Βιωσιμότητα με ανθρώπινο πρόσωπο: Τι λείπει από τους στόχους του ΟΗΕ

Η επιτυχία των παγκόσμιων στόχων σχετικά με τη βιωσιμότητα από τον ΟΗΕ συχνά αξιολογείται με βάση την οικονομική ανάπτυξη. Ωστόσο, πόσο πραγματικά λαμβάνονται υπόψη τα συναισθήματα, η ποιότητα ζωής και η ευημερία των ανθρώπων; Μία νέα μελέτη από το Charles Darwin University (CDU) εξετάζει ακριβώς αυτό: αν η ανθρώπινη ευημερία—που περιλαμβάνει την ικανοποίηση από τη ζωή, την ευτυχία, την ποιότητα ζωής και τα επίπεδα διαβίωσης—εντάσσεται επαρκώς στην παγκόσμια αναπτυξιακή ατζέντα.

Η μελέτη με τίτλο «Well-being and Sustainable Development: A Systematic Review and Avenues for Future Research», που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Sustainable Development, είναι η πρώτη που διερευνά πώς η ευημερία συνδέεται με τους Χιλιετηρίους Στόχους Ανάπτυξης (MDGs) και τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs) του ΟΗΕ. Παρά το γεγονός ότι η ευημερία αναφέρεται ρητά στον Στόχο 3 των SDGs – Καλή Υγεία και Ευημερία, η έννοια της ευημερίας—του να νιώθει κανείς άνετα, υγιής ή ευτυχισμένος—εκτείνεται σε όλους τους στόχους.

Η μελέτη ανέλυσε ερευνητικά δεδομένα από όλο τον κόσμο μεταξύ 2007 και 2024 που επικεντρώθηκαν στην ευημερία σε σχέση με τους MDGs και SDGs. Ο επικεφαλής συγγραφέας, Δρ. Mohammad Rajib Hasan, Αναπληρωτής Διδάσκων στο Τμήμα Επιχειρήσεων και Οικονομικών του CDU, επισήμανε ότι, ενώ η ευημερία αναγνωρίζεται ευρέως, παραμένει άνισα μελετημένη. Η πλειονότητα των ερευνών επικεντρώνεται σε ανεπτυγμένες χώρες, με περιορισμένη εκπροσώπηση από αναπτυσσόμενες χώρες και αυτόχθονες κοινότητες.

«Η ευημερία βρίσκεται στον πυρήνα της παγκόσμιας πρόκλησης για βιωσιμότητα», δηλώνει ο Δρ. Hasan. «Πέρα από την υγεία ή το εισόδημα, αφορά το πώς αισθάνονται οι άνθρωποι για τη ζωή τους, την αίσθηση ασφάλειας, τις ευκαιρίες και το σκοπό τους. Ωστόσο, η πρόοδος στον κόσμο εξακολουθεί να μετράται κυρίως μέσω του ΑΕΠ και της οικονομικής παραγωγής, όχι της ανθρώπινης ολοκλήρωσης».

Ένα από τα βασικά ευρήματα της μελέτης είναι ότι η έρευνα και η πολιτική για την ευημερία εξακολουθούν να κυριαρχούνται από χώρες υψηλού εισοδήματος. Οι φωνές και οι εμπειρίες των ανθρώπων στον Παγκόσμιο Νότο, καθώς και των αυτόχθονων και απομακρυσμένων κοινοτήτων, παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ανεκπροσώπητες. Αυτό οφείλεται εν μέρει στη χαμηλή επένδυση στις κοινωνικές επιστήμες και στο υψηλό κόστος διεξαγωγής εκτεταμένων ερευνών που αποτυπώνουν τις πραγματικές εμπειρίες των ανθρώπων.

Η ανασκόπηση των δεδομένων έδειξε ισχυρή θετική σχέση μεταξύ ευημερίας και συγκεκριμένων στόχων SDGs, όπως η υγεία (Στόχος 3), η εκπαίδευση (Στόχος 4), η ποιότητα περιβάλλοντος (Στόχος 13) και η διακυβέρνηση (Στόχος 16). Ταυτόχρονα, εντοπίστηκαν βραχυπρόθεσμες συγκρούσεις μεταξύ ευημερίας και άλλων στόχων, όπως η υπεύθυνη κατανάλωση (Στόχος 12) και η κλιματική δράση (Στόχος 13), όπου αλλαγές στον τρόπο ζωής ή την οικονομία μπορεί αρχικά να μειώσουν την ικανοποίηση από τη ζωή.

Η εκπαίδευση αναδείχθηκε ως κεντρική γέφυρα μεταξύ βιωσιμότητας και ευημερίας, ενισχύοντας την επίδραση άλλων πολιτικών και βελτιώνοντας την αντίληψη των πολιτών για την προσωπική και κοινωνική τους εξέλιξη.

Ο Δρ. Hasan τονίζει ότι τα ευρήματα υπογραμμίζουν την ανάγκη να τοποθετηθεί η ευημερία των ανθρώπων στο κέντρο των αναπτυξιακών προσπαθειών. Οι πολιτικοί θα πρέπει να αρχίσουν να μετρούν την ευημερία παράλληλα με τους οικονομικούς δείκτες. «Η οικονομική ανάπτυξη χωρίς ευημερία είναι κενή», αναφέρει. «Η βιωσιμότητα πρέπει να κρίνεται από την ικανότητά της να διευρύνει τις ελευθερίες των ανθρώπων, να βελτιώνει την ποιότητα ζωής και να τους κάνει πιο ευτυχισμένους, όχι μόνο από περιβαλλοντικούς ή δημοσιονομικούς στόχους».

Η μελέτη υπογραμμίζει ότι οι κυβερνήσεις θα πρέπει να σχεδιάζουν στρατηγικές ανάπτυξης που είναι οικονομικά βιώσιμες, κοινωνικά δίκαιες και πολιτισμικά ουσιαστικές, ώστε οι στόχοι βιώσιμης ανάπτυξης να ωφελούν πραγματικά όλους τους ανθρώπους και όχι μόνο εκείνους σε ανεπτυγμένες περιοχές.

Η έρευνα διεξήχθη από κοινού με τον καθηγητή Οικονομετρίας Eliyathamby A. Selvanathan του Griffith University, και άλλους ερευνητές του CDU και πανεπιστημιακών συνεργατών σε τομείς μάρκετινγκ και οικονομικών, δημιουργώντας μια διεπιστημονική προσέγγιση που συνδέει κοινωνικές επιστήμες, οικονομικά και βιώσιμη ανάπτυξη.

Συνολικά, η μελέτη υπογραμμίζει ότι η ευημερία πρέπει να θεωρείται θεμελιώδης έννοια της βιώσιμης ανάπτυξης, όχι περιφερειακό ή δευτερεύον στοιχείο, και ότι η παγκόσμια αναπτυξιακή στρατηγική πρέπει να αντανακλά τις πραγματικές ανάγκες και εμπειρίες των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο.