Φύκια και Crohn: Νέες ελπίδες για το έντερο

Η νόσος του Crohn — μια χρόνια φλεγμονώδης πάθηση του γαστρεντερικού — συνεχίζει να απασχολεί την επιστημονική κοινότητα, καθώς πολλοί ασθενείς δεν ανταποκρίνονται πλήρως στις υπάρχουσες θεραπείες. Ωστόσο, μια νέα έρευνα ανοίγει έναν εναλλακτικό δρόμο: τη χρήση φυκιών ως πηγής φυσικών βιοδραστικών ουσιών για την αντιμετώπιση της φλεγμονής στο έντερο.

Το ερευνητικό πρόγραμμα Algae4IBD — το οποίο παρότι ονομάζεται «Algae» επικεντρώνεται σε διάφορα είδη φυκιών και θαλάσσιων μικροοργανισμών — εξετάζει εδώ και χρόνια τον τρόπο με τον οποίο συγκεκριμένα εκχυλίσματα μπορεί να συμβάλλουν στη διαχείριση της νόσου του Crohn και γενικότερα των φλεγμονωδών νόσων του εντέρου (IBD).

Τι έχει ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα

Από περισσότερα από 1.000 είδη φυκιών που μελετήθηκαν, περίπου 150 έδειξαν ιδιαίτερα ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Τα εκχυλίσματα αυτών των φυκιών δοκιμάστηκαν σε ανθρώπινα φλεγμονώδη κύτταρα, σε καλλιέργειες βακτηρίων αλλά και σε δείγματα ιστών από ασθενείς με IBD.

Τα πρώτα αποτελέσματα δείχνουν ότι ορισμένες ουσίες από φύκια φαίνεται να μειώνουν τη φλεγμονώδη απόκριση και να είναι καλά ανεκτές από τον ανθρώπινο οργανισμό — δύο κρίσιμες προϋποθέσεις για πιθανή μελλοντική χρήση τους ως θεραπευτικών ή υποστηρικτικών μέσων.

Πώς μπορούν τα φύκια να βοηθήσουν

Οι επιστήμονες εντοπίζουν τρεις βασικές δράσεις που καθιστούν τα φύκια ενδιαφέρον υποψήφιο υλικό για έρευνα:

✔ Αντιφλεγμονώδης δράση

Ορισμένα εκχυλίσματα φαίνεται να περιορίζουν την παραγωγή φλεγμονωδών μορίων, βοηθώντας έτσι στη μείωση της φλεγμονής που χαρακτηρίζει τη νόσο του Crohn.

✔ Υποστήριξη μικροβιώματος

Η ανισορροπία στο μικροβίωμα του εντέρου — δηλαδή η δυσβίωση — συνδέεται άμεσα με την εμφάνιση και επιδείνωση των IBD. Τα φύκια ενδέχεται να λειτουργήσουν ως πρεβιοτικά ή προβιοτικά, συμβάλλοντας στην αποκατάσταση υγιούς μικροβιακής ισορροπίας.

✔ Αντιοξειδωτική προστασία

Πολλές ουσίες που προέρχονται από φύκια έχουν ισχυρή αντιοξειδωτική δράση, προστατεύοντας τα εντερικά κύτταρα από οξειδωτική φθορά και ενισχύοντας τη φυσική άμυνα του οργανισμού.

Από τα φύκια… στο πιάτο

Μία από τις πιο καινοτόμες ιδέες του Algae4IBD είναι η ανάπτυξη λειτουργικών τροφίμων (functional foods), δηλαδή τροφίμων εμπλουτισμένων με εκχυλίσματα φυκιών που θα μπορούσαν να υποστηρίζουν την υγεία του εντέρου σε καθημερινή βάση. Εταιρείες στη Γαλλία και την Ιρλανδία δουλεύουν ήδη πάνω σε προϊόντα όπως:

• gummies,

• γιαούρτια,

• μπάρες διατροφής,

τα οποία θα μπορούσαν να προσφέρουν ένα έξτρα «εργαλείο» για άτομα με Crohn, συμπληρώνοντας τη φαρμακευτική τους αγωγή.

Ποιες είναι οι προκλήσεις

Παρότι τα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά, η έρευνα βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο. Αρκετά ζητήματα παραμένουν ανοιχτά:

• Δεν έχει ακόμη απομονωθεί το ακριβές συστατικό ή ο συνδυασμός συστατικών του φυκιού που προκαλεί τις θετικές δράσεις.

• Δεν γνωρίζουμε εάν τα οφέλη θα σταθεροποιηθούν μακροχρόνια στον ανθρώπινο οργανισμό.

• Η μετάβαση από τα εργαστηριακά δεδομένα σε κλινικές δοκιμές απαιτεί χρόνο, αυστηρούς ελέγχους και αξιολόγηση ασφάλειας.

Επομένως, παρά την αισιοδοξία, η χρήση φυκιών ως θεραπευτικό μέσο δεν είναι ακόμη έτοιμη για εφαρμογή — όμως αποτελεί ένα πολλά υποσχόμενο βήμα για το μέλλον των IBD.

Τι σημαίνει για τους ασθενείς με Crohn

Για όσους ζουν με τη νόσο του Crohn, η νέα αυτή κατεύθυνση της έρευνας προσφέρει ελπίδα. Τα φύκια θα μπορούσαν στο μέλλον να αποτελέσουν μέρος μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής αντιμετώπισης:

• φαρμακοθεραπεία,

• διατροφική υποστήριξη,

• βελτίωση μικροβιώματος,

• μείωση φλεγμονής,

• ενίσχυση ποιότητας ζωής.

Αν αποδειχθούν ασφαλή και αποτελεσματικά, τα προϊόντα που βασίζονται σε φύκια θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια φυσική και παράλληλη υποστήριξη για τους ασθενείς, προσφέροντας περισσότερες επιλογές εκεί όπου οι τρέχουσες θεραπείες δεν επαρκούν.