Μια επαναστατική τεχνική με λέιζερ, που στοχεύει αποκλειστικά τους όγκους του παγκρέατος αφήνοντας ανέπαφο τον υγιή ιστό, αναπτύχθηκε από ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου Σιτσουάν στην Κίνα. Η μέθοδος βασίζεται σε μια καινοτόμο τεχνολογία που «αναγνωρίζει» τη μοριακή υπογραφή του όγκου και τον καταστρέφει με ακρίβεια, προσφέροντας ελπίδα για μια νέα εποχή στην ελάχιστα επεμβατική αντιμετώπιση του καρκίνου.
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Optica, επικεντρώνεται στο παγκρεατικό αδενοκαρκίνωμα των πόρων (PDAC) —την πιο συχνή και πιο επιθετική μορφή καρκίνου του παγκρέατος, η οποία αποτελεί την τρίτη αιτία θανάτου από καρκίνο παγκοσμίως.
Μια στοχευμένη καινοτομία
Η ομάδα, υπό την καθοδήγηση της καθηγήτριας Χουκούν Λιάνγκ (Houkun Liang), ανέπτυξε μια νέα τεχνική που αξιοποιεί τις διαφορές στη σύσταση των ιστών μεταξύ υγιών και καρκινικών κυττάρων. Όπως εξηγεί η ίδια:
«Η τεχνολογία μας χρησιμοποιεί, για πρώτη φορά, το μοριακό αποτύπωμα του όγκου για να επιτύχει επιλεκτική καταστροφή των καρκινικών ιστών. Διαπιστώσαμε ότι οι όγκοι PDAC περιέχουν πολύ περισσότερες ίνες κολλαγόνου από τον υγιή ιστό του παγκρέατος. Έτσι, χρησιμοποιώντας ένα λέιζερ μεσαίου υπέρυθρου φάσματος στο μήκος κύματος των 6,1 μικρονίων, που απορροφάται έντονα από τις ίνες κολλαγόνου, μπορούμε να καταστρέψουμε τον όγκο χωρίς να επηρεάσουμε το υγιές πάγκρεας.»
Η προσέγγιση αυτή καθιστά το λέιζερ δύο έως τρεις φορές πιο αποτελεσματικό στην καταστροφή καρκινικού ιστού, συγκριτικά με τις μέχρι σήμερα μεθόδους, σύμφωνα με τα πειραματικά αποτελέσματα από δείγματα όγκων 13 ασθενών.
Πώς λειτουργεί η τεχνολογία
Το νέο λέιζερ βασίζεται σε μια υπερταχεία δέσμη femtosecond, η οποία παράγει εξαιρετικά βραχείς παλμούς φωτός με τεράστια ενέργεια. Αυτοί οι παλμοί στοχεύουν με ακρίβεια τα καρκινικά κύτταρα, προκαλώντας τη θερμική τους καταστροφή χωρίς να διαχέεται η θερμότητα σε γειτονικούς ιστούς.
Για την ακριβή και ασφαλή διοχέτευση του φωτός, οι ερευνητές συνεργάστηκαν με την ομάδα του Καθηγητή Wonkeun Chang από το Πανεπιστήμιο Τεχνολογίας Nanyang στη Σιγκαπούρη. Εκεί αναπτύχθηκε μια κοίλη οπτική ίνα νέας γενιάς (hollow-core fiber) με διάμετρο μικρότερη των 400 μικρονίων, ικανή να μεταφέρει το λέιζερ βαθιά μέσα στο ανθρώπινο σώμα.
Η ίνα είναι επενδεδυμένη με ιατρικού τύπου πολυϊμίδιο και άκρα από ζαφείρι, στοιχεία που εξασφαλίζουν αντοχή και αποτρέπουν το σπάσιμο κατά τη διάρκεια της χρήσης σε επεμβάσεις.
Ελάχιστα επεμβατική θεραπεία – μέγιστη ακρίβεια
Η αφαίρεση όγκου με λέιζερ (tumor ablation) αποτελεί ήδη μια γνωστή ελάχιστα επεμβατική μέθοδο που καταστρέφει τον καρκινικό ιστό χωρίς να χρειάζεται χειρουργική εκτομή. Ωστόσο, η εφαρμογή της στον καρκίνο του παγκρέατος ήταν μέχρι σήμερα περιορισμένη, λόγω του κινδύνου πρόκλησης ζημιάς σε υγιή όργανα.
Η νέα τεχνική αλλάζει τα δεδομένα, αφού εστιάζει αποκλειστικά στα μοριακά χαρακτηριστικά του όγκου, εξασφαλίζοντας εξαιρετική επιλεκτικότητα και ασφάλεια. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι η μέθοδος μπορεί να ενσωματωθεί σε ενδοσκοπικές ή ρομποτικές επεμβάσεις, επιτρέποντας την ακριβή καταστροφή του όγκου με ελάχιστη ενόχληση για τον ασθενή.
«Η χρήση ενός μήκους κύματος που ταιριάζει με τις ιδιότητες απορρόφησης συγκεκριμένων βιομορίων μπορεί να προσφέρει μια εντελώς νέα προσέγγιση στη χειρουργική ακριβείας και στη στοχευμένη ογκολογία,» επισημαίνει η Λιάνγκ.
Προοπτικές και επόμενα βήματα
Η ερευνητική ομάδα σκοπεύει να βελτιώσει περαιτέρω τις παραμέτρους του λέιζερ και την αποδοτικότητα του συστήματος, ενσωματώνοντας παράλληλα τεχνολογία οπτικής τομογραφίας συνοχής (OCT). Αυτό θα επιτρέψει την ταυτόχρονη απεικόνιση και καταστροφή του όγκου σε πραγματικό χρόνο —ένα όνειρο δεκαετιών για τους ογκολόγους.
Παρά τα ενθαρρυντικά αποτελέσματα, οι ερευνητές υπογραμμίζουν ότι απαιτείται ακόμη εκτεταμένος έλεγχος βιολογικής ασφάλειας και κλινικές δοκιμές για να μπορέσει η μέθοδος να εφαρμοστεί ευρέως σε ασθενείς. Παράλληλα, σχεδιάζουν να διερευνήσουν την αποτελεσματικότητα της τεχνικής σε άλλους τύπους όγκων με υψηλή περιεκτικότητα σε κολλαγόνο ή διαφορετικά μοριακά προφίλ.
Μια νέα εποχή για τη στοχευμένη ιατρική
Η καινοτομία αυτή δεν αφορά μόνο τον καρκίνο του παγκρέατος. Εφόσον επιβεβαιωθεί η αποτελεσματικότητα και η ασφάλειά της, θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για νέες θεραπείες σε καρκίνους του ήπατος, των πνευμόνων ή του μαστού —όπου η διαφορά μεταξύ υγιούς και νοσούντος ιστού είναι λεπτή και δύσκολη να εντοπιστεί.
Η ερευνητική εργασία της ομάδας Λιάνγκ αποδεικνύει ότι η συνδυασμένη δύναμη της φυσικής, της βιολογίας και της τεχνολογίας λέιζερ μπορεί να φέρει μια πραγματική επανάσταση στη θεραπεία του καρκίνου. Μια επανάσταση που στοχεύει με φως —και ελπίδα.
Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!