Παγκόσμιος συναγερμός: Προστασία εργαζομένων από τη θερμική καταπόνηση

Η κλιματική αλλαγή έχει ήδη μετατρέψει τα κύματα καύσωνα σε συχνότερο και εντονότερο φαινόμενο, θέτοντας σε σοβαρό κίνδυνο την υγεία εκατομμυρίων εργαζομένων παγκοσμίως. Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών, μέσω του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) και του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού (WMO), απηύθυνε επείγουσα έκκληση σε κυβερνήσεις και εργοδότες να λάβουν άμεσα μέτρα για την προστασία των εργαζομένων από τη θερμική καταπόνηση.

Οι συνέπειες της θερμικής καταπόνησης

Σύμφωνα με την έκθεση, η παραγωγικότητα των εργαζομένων μειώνεται κατά 2-3% για κάθε βαθμό θερμοκρασίας πάνω από τους 20°C. Ήδη το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού βιώνει τις αρνητικές επιπτώσεις των υψηλών θερμοκρασιών. Οι κίνδυνοι για την υγεία είναι πολλοί και σοβαροί:

• Θερμοπληξία και αφυδάτωση

• Νεφρική δυσλειτουργία λόγω υπερβολικής απώλειας υγρών

• Νευρολογικές διαταραχές που προκύπτουν από την παρατεταμένη έκθεση στη ζέστη

Ο κίνδυνος είναι ιδιαίτερα αυξημένος για τους χειρωνακτικούς εργάτες σε τομείς όπως η γεωργία, η οικοδομή και η αλιεία, καθώς και για ευάλωτες ομάδες πληθυσμού, όπως τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι, ειδικά στις αναπτυσσόμενες χώρες.

Οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις

Η προστασία από την υπερβολική ζέστη δεν αποτελεί μόνο ζήτημα δημόσιας υγείας, αλλά και οικονομική αναγκαιότητα. Όπως τόνισε η Ko Barrett, αναπληρώτρια Γενική Γραμματέας του WMO: «Η προστασία των εργαζομένων από την ακραία ζέστη δεν είναι απλώς επιτακτική ανάγκη για την υγεία, αλλά και οικονομική προϋπόθεση». Η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (ILO) εκτιμά ότι περισσότεροι από 2,4 δισεκατομμύρια εργαζόμενοι εκτίθενται σε υπερβολική ζέστη παγκοσμίως, με αποτέλεσμα πάνω από 22,8 εκατομμύρια επαγγελματικούς τραυματισμούς ετησίως.

Η ανάγκη για σχέδια δράσης

Οι δύο οργανισμοί ζητούν την ανάπτυξη σχεδίων δράσης για την αντιμετώπιση της ζέστης, προσαρμοσμένων στις τοπικές και επαγγελματικές ιδιαιτερότητες. Τα σχέδια αυτά θα πρέπει να διαμορφωθούν σε συνεργασία με εργαζομένους, εργοδότες, συνδικάτα και ειδικούς δημόσιας υγείας. Μέτρα που προτείνονται:

• Καθορισμός μέγιστων νόμιμων θερμοκρασιών εργασίας, όπου αυτό είναι εφικτό

• Παροχή επαρκούς εκπαίδευσης σε γιατρούς και διασώστες, καθώς η θερμική καταπόνηση συχνά διαγιγνώσκεται λανθασμένα

• Εφαρμογή ευέλικτων ωραρίων, ώστε οι εργαζόμενοι να αποφεύγουν τις πιο θερμές ώρες της ημέρας

• Δημιουργία χώρων δροσιάς και σκίασης σε εργοτάξια και αγροτικές εκτάσεις

• Συνεχής παροχή πόσιμου νερού και συχνά διαλείμματα για ξεκούραση

Ηθική διάσταση

Η δήλωση του Ρούντιγκερ Κρεχ, εκπροσώπου του ΠΟΥ, ήταν ιδιαίτερα χαρακτηριστική:
«Κανείς δεν πρέπει να κινδυνεύει από νεφρική ανεπάρκεια ή λιποθυμία απλώς και μόνο για να βγάλει το μεροκάματο». Η φράση αυτή αποτυπώνει με σαφήνεια την ηθική διάσταση του ζητήματος. Η κλιματική αλλαγή δεν επηρεάζει μόνο το περιβάλλον, αλλά και την ίδια την αξιοπρέπεια και το δικαίωμα των ανθρώπων να εργάζονται σε συνθήκες που δεν θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή τους.

Ένα ζήτημα που δεν μπορεί να περιμένει

Η τελευταία μεγάλη αναθεώρηση σχετικής έκθεσης είχε γίνει το 1969. Έκτοτε, οι θερμοκρασίες έχουν αυξηθεί σημαντικά και οι κίνδυνοι έχουν πολλαπλασιαστεί. Η επικαιροποίηση αυτή, σύμφωνα με τους οργανισμούς του ΟΗΕ, ήταν «εξαιρετικά αναγκαία». Η προστασία των εργαζομένων από την υπερβολική ζέστη πρέπει πλέον να θεωρείται προτεραιότητα για κάθε κυβέρνηση, όχι μόνο για λόγους υγείας, αλλά και για τη διατήρηση της κοινωνικής και οικονομικής σταθερότητας.

Συνολικά, το μήνυμα είναι σαφές: η υπερβολική ζέστη αποτελεί παγκόσμια απειλή για την εργασία και την υγεία, και απαιτείται άμεση δράση για να προστατευθούν οι άνθρωποι που βρίσκονται στην «πρώτη γραμμή» της κλιματικής κρίσης.