Δυσπαρευνία: Τι κρύβεται πίσω από τη δυσφορία και τον πόνο στο σεξ;

Η σεξουαλική επαφή είναι μια φυσική και ευχάριστη εμπειρία για τα περισσότερα ζευγάρια. Ωστόσο, για αρκετές γυναίκες –και σε μικρότερο βαθμό για άνδρες– ο πόνος κατά τη διάρκεια ή μετά το σεξ αποτελεί μια δυσάρεστη πραγματικότητα. Η ιατρική ορολογία για αυτή την κατάσταση είναι δυσπαρευνία, και αν και συχνά αποσιωπάται, επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα ζωής, την αυτοεκτίμηση και τις σχέσεις.

Πώς Εκδηλώνεται ο Πόνος;

Ο πόνος μπορεί να εμφανιστεί με διαφορετικούς τρόπους:

• Επιφανειακός πόνος στην είσοδο του κόλπου, που γίνεται αισθητός αμέσως με την έναρξη της διείσδυσης.

• Εν τω βάθει πόνος που γίνεται αισθητός πιο έντονα κατά τη διάρκεια της διείσδυσης ή σε ορισμένες στάσεις.

• Μεταγενέστερος πόνος, δηλαδή ενοχλήσεις που εμφανίζονται μετά το τέλος της επαφής.

Κάθε γυναίκα μπορεί να βιώνει διαφορετική ένταση ή συχνότητα πόνου, από ελαφρά δυσφορία μέχρι έντονο κάψιμο που καθιστά αδύνατη την ολοκλήρωση της πράξης.

Συχνές Αιτίες Πόνου στη Σεξουαλική Επαφή

Ο πόνος δεν είναι πάντα ένδειξη σοβαρής ασθένειας, αλλά μπορεί να οφείλεται σε ποικιλία παραγόντων:

1. Έλλειψη επαρκούς λίπανσης
   Η ανεπαρκής διέγερση, η ξηρότητα του κόλπου ή η εμμηνόπαυση μπορούν να οδηγήσουν σε τριβή και πόνο.

2. Λοιμώξεις ή φλεγμονές
   Μυκητιάσεις, βακτηριακές λοιμώξεις ή κυστίτιδες προκαλούν ευαισθησία και ερεθισμό.

3. Ορμονικές αλλαγές
   Η μείωση των οιστρογόνων στην εμμηνόπαυση, στη λοχεία ή κατά τον θηλασμό οδηγεί σε ατροφία του κόλπου και πόνο.

4. Γυναικολογικές παθήσεις
   Ενδομητρίωση, ινομυώματα, κύστεις ωοθηκών ή φλεγμονώδεις παθήσεις της πυέλου μπορούν να προκαλούν βαθύ πόνο.

5. Ανατομικοί ή τραυματικοί λόγοι
   Ουλές μετά από τοκετό ή χειρουργείο, σπασμός των μυών του πυελικού εδάφους (κολεόσπασμος) ή τραύματα μπορεί να είναι υπεύθυνα.

6. Ψυχολογικοί παράγοντες
   Άγχος, φόβος, τραυματικές εμπειρίες ή δυσκολίες στη σχέση επηρεάζουν άμεσα τη σεξουαλική εμπειρία και εντείνουν τον πόνο.

Ο Πόνος στους Άνδρες

Αν και πιο σπάνιος, πόνος μπορεί να εμφανιστεί και στους άνδρες. Συχνά σχετίζεται με φλεγμονές του προστάτη, λοιμώξεις του ουροποιητικού ή ακόμη και με σωματική πίεση που ασκείται σε συγκεκριμένες στάσεις.

Ψυχολογική Διάσταση

Ο πόνος στη σεξουαλική επαφή δεν είναι μόνο σωματικό φαινόμενο. Μπορεί να προκαλέσει ντροπή, φόβο και αποφυγή της οικειότητας. Σε πολλές περιπτώσεις, το άγχος για πιθανό πόνο στο μέλλον οδηγεί σε έναν φαύλο κύκλο: η γυναίκα αγχώνεται, οι μύες συσπώνται, και η επαφή γίνεται ακόμη πιο επώδυνη. Η επικοινωνία με τον σύντροφο είναι καθοριστικής σημασίας, ώστε το άτομο να μη νιώθει απομονωμένο ή παρεξηγημένο.

Πώς Αντιμετωπίζεται;

Η αντιμετώπιση εξαρτάται πάντα από την αιτία, αλλά μερικές γενικές στρατηγικές περιλαμβάνουν:

• Χρήση λιπαντικών: Τα υδατοδιαλυτά λιπαντικά μπορούν να μειώσουν σημαντικά την τριβή.

• Ορμονική θεραπεία: Σε περιπτώσεις ορμονικής ανεπάρκειας, ο γιατρός μπορεί να προτείνει τοπικά οιστρογόνα.

• Θεραπεία λοιμώξεων: Εφόσον υπάρχει μόλυνση, απαιτείται η κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή.

• Φυσικοθεραπεία πυελικού εδάφους: Ειδικές ασκήσεις βοηθούν στη χαλάρωση των μυών και στη μείωση του πόνου.

• Ψυχοθεραπεία ή σεξοθεραπεία: Χρήσιμη σε περιπτώσεις που ο πόνος σχετίζεται με τραυματικές εμπειρίες, φόβο ή άγχος.

• Ειλικρινής επικοινωνία με τον σύντροφο: Η ανοιχτή συζήτηση μειώνει την πίεση και βοηθά στην προσαρμογή του σεξουαλικού ρυθμού.

Πότε να Ζητήσεις Βοήθεια

Ο πόνος δεν πρέπει ποτέ να θεωρείται «φυσιολογικός» ή να αγνοείται. Αν είναι επίμονος, έντονος ή επηρεάζει τη σεξουαλική ζωή και την ψυχολογία σου, είναι σημαντικό να απευθυνθείς σε γυναικολόγο ή ουρολόγο, ανάλογα με την περίπτωση. Μια σωστή διάγνωση οδηγεί στην κατάλληλη θεραπεία και συχνά λύνει το πρόβλημα.

Ο πόνος στη σεξουαλική επαφή είναι μια συχνή αλλά υποτιμημένη δυσκολία που μπορεί να έχει σωματικές, ορμονικές και ψυχολογικές αιτίες. Η κατανόηση, η έγκαιρη διάγνωση και η κατάλληλη θεραπεία βοηθούν ώστε η σεξουαλική ζωή να παραμείνει υγιής, χωρίς φόβο και χωρίς περιορισμούς. Το σημαντικότερο είναι να θυμόμαστε ότι δεν πρόκειται για ντροπιαστικό ζήτημα αλλά για ένα πρόβλημα υγείας που αξίζει προσοχής και φροντίδας.