Χωρίς τυμπανοκρουσίες και χωρίς στρατιωτικές συγκρούσεις, μια νέα μορφή πίεσης ασκείται το τελευταίο διάστημα στην Ευρώπη.
Στην καρδιά της βρίσκεται η αλλαγή στρατηγικής των Ηνωμένων Πολιτειών, οι οποίες επαναπροσδιορίζουν τον ρόλο τους στη διεθνή σκηνή, δίνοντας προτεραιότητα στα δικά τους συμφέροντα και αφήνοντας την Ευρωπαϊκή Ένωση να αναζητά τον βηματισμό της.
Διπλωματικές πηγές στις Βρυξέλλες περιγράφουν μια κατάσταση «σιωπηλής πολιορκίας». Η Ουάσιγκτον δεν αμφισβητεί ανοιχτά την ευρωπαϊκή ενότητα, αλλά με στοχευμένες κινήσεις στην οικονομία, την τεχνολογία και τη γεωπολιτική, μετατοπίζει σταδιακά τις ισορροπίες ισχύος.
Η οικονομία ως εργαλείο πίεσης
Στο επίκεντρο της αμερικανικής τακτικής βρίσκεται η γεωοικονομία. Εμπορικές συμφωνίες, δασμολογικές απειλές και ρυθμιστικές παρεμβάσεις λειτουργούν ως μοχλοί επιρροής, περιορίζοντας τα περιθώρια ελιγμών της Ευρώπης. Παράγοντες της ΕΕ μιλούν για μια σχέση που θυμίζει περισσότερο διαπραγμάτευση σκληρού ανταγωνισμού παρά συμμαχία ίσων εταίρων.
Το ουκρανικό αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα. Πρωτοβουλίες που παρουσιάζονται ως ειρηνευτικές λύσεις διαμορφώνονται σε μεγάλο βαθμό εκτός ευρωπαϊκού πλαισίου, με τις Βρυξέλλες να ενημερώνονται εκ των υστέρων και να καλούνται να προσαρμοστούν σε τετελεσμένα.
Τα παγωμένα ρωσικά κεφάλαια στο τραπέζι
Ένα ακόμη αγκάθι αφορά τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία που βρίσκονται κυρίως σε ευρωπαϊκές χώρες. Η συζήτηση για την αξιοποίησή τους έχει επανέλθει δυναμικά, με σενάρια που δεν περιορίζονται αποκλειστικά στη χρηματοδότηση της ανοικοδόμησης της Ουκρανίας.
Σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες εκφράζονται φόβοι ότι τέτοιες επιλογές μπορεί να δημιουργήσουν επικίνδυνα νομικά προηγούμενα και να πλήξουν την αξιοπιστία της ΕΕ ως θεματοφύλακα του διεθνούς δικαίου. «Δεν πρόκειται απλώς για χρήματα, αλλά για θεσμική αξιοπιστία», σημειώνει Ευρωπαίος αξιωματούχος με γνώση των διαβουλεύσεων.
Το μέτωπο της τεχνολογίας
Την ίδια ώρα, η σύγκρουση μεταφέρεται και στον ψηφιακό χώρο. Οι μεγάλες αμερικανικές τεχνολογικές εταιρείες πιέζουν ανοιχτά για χαλάρωση των ευρωπαϊκών κανονισμών σε ζητήματα τεχνητής νοημοσύνης, προστασίας δεδομένων και ψηφιακής αγοράς.
Οι Βρυξέλλες αντιστέκονται, υποστηρίζοντας ότι οι κανόνες αυτοί αποτελούν θεμέλιο για την προστασία των πολιτών και της δημοκρατίας στην ψηφιακή εποχή. Πίσω από τη ρυθμιστική αντιπαράθεση, ωστόσο, κρύβεται μια βαθύτερη σύγκρουση για το ποιος θα ελέγχει τις τεχνολογίες του μέλλοντος.
Ευρώπη σε σταυροδρόμι
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται μπροστά σε κρίσιμες αποφάσεις. Οι εσωτερικές πολιτικές διαφωνίες, η άνοδος ευρωσκεπτικιστικών φωνών και οι διαφορετικές εθνικές προτεραιότητες δυσκολεύουν τη χάραξη κοινής στρατηγικής.
Όμως, όπως επισημαίνουν Ευρωπαίοι διπλωμάτες, η παθητική στάση δεν αποτελεί πλέον επιλογή. Η Ευρώπη καλείται να απαντήσει αν θέλει να παραμείνει παρατηρητής στις παγκόσμιες αναδιατάξεις ή αν θα διεκδικήσει ενεργό ρόλο, επενδύοντας στην πολιτική συνοχή και τη στρατηγική της αυτονομία.
Η πίεση δεν είναι θεαματική. Είναι σταθερή, μεθοδική και αθόρυβη. Και ακριβώς γι’ αυτό, πολλοί στις Βρυξέλλες τη θεωρούν πιο επικίνδυνη από μια ανοιχτή σύγκρουση.
Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!
