PTSD: Συχνά παραβλέπεται σε άτομα με αυτισμό

Μια νέα ανάλυση από ερευνητές του University College London (UCL) αποκαλύπτει ότι τα άτομα στο φάσμα του αυτισμού – τόσο παιδιά όσο και ενήλικες – μπορεί να βιώνουν διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD) σε πολύ υψηλότερα ποσοστά από ό,τι δείχνουν οι επίσημες διαγνώσεις. Παρόλα αυτά, τα συμπτώματα τους συχνά παρερμηνεύονται ή απορρίπτονται ως χαρακτηριστικά του αυτισμού, εξαιτίας του φαινομένου που ονομάζεται diagnostic overshadowing (διαγνωστική επισκίαση).

Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο Clinical Psychology Review, ανέλυσε τα ποσοστά PTSD σε πάνω από 190.000 άτομα με αυτισμό παγκοσμίως και συνέκρινε τα πορίσματα με άλλες ενδείξεις που αφορούν την επικράτηση των συμπτωμάτων.

Όταν τα συμπτώματα του PTSD «κρύβονται» πίσω από τον αυτισμό

Η συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση συγκέντρωσε δεδομένα από 30 μελέτες — 17 που αφορούσαν παιδιά και 13 ενήλικες. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι επίσημες διαγνώσεις PTSD στα άτομα με αυτισμό εμφανίζονται σε ποσοστά παρόμοια με αυτά του γενικού πληθυσμού. Όμως, οι έρευνες που βασίζονται σε έλεγχο συμπτωμάτων (screening) αποκαλύπτουν πολύ υψηλότερη πιθανότητα ύπαρξης PTSD. Για παράδειγμα:

• Μόνο 1,11% των αυτιστικών παιδιών και 2,06% των ενηλίκων λαμβάνουν επίσημη διάγνωση PTSD.

• Όμως, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις βάσει συμπτωμάτων, 14% των παιδιών και 44% των ενηλίκων παρουσιάζουν πιθανό PTSD.

Αυτό υποδηλώνει ότι τα υπάρχοντα διαγνωστικά εγχειρίδια, όπως το DSM (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) και το ICD (International Classification of Diseases), δεν λαμβάνουν πλήρως υπόψη τον τρόπο με τον οποίο τα άτομα με αυτισμό βιώνουν το τραύμα.

Τραύμα πέρα από τους παραδοσιακούς ορισμούς

Οι ερευνητές υπογραμμίζουν ότι πολλές εμπειρίες που για ένα αυτιστικό άτομο μπορεί να είναι τραυματικές, δεν αναγνωρίζονται από τα τυπικά διαγνωστικά κριτήρια. Αυτές περιλαμβάνουν:

• Εκφοβισμό ή ψυχολογική κακομεταχείριση,

• Σωματικό περιορισμό ή ακινητοποίηση,

• Αισθητηριακή υπερφόρτωση,

• Συναισθηματική παραμέληση ή απόρριψη.

Οι εμπειρίες αυτές μπορεί να έχουν έντονο ψυχικό αντίκτυπο, αλλά παραμένουν «αόρατες» για το σύστημα διάγνωσης PTSD, οδηγώντας σε υποδιάγνωση και ανεπαρκή υποστήριξη.

Διαγνωστική επισκίαση – όταν τα πάντα εξηγούνται από τον αυτισμό

Ο επικεφαλής συγγραφέας, Δρ. Hassan Mansour (UCL Psychology & Language Sciences), εξηγεί ότι τα ευρήματα δείχνουν πως το PTSD στα άτομα με αυτισμό παραλείπεται όχι επειδή λείπουν τα συμπτώματα, αλλά επειδή δεν αναγνωρίζονται σωστά.

Πολλά συμπτώματα του PTSD — όπως:

• υπερεπαγρύπνηση,

• αποσυναισθηματοποίηση,

• διαταραχές ύπνου, ή

• απόσυρση —
  μπορεί εύκολα να αποδοθούν λανθασμένα στα «χαρακτηριστικά του αυτισμού».

Αυτό το φαινόμενο οδηγεί σε παρανόηση, έλλειψη θεραπείας και ψυχικό κόστος για τους πάσχοντες.

Οι συνέπειες της λανθασμένης διάγνωσης

Η μη αναγνώριση του PTSD σε άτομα με αυτισμό έχει σοβαρές συνέπειες.
Σε ατομικό επίπεδο, μπορεί να προκαλέσει:

• χρόνια αγχώδη διαταραχή,

• κατάθλιψη,

• ακόμη και αυξημένο κίνδυνο αυτοκτονικών σκέψεων.

Σε συστημικό επίπεδο, η εσφαλμένη διάγνωση σημαίνει περισσότερες νοσηλείες, επανάληψη παραπομπών και ακατάλληλες παρεμβάσεις που δεν αντιμετωπίζουν την πραγματική αιτία της δυσφορίας. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, το 79% των αυτιστικών ατόμων θα βιώσει τουλάχιστον μία ψυχική δυσκολία κατά τη διάρκεια της ζωής του.

Έκκληση για «ευαισθητοποιημένες» διαγνωστικές προσεγγίσεις

Ο Δρ. Mansour τονίζει: «Χρειάζεται να αναθεωρήσουμε τα υπάρχοντα διαγνωστικά εγχειρίδια, τα οποία δεν έχουν σχεδιαστεί με γνώμονα τα αυτιστικά άτομα. Πιο περιεκτικά και ευαίσθητα εργαλεία διάγνωσης μπορούν να βελτιώσουν την ψυχική υγεία και να προσφέρουν έγκαιρη βοήθεια». Οι ερευνητές προτείνουν τρεις βασικές κατευθύνσεις για βελτίωση:

1. Διαγνωστικά εργαλεία προσαρμοσμένα στον αυτισμό, που να περιλαμβάνουν ευρύτερες μορφές τραύματος.

2. Εκπαίδευση επαγγελματιών ψυχικής υγείας για να αναγνωρίζουν πότε τα συμπτώματα PTSD «καλύπτονται» από χαρακτηριστικά του αυτισμού.

3. Συμμετοχική έρευνα, που να περιλαμβάνει άτομα με αυτισμό όλων των επικοινωνιακών και γνωστικών δυνατοτήτων.

Η μελέτη του UCL φέρνει στο προσκήνιο μια σημαντική αλήθεια: το PTSD δεν κάνει διακρίσεις, αλλά η διάγνωσή του συχνά το κάνει. Η αναγνώριση του τραύματος στα άτομα με αυτισμό και η ανάπτυξη περισσότερο ευαίσθητων διαγνωστικών προσεγγίσεων είναι απαραίτητες, ώστε κάθε άνθρωπος να έχει πρόσβαση στη φροντίδα και τη θεραπεία που του αξίζει.