Η τεχνολογία μειώνει τα ψευδώς θετικά αποτελέσματα στα υπερηχογραφήματα μαστού

Η νέα τεχνολογία υπερήχων που αναπτύχθηκε στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins φέρνει μια ουσιαστική αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο διαγιγνώσκεται ο καρκίνος του μαστού, ιδίως στις περιπτώσεις γυναικών με πυκνό μαστικό ιστό. Πρόκειται για μια καινοτομία που δεν απαιτεί νέο εξοπλισμό ή διαφορετική διαδικασία εξέτασης, αλλά αξιοποιεί τα ίδια δεδομένα υπερήχων με έναν σαφώς πιο εξελιγμένο τρόπο επεξεργασίας, επιτυγχάνοντας εντυπωσιακά υψηλότερη διαγνωστική ακρίβεια.

Η πρόκληση της διάγνωσης στον πυκνό μαστικό ιστό

Η μαστογραφία παραμένει το βασικό εργαλείο προληπτικού ελέγχου για γυναίκες άνω των 40 ετών. Ωστόσο, σε πολλές περιπτώσεις πυκνού μαστικού ιστού, τα ευρήματα δεν είναι ξεκάθαρα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι γυναίκες να παραπέμπονται συχνά σε υπερηχογραφήματα, τα οποία επίσης αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη σαφή απεικόνιση. Ο βασικός λόγος είναι ότι οι καλοήθεις κύστεις με υγρό και οι συμπαγείς μάζες, που ενδέχεται να είναι καρκινικές, μπορεί να εμφανίζονται παρόμοιες στις συμβατικές εικόνες υπερήχων, δημιουργώντας διαγνωστική αβεβαιότητα.

Πώς λειτουργεί ο υπέρηχος και πού εντοπίζεται το πρόβλημα

Ο υπέρηχος βασίζεται στη μετάδοση ηχητικών κυμάτων μέσω ενός ανιχνευτή στον μαστό. Τα κύματα ανακλώνται από τους ιστούς και επιστρέφουν στον ανιχνευτή, δημιουργώντας την εικόνα. Σε ιδανικές συνθήκες, ο ήχος ταξιδεύει απευθείας από τη μάζα πίσω στον αισθητήρα. Στον πυκνό μαστικό ιστό, όμως, ο ήχος διασκορπίζεται πριν φτάσει στη μάζα, προκαλώντας αυτό που οι ειδικοί αποκαλούν «ακουστική ακαταστασία». Έτσι, μια κύστη που φυσιολογικά θα έπρεπε να φαίνεται μαύρη, συχνά εμφανίζεται γκρι, θυμίζοντας την εικόνα ενός συμπαγούς όγκου.

Η καινοτομία της επεξεργασίας με βάση τη συνοχή

Η ομάδα του Johns Hopkins, με επικεφαλής τη βιοϊατρική και ηλεκτρολόγο μηχανικό Muyinatu «Bisi» Bell, δεν άλλαξε την πηγή ή τη διαδικασία παραγωγής των υπερήχων. Αντίθετα, ανέπτυξε έναν νέο τρόπο επεξεργασίας των σημάτων. Ενώ οι συμβατικοί υπέρηχοι βασίζονται κυρίως στο πλάτος των σημάτων για να δημιουργήσουν αποχρώσεις του μαύρου, του λευκού και του γκρι, η νέα μέθοδος στηρίζεται στη συνοχή, δηλαδή στο πόσο παρόμοια είναι τα σήματα μεταξύ τους και με τα γειτονικά τους. Αυτή η προσέγγιση επιτρέπει σαφέστερη απεικόνιση και καλύτερη διάκριση της σύστασης των μαζών.

Εντυπωσιακά αποτελέσματα στις κλινικές δοκιμές

Σε μελέτη που περιέλαβε 132 ασθενείς, οι ακτινολόγοι κατάφεραν να αναγνωρίσουν σωστά τις μάζες στο 96% των περιπτώσεων χρησιμοποιώντας τη νέα τεχνολογία. Με τα παραδοσιακά εργαλεία, το αντίστοιχο ποσοστό ακρίβειας ήταν μόλις 67%. Η διαφορά αυτή θεωρείται καθοριστική, καθώς μεταφράζεται σε λιγότερα ψευδώς θετικά αποτελέσματα και, κατ’ επέκταση, σε λιγότερες περιττές εξετάσεις παρακολούθησης και βιοψίες.

Αριθμητική βαθμολογία και υποστήριξη αποφάσεων

Ένα επιπλέον πλεονέκτημα της νέας μεθόδου είναι ότι παρέχει στους ακτινολόγους μια αριθμητική βαθμολογία για κάθε μάζα. Μόνο οι μάζες που υπερβαίνουν ένα συγκεκριμένο όριο χαρακτηρίζονται ανησυχητικές. Ο συνδυασμός οπτικής εικόνας και αριθμητικού δείκτη μειώνει την υποκειμενικότητα και την κόπωση στη λήψη αποφάσεων, επιτρέποντας ταχύτερες και πιο αξιόπιστες διαγνώσεις.

Οφέλη για τους ασθενείς και το σύστημα υγείας

Για τις ασθενείς, η τεχνολογία αυτή υπόσχεται λιγότερο άγχος, λιγότερες επώδυνες επεμβατικές διαδικασίες και μεγαλύτερη ηρεμία κατά την αρχική εξέταση. Για το σύστημα υγείας, συνεπάγεται εξοικονόμηση πόρων και πιο στοχευμένη χρήση των διαγνωστικών μέσων. Σύμφωνα με τους ερευνητές, η βελτιωμένη διαγνωστική βεβαιότητα μπορεί να αλλάξει ουσιαστικά το τοπίο της έγκαιρης διάγνωσης του καρκίνου του μαστού.

Το μέλλον της τεχνολογίας

Η ερευνητική ομάδα εκτιμά ότι, σε συνδυασμό με τεχνητή νοημοσύνη, η νέα μέθοδος θα μπορούσε στο μέλλον να επιτρέπει την άμεση εκτίμηση της σύστασης μιας μάζας ήδη από το πρώτο ραντεβού υπερήχων. Μακροπρόθεσμα, το όραμα είναι ακόμη πιο φιλόδοξο: η ανάπτυξη φθηνών συσκευών που θα μπορούσαν να χρησιμοποιούνται ακόμη και στο σπίτι, προσφέροντας έναν απλό αριθμητικό δείκτη που θα δείχνει αν ένας ψηλαφητός όγκος χρειάζεται περαιτέρω ιατρική διερεύνηση.