Η ενδομητρίωση είναι μια χρόνια, επώδυνη νόσος που επηρεάζει εκατομμύρια γυναίκες παγκοσμίως, συχνά χωρίς διάγνωση για χρόνια. Νέα μελέτη μέσω big data από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Σαν Φρανσίσκο (UCSF) έρχεται να φωτίσει τη φύση αυτής της μυστηριώδους πάθησης, αναδεικνύοντας τις συχνές συννοσηρότητές της με άλλες σοβαρές παθήσεις, όπως ο καρκίνος, η νόσος του Crohn και οι ημικρανίες.
Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Cell Reports Medicine στις 31 Ιουλίου, αξιοποίησε καινοτόμες υπολογιστικές μεθόδους για την ανάλυση ανώνυμων ιατρικών αρχείων από τα έξι πανεπιστημιακά νοσοκομεία της Καλιφόρνιας. Τα ευρήματα ενδέχεται να οδηγήσουν σε ταχύτερη διάγνωση και αποτελεσματικότερες θεραπείες για την ενδομητρίωση, γλιτώνοντας εκατομμύρια γυναίκες από χρόνια ταλαιπωρίας και λανθασμένες διαγνώσεις.
Μια Πολυσυστηματική Νόσος με Εκτεταμένο Αντίκτυπο
Η ενδομητρίωση συμβαίνει όταν ο ενδομήτριος ιστός — αυτός που φυσιολογικά αποβάλλεται κάθε μήνα μέσω της εμμήνου ρύσεως — αναπτύσσεται έξω από τη μήτρα, σε γειτονικά όργανα όπως οι ωοθήκες, η κύστη και τα έντερα. Η πάθηση προκαλεί έντονο πόνο, υπογονιμότητα και σημαντικές επιπτώσεις στην ψυχική υγεία και την καθημερινότητα των ασθενών. Η Δρ. Linda Giudice, ιατρός-ερευνήτρια στο Τμήμα Μαιευτικής και Γυναικολογίας του UCSF, τονίζει: «Η ενδομητρίωση είναι εξαιρετικά καταστροφική. Επηρεάζει τις σχέσεις, την εργασία, την οικογένεια και τη ψυχολογική ισορροπία της γυναίκας».
Παρά τη σοβαρότητά της, η διάγνωση βασίζεται ακόμα στη χειρουργική επέμβαση (λαπαροσκόπηση), ενώ οι θεραπείες περιλαμβάνουν κυρίως ορμονική καταστολή ή αφαίρεση των παθογόνων ιστών. Ωστόσο, ούτε οι θεραπείες αυτές είναι πάντα αποτελεσματικές, ενώ πολλές γυναίκες συνεχίζουν να υποφέρουν ακόμη και μετά από υστερεκτομή.
Big Data: Η Δύναμη της Πληροφορίας
Για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα σε βάθος, η Giudice συνεργάστηκε με τη Δρ. Marina Sirota, ειδικό στην υπολογιστική βιοϊατρική, και τη διεπιστημονική ομάδα του UCSF-Stanford Κέντρου για την Ενδομητρίωση (ENACT). Χρησιμοποιώντας big data με αλγορίθμους μηχανικής μάθησης, ανέλυσαν τα ηλεκτρονικά αρχεία χιλιάδων γυναικών με και χωρίς ενδομητρίωση, δημιουργώντας προφίλ υγείας που περιλάμβαναν πλήρες ιστορικό ασθενειών.
Ο Umair Khan, υποψήφιος διδάκτορας και πρώτος συγγραφέας της μελέτης, εντόπισε πάνω από 600 συνδέσεις μεταξύ της ενδομητρίωσης και άλλων παθήσεων. Εκτός από τις ήδη γνωστές συσχετίσεις, όπως με την υπογονιμότητα, τις αυτοάνοσες παθήσεις και τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, προέκυψαν απροσδόκητοι συσχετισμοί με μορφές καρκίνου, άσθμα, ακόμα και παθήσεις των οφθαλμών. «Μέσα από αυτή την ανάλυση, επιβεβαιώσαμε και επεκτείναμε προηγούμενες υποψίες — για παράδειγμα, ότι η θεραπεία ημικρανιών μπορεί να βοηθήσει και στην ενδομητρίωση», εξηγεί η Δρ. Sirota.
Ελπίδα για Γρηγορότερη Διάγνωση και Καλύτερη Θεραπεία
Η έρευνα ενισχύει την άποψη ότι η ενδομητρίωση είναι μια πολυσυστηματική νόσος και όχι απλώς μια γυναικολογική διαταραχή. Αυτό ανοίγει νέους δρόμους για εξατομικευμένες θεραπείες, ανάλογα με το πλήρες ιατρικό προφίλ κάθε γυναίκας. «Η πρόοδος αυτή ήταν αδιανόητη πριν 10-15 χρόνια», δηλώνει η Δρ. Tomiko Oskotsky, συν-συγγραφέας της μελέτης. «Μόλις πρόσφατα αποκτήσαμε πρόσβαση σε δεδομένα τέτοιας κλίμακας και πολυπλοκότητας». Η ελπίδα των ερευνητών είναι ότι αυτά τα δεδομένα θα αλλάξουν ριζικά την προσέγγιση της επιστήμης και της ιατρικής προς την ενδομητρίωση.
Ένα Βήμα Μπροστά για τα Δικαιώματα των Γυναικών
Η σημασία αυτής της μελέτης δεν περιορίζεται στην επιστημονική και ιατρική σφαίρα. Η πρόσβαση στη διάγνωση, η κατάλληλη ενημέρωση, και η κατάρριψη στερεοτύπων σχετικά με τις γυναικείες παθήσεις αποτελούν πυλώνες της γυναικείας υγείας και ισότητας. Η ενδομητρίωση δεν είναι απλώς ένα «γυναικείο θέμα». Είναι μια σύνθετη νόσος που απαιτεί επιστημονική προσοχή, κοινωνική ευαισθητοποίηση και πολιτική στήριξη. Το UCSF μάς υπενθυμίζει ότι όταν η επιστήμη συνεργάζεται με την τεχνολογία και τη συμπόνια, μπορούμε να αλλάξουμε πραγματικά ζωές.
Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!