Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!Τη δεκαετία του 2000, η βιοτεχνολογική εταιρεία Theranos υποσχέθηκε να φέρει επανάσταση στις εξετάσεις αίματος. Η ιδρύτρια Elizabeth Holmes ισχυρίστηκε ότι η τεχνολογία της Theranos μπορούσε να εκτελέσει εκατοντάδες εξετάσεις χρησιμοποιώντας μόνο μια σταγόνα αίματος με το τρύπημα του δακτύλου. Εάν ισχύει, η διαγνωστική τους θα ήταν ταχύτερη, φθηνότερη και πιο προσιτή. Η Theranos συγκέντρωσε εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια από επενδυτές και η αξία της αποτιμήθηκε σε περισσότερα από 9 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ το 2015.
Ωστόσο, η τεχνολογία δεν λειτούργησε ποτέ, οδηγώντας σε ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα στην ιστορία της βιοτεχνολογίας. Η Theranos χρησιμοποιούσε κρυφά παραδοσιακά μηχανήματα για να εκτελέσει πολλές εξετάσεις και στη συνέχεια ισχυριζόταν ότι τα αποτελέσματα προέρχονταν από τη δική της (μη λειτουργική) συσκευή. Η Holmes τελικά καταδικάστηκε για απάτη και καταδικάστηκε σε 11 χρόνια φυλάκισης.
Σήμερα, μια νέα νεοσύστατη εταιρεία, η Haemanthus, ισχυρίζεται ότι έχει αναπτύξει μια παρόμοια τεχνολογία. Συνιδρύθηκε από τον Billy Evans (συνεργάτη του Holmes), και η νέα αυτή εταιρεία λέει ότι μπορεί να ανιχνεύει και να διαγιγνώσκει ασθένειες χρησιμοποιώντας μικροσκοπικές ποσότητες αίματος, ούρων ή ακόμα και σάλιου.
Ενώ η τεχνολογία έχει προχωρήσει από την εποχή της Theranos, είναι σημαντικό να εξεταστούν προσεκτικά αυτοί οι ισχυρισμοί. Οι κλινικοί γιατροί και οι τεχνικοί εργαστηρίων μπορούν σήμερα να ανιχνεύσουν πολλές παθήσεις με αίμα, και μερικές με ούρα ή σάλιο. Αυτά είναι σημαντικά εργαλεία στη σύγχρονη ιατρική. Ωστόσο, οι απαιτούμενοι όγκοι είναι συνήθως πολύ μεγαλύτεροι από μερικές σταγόνες ή μια σταγόνα.
Τι μπορεί να ανιχνεύσει το αίμα;
Το αίμα κυκλοφορεί σε όλα τα όργανα, μεταφέροντας κύτταρα, θρεπτικά συστατικά, ορμόνες και απόβλητα. Οι εξετάσεις αίματος συλλέγουν αρκετά χιλιοστόλιτρα αίματος από μια φλέβα και τα στέλνουν σε εργαστήριο για ανάλυση. Οι εξετάσεις αίματος μπορούν να ελέγξουν εάν ένα άτομο έχει σημάδια λοίμωξης ή ασθένειας, να παρακολουθήσουν τη λειτουργία των οργάνων ή να δείξουν πώς ένα άτομο ανταποκρίνεται στην ιατρική θεραπεία.
Οι εξετάσεις αίματος χρησιμοποιούνται ευρέως για την παρακολούθηση καρδιακών παθήσεων, διαβήτη, νεφρικής νόσου ή ελλείψεων σε σίδηρο ή βιταμίνες. Ένα σημαντικό ποσοστό των ιατρικών αποφάσεων βασίζεται στην εργαστηριακή ανάλυση των εξετάσεων αίματος. Το να γίνουν πιο προσιτές και προσβάσιμες θα είχε μεγάλα οφέλη.
Τι γίνεται με τα ούρα;
Τα ούρα παράγονται από τα νεφρά και περιέχουν απόβλητα που φιλτράρονται από το αίμα. Το χρώμα και η σύνθεση των ούρων σας δίνουν μια εικόνα τυχόν προβλημάτων που μπορεί να προσπαθεί να διορθώσει το σώμα. Η ανάλυση ούρων μπορεί να ανιχνεύσει λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος, νεφρικές διαταραχές, διαβήτη και ηπατικές παθήσεις μετρώντας σάκχαρα, πρωτεΐνες και κύτταρα.
