Η χειμερινή ώρα είναι πιο υγιής από τη θερινή;

Κάθε άνοιξη οι Αμερικανοί γυρίζουν τα ρολόγια τους μία ώρα μπροστά στη θερινή ώρα και κάθε φθινόπωρο επιστρέφουν στη χειμερινή ώρα. Ωστόσο, αυτή η πρακτική, γνωστή ως αλλαγή ώρας, έχει γίνει πηγή δυσαρέσκειας αλλά και ανησυχίας για την υγεία. Η απώλεια ακόμη και μίας ώρας ύπνου τον Μάρτιο έχει συσχετιστεί με αύξηση στα εμφράγματα και στα θανατηφόρα τροχαία τις επόμενες ημέρες. Τώρα, μια νέα μελέτη του Stanford Medicine αποκαλύπτει ότι οι μακροχρόνιες επιπτώσεις της αλλαγής ώρας είναι ακόμη πιο σοβαρές και προτείνει μια λύση: την καθιέρωση μόνιμης χειμερινής ώρας (standard time).

Η έρευνα και τα ευρήματα

Οι ερευνητές συνέκριναν τρία σενάρια:

1. Μόνιμη χειμερινή ώρα

2. Μόνιμη θερινή ώρα

3. Διπλή αλλαγή ώρας κάθε χρόνο

Με βάση τα μοντέλα τους, η χειμερινή ώρα φαίνεται να είναι η πιο υγιής επιλογή, καθώς συγχρονίζει καλύτερα το κιρκαδικό ρολόι – τον εσωτερικό βιολογικό μας ρυθμό που ρυθμίζει τον ύπνο, την ενέργεια, ακόμη και τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.

Σύμφωνα με τα στοιχεία, η μόνιμη χειμερινή ώρα θα μπορούσε να αποτρέψει:

• 300.000 περιστατικά εγκεφαλικού επεισοδίου κάθε χρόνο στις ΗΠΑ.

• 2,6 εκατομμύρια περιπτώσεις παχυσαρκίας, χάρη στην καλύτερη ρύθμιση του ύπνου και της ορμονικής ισορροπίας.

Η μόνιμη θερινή ώρα θα είχε επίσης οφέλη, αλλά σε μικρότερο βαθμό – περίπου τα δύο τρίτα των παραπάνω αποτελεσμάτων.

Γιατί η χειμερινή ώρα είναι πιο υγιής;

Το ανθρώπινο κιρκαδικό ρολόι δεν είναι ακριβώς 24 ώρες – κατά μέσο όρο διαρκεί περίπου 24 ώρες και 12 λεπτά. Το φως είναι ο βασικός παράγοντας που βοηθά τον οργανισμό να συγχρονιστεί με το 24ωρο.

• Πρωινό φως: επιταχύνει τον κιρκαδικό κύκλο, φέρνοντας καλύτερη ισορροπία.

• Βραδινό φως: επιβραδύνει τον κύκλο, οδηγώντας σε αϋπνία, κόπωση και αυξημένους κινδύνους για μεταβολικά και καρδιαγγειακά νοσήματα.

Η μόνιμη χειμερινή ώρα δίνει περισσότερο φως το πρωί, κάτι που θεωρείται πιο ωφέλιμο για την υγεία.

Τα επιχειρήματα υπέρ της θερινής ώρας

Παρά τα επιστημονικά ευρήματα, αρκετοί υποστηρίζουν τη μόνιμη θερινή ώρα. Οι λόγοι περιλαμβάνουν:

• Περισσότερο απογευματινό φως για δραστηριότητες αναψυχής.

• Μείωση εγκληματικότητας χάρη στον φωτισμό.

• Οικονομικά οφέλη για επιχειρήσεις όπως εμπορικά κέντρα και γήπεδα γκολφ.

Ωστόσο, το παρελθόν δείχνει ότι η μόνιμη θερινή ώρα δεν είναι πάντα δημοφιλής. Όταν δοκιμάστηκε το 1974, εγκαταλείφθηκε μέσα σε λιγότερο από έναν χρόνο λόγω αντιδράσεων, κυρίως από γονείς που ανησυχούσαν για τα παιδιά τους που πήγαιναν σχολείο στο σκοτάδι.

Οι οργανισμοί υγείας στηρίζουν τη χειμερινή ώρα

Μεγάλοι ιατρικοί οργανισμοί όπως η Αμερικανική Ακαδημία Ιατρικής Ύπνου, το National Sleep Foundation και ο Ιατρικός Σύλλογος των ΗΠΑ έχουν ταχθεί υπέρ της μόνιμης χειμερινής ώρας. Όπως εξηγούν, το πρωινό φως είναι κρίσιμο για την καλή λειτουργία του οργανισμού, ενώ η αποφυγή βραδινού φωτός περιορίζει τον αποσυγχρονισμό του κιρκαδικού ρολογιού.

Υγειονομικές επιπτώσεις της απορρύθμισης

Όταν το κιρκαδικό ρολόι δεν συγχρονίζεται σωστά, οι συνέπειες για την υγεία είναι πολυάριθμες:

• Αυξημένος κίνδυνος καρδιοπαθειών.

• Παχυσαρκία και μεταβολικές διαταραχές.

• Εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.

• Μεγαλύτερη πιθανότητα κατάθλιψης και ψυχικών διαταραχών.

Η μελέτη δείχνει ότι ακόμη και μια μικρή βελτίωση στον συγχρονισμό μπορεί να μειώσει σημαντικά την επιβάρυνση του συστήματος υγείας.

Το ζήτημα παραμένει ανοιχτό

Παρότι η νέα έρευνα είναι από τις πιο ολοκληρωμένες μέχρι σήμερα, οι επιστήμονες τονίζουν ότι δεν αποτελεί τον «τελικό λόγο». Δεν λαμβάνει υπόψη παράγοντες όπως οι καθημερινές συνήθειες ύπνου, οι καιρικές συνθήκες ή ο χρόνος που οι άνθρωποι περνούν σε εσωτερικούς χώρους. Όπως λένε, το αν θα καθιερωθεί μόνιμη ώρα (και ποια) δεν είναι μόνο ζήτημα υγείας, αλλά και κοινωνικών και οικονομικών ισορροπιών.

Η μελέτη του Stanford Medicine έρχεται να δώσει επιστημονικά δεδομένα σε μια μακροχρόνια συζήτηση. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η μόνιμη χειμερινή ώρα θα μπορούσε να προσφέρει σημαντικά οφέλη στην υγεία εκατομμυρίων ανθρώπων, μειώνοντας την παχυσαρκία και τα εγκεφαλικά. Ωστόσο, η τελική απόφαση για το αν και πότε θα καταργηθεί η αλλαγή ώρας θα εξαρτηθεί από την ισορροπία ανάμεσα στην επιστήμη, την κοινωνία και την πολιτική.