Η Παγκόσμια Ημέρα R U OK? day αποτελεί μια υπενθύμιση ότι η ψυχική υγεία είναι εξίσου σημαντική με τη σωματική και ότι μια μικρή πράξη φροντίδας μπορεί να έχει τεράστιο αντίκτυπο. Στην Αυστραλία, οι ειδικοί γιατροί και ιδιαίτερα οι γενικοί ιατροί (GPs) καλούν τους πολίτες να αξιοποιήσουν αυτή την ημέρα για να κάνουν το πιο απλό, αλλά και ουσιαστικό βήμα: να ρωτήσουν τους ανθρώπους γύρω τους αν είναι καλά.
Η σκληρή πραγματικότητα των αριθμών
Τα στοιχεία είναι ανησυχητικά. Κατά μέσο όρο, εννέα άνθρωποι στην Αυστραλία βάζουν τέλος στη ζωή τους κάθε μέρα, ενώ η αυτοκτονία αποτελεί την κύρια αιτία θανάτου για άτομα ηλικίας 15 έως 44 ετών. Πρόκειται για ένα κοινωνικό και υγειονομικό ζήτημα που απαιτεί άμεση δράση και αλλαγή νοοτροπίας. Όπως τόνισε ο πρόεδρος του Βασιλικού Κολεγίου Γενικών Ιατρών (RACGP), Δρ. Michael Wright, τα δεδομένα αποδεικνύουν ότι η ψυχική υγεία βρίσκεται σε κρίση και ότι η κοινωνία χρειάζεται να σταθεί πιο υποστηρικτικά απέναντι σε όσους παλεύουν με δυσκολίες.
Ο ρόλος της απλής ερώτησης
Το μήνυμα της ημέρας είναι ξεκάθαρο: η φροντίδα ξεκινά από το να ρωτήσεις και να ακούσεις. Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε τι σκέφτεται ή τι αισθάνεται κάποιος γύρω μας, ούτε να προβλέψουμε πότε μπορεί να βρίσκεται σε κατάσταση κινδύνου. Ωστόσο, δείχνοντας ενδιαφέρον και προσφέροντας έναν χώρο ασφάλειας για επικοινωνία, μπορούμε να κάνουμε τη διαφορά. Ακόμα και μια μικρή συζήτηση, μια απλή ερώτηση, μπορεί να αποτελέσει αφορμή ώστε κάποιος να ζητήσει επαγγελματική βοήθεια.
Οι γιατροί στην πρώτη γραμμή
Οι γενικοί ιατροί βρίσκονται συχνά στην πρώτη γραμμή της αντιμετώπισης ψυχολογικών προβλημάτων. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Health of the Nation Report 2024, το 71% των γιατρών δήλωσαν ότι τα ψυχολογικά ζητήματα συγκαταλέγονται στους τρεις πιο συχνούς λόγους για τους οποίους οι ασθενείς απευθύνονται σε αυτούς. Παράλληλα, οι ίδιες οι συνθήκες λειτουργίας του συστήματος υγείας δεν βοηθούν ιδιαίτερα: η τρέχουσα μορφή του Medicare στην Αυστραλία ευνοεί τις σύντομες επισκέψεις, παρότι είναι γνωστό ότι οι συνεδρίες ψυχικής υγείας απαιτούν περισσότερο χρόνο.
Ο Δρ. Wright τόνισε την ανάγκη για μεταρρύθμιση, επισημαίνοντας ότι η «ιατρική των έξι λεπτών» δεν αρκεί για να δοθεί η κατάλληλη φροντίδα. Οι πολύπλοκες περιπτώσεις, όπως τα θέματα ψυχικής υγείας, χρειάζονται χρόνο, κατανόηση και εξατομικευμένη προσέγγιση.
Οι γιατροί χρειάζονται επίσης φροντίδα
Ένα άλλο κρίσιμο σημείο είναι η ψυχική υγεία των ίδιων των γιατρών. Οι Γενικοί Ιατροί είναι και οι ίδιοι άνθρωποι με τα δικά τους προβλήματα και πιέσεις. Ο πρόεδρος του RACGP επισήμανε ότι οι ισχύοντες κανονισμοί, όπως οι νόμοι περί υποχρεωτικής αναφοράς συναδέλφων που μπορεί να αντιμετωπίζουν θέματα υγείας, λειτουργούν ως εμπόδιο στο να αναζητήσουν οι ίδιοι την υποστήριξη που χρειάζονται.
Η ανάγκη αλλαγής αυτών των κανονισμών είναι επιτακτική, ώστε οι γιατροί να έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν βοήθεια με εμπιστευτικότητα και χωρίς φόβο για επιπτώσεις στην επαγγελματική τους άδεια. Γιατί, όπως τόνισε χαρακτηριστικά ο Δρ. Wright: «Είναι εντάξει ένας γιατρός να μην είναι εντάξει».
Ένα μήνυμα προς όλους
Η ουσία του R U OK? Day δεν είναι μόνο η υπενθύμιση της σημασίας της ψυχικής υγείας, αλλά και η καλλιέργεια μιας κουλτούρας ενσυναίσθησης και επικοινωνίας. Ο καθένας από εμάς μπορεί να γίνει ο άνθρωπος που θα στηρίξει έναν φίλο, έναν συγγενή ή έναν συνάδελφο. Μια κουβέντα, ένα τηλεφώνημα, ένα ενδιαφέρον βλέμμα μπορεί να σώσουν ζωές.
Παράλληλα, η Πολιτεία οφείλει να δημιουργήσει τις κατάλληλες προϋποθέσεις, τόσο με την ενίσχυση των δομών ψυχικής υγείας, όσο και με την παροχή κινήτρων στους γιατρούς να αφιερώνουν τον απαραίτητο χρόνο στους ασθενείς τους.
Η ψυχική υγεία είναι υπόθεση όλων μας. Η R U OK? Day μας θυμίζει ότι η πρόληψη και η στήριξη δεν χρειάζονται περίπλοκες ενέργειες. Ξεκινούν με μια ερώτηση και μια ειλικρινή διάθεση να ακούσουμε. Ας σπάσουμε το στίγμα γύρω από τα ψυχολογικά προβλήματα, ας ενθαρρύνουμε την ανοιχτή συζήτηση και ας δώσουμε χώρο στους ανθρώπους να εκφράσουν τα συναισθήματά τους χωρίς φόβο. Γιατί καμία ζωή δεν πρέπει να χαθεί στη σιωπή.
Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!