Καθώς οι εξετάσεις ούρων είναι μη επεμβατικές και εύκολες στη χορήγηση, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον γρήγορο έλεγχο ορισμένων παθήσεων. Ωστόσο, παράγοντες όπως η ποσότητα που έχετε πιει και τι έχετε φάει μπορούν να επηρεάσουν τη σύνθεση των ούρων, επηρεάζοντας ενδεχομένως τα αποτελέσματα των εξετάσεων.
Το σάλιο μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για διαγνώσεις
Το σάλιο είναι το διαυγές, υδαρές υγρό που παράγεται από τους σιελογόνους αδένες στο στόμα. Είναι κυρίως νερό (περίπου 99%), αλλά περιέχει επίσης διάφορες ουσίες όπως ορμόνες, αντισώματα, ένζυμα, DNA, RNA και μεταβολίτες. Η εξέταση σάλιου χρησιμοποιείται ήδη σε κλινικά περιβάλλοντα για την ανίχνευση αντισωμάτων HIV, την παρακολούθηση των επιπέδων κορτιζόλης (δείκτης στρες) και τη διάγνωση ιογενών λοιμώξεων όπως η COVID.
Η δυνατότητα του σάλιου ως ένα άλλο μη επεμβατικό διαγνωστικό εργαλείο αυξάνεται, ειδικά καθώς οι ερευνητές εντοπίζουν περισσότερους δείκτες ασθένειας που μπορεί να περιέχει. Ωστόσο, η παραγωγή σάλιου ποικίλλει μεταξύ των ατόμων. Η σύνθεση του σάλιου μπορεί να επηρεαστεί από αυτό που τρώτε και πίνετε, την ώρα της ημέρας ή ακόμα και το άγχος. Αυτές οι διακυμάνσεις μπορούν να περιορίσουν το πόσο συνεπές και αξιόπιστο μπορεί να είναι το σάλιο για τη διάγνωση.
Πόση όμως ποσότητα χρειάζεστε;
Ενώ η διάγνωση ασθενειών με τη χρήση σωματικών υγρών δεν είναι κάτι καινούργιο, η Haemanthus και άλλες νεοσύστατες επιχειρήσεις διαφοροποιούνται στοχεύοντας (και ισχυριζόμενες) ότι χρειάζονται μόνο μικρές ποσότητες για πολλαπλές εξετάσεις: μια σταγόνα αίματος, ένα δείγμα σάλιου ή μερικά χιλιοστόλιτρα ούρων. Αυτό θα σήμαινε ταχύτερες, φθηνότερες, πιο βολικές εξετάσεις που προκαλούν λιγότερη ενόχληση.
Υπάρχουν όμως φυσικοί περιορισμοί στα μικρά δείγματα. Πολλοί διαγνωστικοί δείκτες (που ονομάζονται βιοδείκτες) υπάρχουν μόνο σε πολύ μικρές ποσότητες στα σωματικά μας υγρά. Όταν η ποσότητα του δείγματος μειώνεται, μειώνεται και η ποσότητα των βιοδεικτών, γεγονός που καθιστά πιο δύσκολη την αξιόπιστη ανίχνευσή τους. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για βιοδείκτες όπως ορμόνες, καρκινικούς δείκτες ή δείκτες πρώιμου σταδίου ασθενειών.
Τι μπορείτε να ανιχνεύσετε με λίγες σταγόνες;
Φυσικά, ορισμένες παθήσεις μπορούν να διαγνωστούν χρησιμοποιώντας μικρά δείγματα, αλλά γενικά ελέγχεται μόνο μία πάθηση με κάθε μικρό δείγμα, σε αντίθεση με τους ισχυρισμούς εταιρειών όπως η Theranos. Τα δείγματα αίματος που λαμβάνονται από το δάχτυλο, για παράδειγμα, μπορούν να παρακολουθούν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα ατόμων με διαβήτη.
Μικρά δείγματα ούρων μπορούν να ανιχνεύσουν λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος, αλλά όχι όλους τους τύπους λοιμώξεων ταυτόχρονα. Οι συγκεκριμένοι βιοδείκτες για αυτές τις παθήσεις μπορούν να ανιχνευθούν αξιόπιστα σε μικρές ποσότητες υγρών.
Για τη διάγνωση πιο σύνθετων παθήσεων ή ακόμα και άγνωστων παθήσεων, ενδέχεται να απαιτούνται πολλαπλές εξετάσεις, καθεμία από τις οποίες απαιτεί διαφορετική προετοιμασία δείγματος. Αυτό απαιτεί τόσο όγκο όσο και ακρίβεια – δύο πράγματα που οι εξετάσεις με μικρούς όγκους δειγμάτων δυσκολεύονται να επιτύχουν.
