συχνά σοβαρές. Η πρόληψη σώζει ζωές — και το πρώτο βήμα είναι η απόφαση να ελέγχεις την υγεία σου, ακόμα κι όταν όλα μοιάζουν φυσιολογικά. Μην περιμένεις να εμφανιστεί το πρόβλημα. Πρόλαβέ το.