Ενδοσκοπική παράκαμψη χωρίς στερνοτομή: Μια νέα εποχή στην καρδιοχειρουργική

Η στεφανιαία νόσος αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους «εχθρούς» της καρδιάς, καθώς η στένωση ή η απόφραξη των στεφανιαίων αγγείων περιορίζει την αιμάτωση του μυοκαρδίου. Πρόκειται για μια από τις πιο συχνές αιτίες θανάτου παγκοσμίως, προκαλώντας πόνο στο στήθος, δύσπνοια, κόπωση ή ακόμη και λιποθυμικά επεισόδια. Η καθιερωμένη και αποτελεσματική λύση είναι η χειρουργική αορτοστεφανιαία παράκαμψη, γνωστή ως bypass.

Bypass: Η πιο διαδεδομένη καρδιοχειρουργική πράξη

Το bypass αποτελεί την πιο συχνή καρδιοχειρουργική επέμβαση διεθνώς, καλύπτοντας πάνω από το 70% των χειρουργείων καρδιάς. Παραδοσιακά, γίνεται με στερνοτομή, δηλαδή διάνοιξη του στέρνου, προκειμένου ο χειρουργός να αποκτήσει άμεση πρόσβαση στην καρδιά. Αν και η τεχνική αυτή είναι ασφαλής και αποτελεσματική, συνοδεύεται από μεγαλύτερη νοσηλεία, πιθανές επιπλοκές όπως λοίμωξη ή χρόνιο πόνο, αλλά και εμφανές αισθητικό αποτύπωμα.

Bypass σε πάλλουσα καρδιά χωρίς διάνοιξη στέρνου

Η πρόοδος της ιατρικής τεχνολογίας και η συσσωρευμένη εμπειρία επιτρέπουν σήμερα μια εναλλακτική προσέγγιση: την ενδοσκοπική καρδιοχειρουργική στεφανιαίων αγγείων. Πρόκειται για μια ελάχιστα επεμβατική τεχνική bypass, η οποία προσφέρει την ίδια αποτελεσματικότητα με την κλασική μέθοδο, χωρίς να απαιτείται διάνοιξη του θώρακα.

Πώς εφαρμόζεται η ενδοσκοπική τεχνική;

Αντί για στερνοτομή, πραγματοποιούνται τρεις μικρές οπές (<1 εκ.) στο πλάγιο θωρακικό τοίχωμα. Μέσα από αυτές εισάγεται μια ενδοσκοπική κάμερα υψηλής ανάλυσης (3D/4K) και ειδικά χειρουργικά εργαλεία. Με τη βοήθειά τους παρασκευάζονται οι έσω μαστικές αρτηρίες (δεξιά και αριστερή), οι οποίες υπερέχουν σε μακροχρόνια βατότητα σε σχέση με τα φλεβικά μοσχεύματα.

Η αναστόμωση –δηλαδή η σύνδεση των μοσχευμάτων με τα στεφανιαία αγγεία– ολοκληρώνεται μέσω μιας τομής 6 εκ. στο πλάι του θώρακα. Το σημαντικό είναι ότι η επέμβαση πραγματοποιείται σε πάλλουσα καρδιά, χωρίς τη χρήση εξωσωματικής κυκλοφορίας, εκτός εάν υπάρχουν ειδικές ενδείξεις.

Οφέλη για τον ασθενή

Η ενδοσκοπική μέθοδος προσφέρει πολλαπλά πλεονεκτήματα:

• Ταχύτερη ανάρρωση: Ο ασθενής σηκώνεται μέσα σε λίγες ώρες και επιστρέφει στην καθημερινότητα σε ελάχιστες ημέρες, χωρίς περιορισμούς κινήσεων.

• Μειωμένες επιπλοκές: Σημαντική μείωση σε λοιμώξεις, μετεγχειρητικό πόνο, αιμορραγίες και μεταγγίσεις αίματος.

• Αισθητικό πλεονέκτημα: Η τομή γίνεται στο πλάι του θώρακα και στις γυναίκες κάτω από τον μαστό, ώστε να μην είναι ορατή.

• Αποκλειστική χρήση αρτηριακών μοσχευμάτων: Οι έσω μαστικές αρτηρίες έχουν αποδεδειγμένα καλύτερη μακροχρόνια πρόγνωση σε σχέση με τα φλεβικά μοσχεύματα, μειώνοντας τον κίνδυνο επανάληψης της επέμβασης.

Ποιοι ασθενείς μπορούν να υποβληθούν;

Η τεχνική αυτή μπορεί να εφαρμοστεί σε όλους τους ασθενείς που έχουν ένδειξη για bypass. Οι αντενδείξεις είναι ελάχιστες και σπάνιες, ενώ προϋπόθεση αποτελεί η ύπαρξη εξειδικευμένης ομάδας με εμπειρία και κατάλληλη υποδομή.

Το μέλλον της Καρδιοχειρουργικής στην Ελλάδα

Η ενδοσκοπική καρδιοχειρουργική απαιτεί ειδική εκπαίδευση και σύγχρονο εξοπλισμό, γι’ αυτό και σήμερα εφαρμόζεται σε περιορισμένα κέντρα αναφοράς. Στην Κλινική Ελάχιστα Επεμβατικής Καρδιοχειρουργικής του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, η μέθοδος εφαρμόζεται αποκλειστικά, καθιστώντας το το μοναδικό κέντρο στην Ελλάδα με τέτοια εμπειρία.