Οι μονάδες εντατικής θεραπείας νεογνών αποτελούν από τα πιο απαιτητικά και συναισθηματικά φορτισμένα περιβάλλοντα της ιατρικής φροντίδας. Εκεί, η τεχνολογία αιχμής συνυπάρχει με την αγωνία των γονέων και την ευαλωτότητα των πρόωρων ή σοβαρά άρρωστων βρεφών. Τα τελευταία χρόνια, μια απλή αλλά βαθιά ανθρώπινη παρέμβαση κερδίζει έδαφος: το νανούρισμα ή αλλιώς η αναπαραγωγή ζωντανής, χαλαρωτικής μουσικής.

Πρωτοβουλίες ζωντανής μουσικής στη νεογνική φροντίδα
Το 2025, ο οργανισμός Music in Hospitals & Care παρείχε περισσότερες από 90 ώρες ζωντανής μουσικής σε μονάδες εντατικής θεραπείας νεογνών στο Ηνωμένο Βασίλειο, φτάνοντας σε περισσότερα από 1.000 μωρά. Μέσα από τις συνεδρίες «Ώρα του Νανουρίσματος», που εφαρμόζονται από το 2017, επαγγελματίες μουσικοί φέρνουν ήπιες μελωδίες σε περιβάλλοντα που κυριαρχούνται από ήχους μηχανημάτων και ιατρικών συναγερμών.
Οι συνεδρίες αυτές δεν περιορίζονται μόνο στις ΜΕΝΝ, αλλά εφαρμόζονται και σε άλλες μονάδες εντατικής θεραπείας, αναδεικνύοντας τη μουσική ως μέσο υποστήριξης τόσο των ασθενών όσο και των οικογενειών τους.
Η επιστημονική βάση της μουσικοθεραπείας στα πρόωρα βρέφη
Η μουσικοθεραπεία στη νεογνική φροντίδα έχει μελετηθεί σε αρκετές επιστημονικές έρευνες. Μελέτες δείχνουν ότι η έκθεση σε χαλαρωτική μουσική μπορεί να συμβάλει στη μείωση του καρδιακού και του αναπνευστικού ρυθμού των πρόωρων βρεφών, καθώς και στην αύξηση της ποσότητας σίτισης. Παρότι μετα-ανάλυση του 2021 υπογράμμισε ότι η βεβαιότητα των στοιχείων παραμένει χαμηλή, τα παρατηρούμενα οφέλη κρίνονται κλινικά σημαντικά.
Η άμεση εμπειρία των μουσικών ενισχύει αυτά τα ευρήματα. Η τραγουδίστρια και κιθαρίστρια Mica Bernard περιγράφει ότι συχνά παρατηρεί βελτιώσεις στα ζωτικά σημεία των μωρών, όπως σταθεροποίηση του καρδιακού ρυθμού ή αύξηση των επιπέδων οξυγόνου, κατά τη διάρκεια του τραγουδιού.
Μύθοι και πραγματικότητα: Πώς αντιδρούν τα μωρά
Ορισμένοι γονείς ανησυχούν μήπως η μουσική διεγείρει υπερβολικά τα μωρά. Ωστόσο, έρευνα του Music in Hospitals & Care δείχνει ότι τα περισσότερα βρέφη είτε κοιμούνται είτε παραμένουν ήρεμα κατά τη διάρκεια των συνεδριών. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η μουσική συνοδεύει απαιτητικές στιγμές, όπως ιατρικές πράξεις ή αλλαγές πάνας, λειτουργώντας ως παράγοντας αποφόρτισης.
Ο ρόλος της μουσικής στον δεσμό γονέα–βρέφους
Ο Jay Banerjee, σύμβουλος νεογνών στο Imperial College Healthcare NHS Trust, τονίζει ότι η ζωντανή μουσική δεν ωφελεί μόνο τα μωρά, αλλά και τους γονείς. Σε περιπτώσεις όπου οι γονείς δεν μπορούν να κρατήσουν το παιδί τους λόγω θερμοκοιτίδας ή ιατρικών περιορισμών, η μουσική δημιουργεί έναν εναλλακτικό τρόπο σύνδεσης.
Η «Ώρα του Νανουρίσματος» προσφέρει ένα πλαίσιο στο οποίο οι γονείς μπορούν να βιώσουν συναισθηματική εκτόνωση. Όπως εξηγεί η Bernard, η μουσική συχνά λειτουργεί ως ασφαλής διέξοδος για συναισθήματα φόβου, θλίψης και αβεβαιότητας που δύσκολα εκφράζονται με λόγια.
Μουσική και αίσθηση κανονικότητας στο νοσοκομείο
Πέρα από τα άμεσα φυσιολογικά και συναισθηματικά οφέλη, η μουσική εισάγει ένα στοιχείο κανονικότητας σε ένα κατεξοχήν αφύσικο περιβάλλον. Η Gail Scott-Spicer, διευθύνουσα σύμβουλος του Imperial Health Charity, επισημαίνει ότι η παρουσία της τέχνης στις ΜΕΝΝ βοηθά στη μείωση του άγχους και του στρες των οικογενειών, ενώ συμβάλλει έμμεσα και στη συνολική ευεξία των μωρών.
Η ζωντανή μουσική στις μονάδες εντατικής νοσηλείας νεογνών δεν αποτελεί απλώς μια ευχάριστη παρέμβαση, αλλά ένα πολυδιάστατο εργαλείο φροντίδας. Ενισχύει τον δεσμό γονέα–βρέφους, προσφέρει ψυχική ανάπαυλα σε στιγμές αβεβαιότητας και συμβάλλει στη δημιουργία ενός πιο ανθρώπινου θεραπευτικού περιβάλλοντος. Σε έναν χώρο όπου η επιστήμη και η τεχνολογία είναι απαραίτητες, η μουσική υπενθυμίζει τη σημασία της ανθρώπινης επαφής και της συναισθηματικής υποστήριξης.


