Η επαναφορά των επιπέδων σακχάρου στο αίμα σε φυσιολογικά επίπεδα σε άτομα όπου έχει εμφανιστεί προδιαβήτης μπορεί να μειώσει περισσότερο από στο μισό τον κίνδυνο σοβαρών καρδιαγγειακών επιπλοκών, σύμφωνα με νέα μελέτη του King’s College London. Τα ευρήματα, που δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό The Lancet Diabetes & Endocrinology, αμφισβητούν καθιερωμένες αντιλήψεις της προληπτικής ιατρικής και αναδεικνύουν έναν νέο, κρίσιμο στόχο για την καρδιαγγειακή πρόληψη.

Ο προδιαβήτης αποτελεί μια μεταβολική κατάσταση κατά την οποία τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα είναι αυξημένα, χωρίς όμως να πληρούνται τα κριτήρια για διάγνωση σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Αν και συχνά θεωρείται απλώς προειδοποιητικό στάδιο, συνοδεύεται από αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου, ανεξάρτητα από το αν εξελιχθεί τελικά σε διαβήτη.
Ένα παγκόσμιο πρόβλημα δημόσιας υγείας
Η έκταση του προδιαβήτη παγκοσμίως είναι ανησυχητική. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, περίπου ένας στους πέντε ενήλικες ζει με διαβήτη ή προδιαβήτη. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το ποσοστό υπερβαίνει το ένα τρίτο του ενήλικου πληθυσμού, ενώ στην Κίνα προσεγγίζει το 40%. Σε παγκόσμιο επίπεδο, εκτιμάται ότι περισσότεροι από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι έχουν προδιαβήτη, γεγονός που καθιστά επιτακτική την ανάγκη για αποτελεσματικές στρατηγικές πρόληψης.
Η μελέτη και η μεθοδολογία
Η ερευνητική ομάδα, με επικεφαλής τον Δρ. Andreas Birkenfeld, Αναπληρωτή Καθηγητή Διαβήτη στο King’s College London και στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Tübingen, πραγματοποίησε επανάλυση δεδομένων από δύο μεγάλες, μακροχρόνιες μελέτες πρόληψης του διαβήτη: τη Μελέτη Αποτελεσμάτων του Προγράμματος Πρόληψης του Διαβήτη των ΗΠΑ (DPPOS) και την Κινεζική Μελέτη Πρόληψης Διαβήτη DaQing (DaQingDPOS).
Και οι δύο μελέτες παρακολούθησαν άτομα με προδιαβήτη για αρκετές δεκαετίες, αξιολογώντας την επίδραση παρεμβάσεων στον τρόπο ζωής, όπως η αύξηση της φυσικής δραστηριότητας και η υιοθέτηση υγιεινής διατροφής, τόσο στην εξέλιξη του διαβήτη όσο και στα καρδιαγγειακά συμβάματα.
Εντυπωσιακά ευρήματα για την ύφεση του προδιαβήτη
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα άτομα που πέτυχαν ύφεση του προδιαβήτη, δηλαδή επαναφορά της γλυκόζης σε φυσιολογικά επίπεδα, είχαν 58% χαμηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακού θανάτου ή νοσηλείας λόγω καρδιακής ανεπάρκειας. Παράλληλα, ο κίνδυνος εμφράγματος, εγκεφαλικού επεισοδίου και άλλων σοβαρών καρδιαγγειακών συμβαμάτων μειώθηκε κατά 42%.
Αξιοσημείωτο είναι ότι το προστατευτικό αυτό αποτέλεσμα διατηρήθηκε για δεκαετίες μετά την ομαλοποίηση των επιπέδων σακχάρου, γεγονός που υποδηλώνει μια μακροχρόνια «μεταβολική μνήμη» υπέρ της καρδιαγγειακής υγείας.
Γιατί οι αλλαγές τρόπου ζωής δεν αρκούν από μόνες τους
Προηγούμενες αναλύσεις των ίδιων δεδομένων είχαν δείξει ότι οι συνδυασμένες παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής, αν και καθυστερούν την εμφάνιση του διαβήτη τύπου 2, δεν μειώνουν τον καρδιαγγειακό κίνδυνο. Αυτό υποδηλώνει ότι η απλή καθυστέρηση της νόσου δεν είναι επαρκής για την πρόληψη των καρδιαγγειακών επιπλοκών.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, το κρίσιμο στοιχείο είναι η επίτευξη ουσιαστικής μεταβολικής αλλαγής, δηλαδή η πλήρης ύφεση του προδιαβήτη και όχι απλώς η βελτίωση μεμονωμένων παραμέτρων, όπως το βάρος ή η φυσική κατάσταση.
Μια πιθανή αλλαγή παραδείγματος στην πρόληψη
«Για χρόνια θεωρούσαμε ότι η απώλεια βάρους, η άσκηση και η υγιεινή διατροφή επαρκούν για να προστατεύσουν τα άτομα με προδιαβήτη από καρδιακές προσβολές και πρόωρο θάνατο», επισημαίνει ο Δρ. Birkenfeld. «Τα νέα δεδομένα δείχνουν ότι, αν και οι παρεμβάσεις αυτές παραμένουν πολύτιμες, δεν μειώνουν τα θανατηφόρα καρδιαγγειακά συμβάματα αν δεν επιτευχθεί ύφεση του προδιαβήτη».
Οι ερευνητές προτείνουν η ύφεση του προδιαβήτη να καθιερωθεί ως τέταρτος βασικός πυλώνας πρωτογενούς πρόληψης, δίπλα στον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης, τη μείωση της χοληστερόλης και τη διακοπή του καπνίσματος.

Σε μια εποχή όπου ο προδιαβήτης λαμβάνει διαστάσεις πανδημίας, το μήνυμα της μελέτης είναι σαφές: ο στοχευμένος έλεγχος της γλυκόζης δεν αφορά μόνο την πρόληψη του διαβήτη τύπου 2, αλλά μπορεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στη μείωση των καρδιαγγειακών θανάτων και στη διάσωση ανθρώπινων ζωών.

