Πώς το φυσικό φως της ημέρας μπορεί να βοηθήσει τα άτομα με διαβήτη

Το φυσικό φως της ημέρας θεωρείται εδώ και χρόνια ευεργετικό για την ψυχική ευεξία και τον ύπνο. Νέα επιστημονικά δεδομένα, ωστόσο, δείχνουν ότι μπορεί να παίζει σημαντικό ρόλο και στη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα, ιδιαίτερα σε άτομα με διαβήτη τύπου 2. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Cell Metabolism, ακόμα και κάτι τόσο απλό όσο το να κάθεται κανείς κοντά σε ένα παράθυρο για αρκετές ώρες την ημέρα μπορεί να έχει μετρήσιμα μεταβολικά οφέλη.

Η ζωή σε εσωτερικούς χώρους και το πρόβλημα του τεχνητού φωτισμού

Οι περισσότεροι άνθρωποι που ζουν στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες περνούν περίπου το 80% έως 90% της ημέρας τους σε εσωτερικούς χώρους. Εκεί εκτίθενται κυρίως σε τεχνητό φωτισμό, ο οποίος είναι σταθερός, λιγότερο έντονος και στερείται της φυσικής εναλλαγής που χαρακτηρίζει το ηλιακό φως. Αυτή η συνθήκη δεν είναι ουδέτερη για τον οργανισμό. Το ανθρώπινο σώμα λειτουργεί βάσει κιρκαδικών ρυθμών, εσωτερικών βιολογικών ρολογιών διάρκειας περίπου 24 ωρών, τα οποία ρυθμίζουν κρίσιμες λειτουργίες όπως ο ύπνος, η πέψη, η θερμοκρασία του σώματος και ο μεταβολισμός της γλυκόζης. Το φως αποτελεί τον βασικότερο «ρυθμιστή» αυτών των ρολογιών.

Κιρκαδικοί ρυθμοί και διαβήτης τύπου 2

Η διαταραχή των κιρκαδικών ρυθμών έχει συνδεθεί τα τελευταία χρόνια με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης μεταβολικών νοσημάτων, συμπεριλαμβανομένου του διαβήτη τύπου 2. Προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει ότι η έκθεση σε τεχνητό φως κατά τη διάρκεια της νύχτας επηρεάζει αρνητικά την ευαισθησία στην ινσουλίνη, ενώ η έκθεση σε φυσικό φως σε εξωτερικούς χώρους μπορεί να τη βελτιώσει. Ωστόσο, μέχρι πρόσφατα, δεν είχε μελετηθεί συστηματικά κατά πόσο το φυσικό φως που εισέρχεται από ένα παράθυρο μπορεί να επιδράσει σε άτομα που ήδη ζουν με διαβήτη.

Το πείραμα σε περιβάλλον γραφείου

Για να απαντήσουν σε αυτό το ερώτημα, οι ερευνητές στρατολόγησαν 13 άτομα με διαβήτη τύπου 2 και τα τοποθέτησαν σε ένα ελεγχόμενο περιβάλλον γραφείου. Οι συμμετέχοντες πέρασαν δύο ξεχωριστές περιόδους διάρκειας 4,5 ημερών. Στη μία περίοδο εργάζονταν σε χώρο με μεγάλα παράθυρα και άφθονο φυσικό φως από το πρωί έως αργά το απόγευμα. Στην άλλη, βρίσκονταν στο ίδιο ακριβώς δωμάτιο, αλλά με τα παράθυρα καλυμμένα και μόνο με τυπικό τεχνητό φωτισμό γραφείου. Η διατροφή, η άσκηση και η φαρμακευτική αγωγή παρέμειναν ίδιες και στις δύο συνθήκες.

Τι έδειξαν τα αποτελέσματα

Τα ευρήματα ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέροντα. Αν και τα μέσa επίπεδα γλυκόζης στο αίμα δεν διέφεραν σημαντικά μεταξύ των δύο συνθηκών, οι συμμετέχοντες που εκτέθηκαν στο φυσικό φως της ημέρας πέρασαν περισσότερο χρόνο εντός του φυσιολογικού εύρους σακχάρου. Με απλά λόγια, το σάκχαρό τους παρουσίαζε λιγότερες απότομες αυξομειώσεις. Παράλληλα, παρατηρήθηκαν αλλαγές στον μεταβολισμό: υπό φυσικό φως, ο οργανισμός έκαιγε περισσότερο λίπος για ενέργεια και λιγότερους υδατάνθρακες, κάτι που θεωρείται μεταβολικά πιο ευνοϊκό.

Τι συμβαίνει σε κυτταρικό επίπεδο

Οι ερευνητές προχώρησαν και ένα βήμα παραπέρα, λαμβάνοντας μυϊκές βιοψίες από τους συμμετέχοντες. Διαπίστωσαν ότι τα γονίδια που ρυθμίζουν τα εσωτερικά κυτταρικά ρολόγια στους μύες ήταν καλύτερα συγχρονισμένα με την ώρα της ημέρας όταν οι συμμετέχοντες εκτίθεντο στο φυσικό φως. Αυτό σημαίνει ότι οι μύες ήταν, μεταφορικά, «στην ώρα τους» και επομένως πιο αποτελεσματικοί στη διαχείριση των θρεπτικών συστατικών και της γλυκόζης.

Ένας απλός, φυσικός σύμμαχος στη διαχείριση του διαβήτη

Παρότι η μελέτη περιλάμβανε μικρό αριθμό συμμετεχόντων και δεν μπορεί από μόνη της να αλλάξει τις κατευθυντήριες οδηγίες θεραπείας, τα αποτελέσματά της είναι ενθαρρυντικά. Υποδηλώνουν ότι η καθημερινή έκθεση σε φυσικό φως μπορεί να λειτουργήσει ως μια απλή, ασφαλής και μη φαρμακευτική παρέμβαση που υποστηρίζει τη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα. Δεν αντικαθιστά τη φαρμακευτική αγωγή ή τον υγιεινό τρόπο ζωής, αλλά μπορεί να λειτουργήσει συμπληρωματικά, ενισχύοντας τη συνολική μεταβολική υγεία των ατόμων με διαβήτη τύπου 2.