Έλλειψη στοιχείων για την ιατρική κάνναβη στις περισσότερες περιπτώσεις

Τα τελευταία χρόνια η ιατρική κάνναβη έχει γνωρίσει τεράστια διάδοση παγκοσμίως και προβάλλεται συχνά ως «φυσική λύση» για πλήθος παθήσεων, όπως ο χρόνιος πόνος, το άγχος και οι διαταραχές ύπνου. Ωστόσο, μια νέα εκτεταμένη επιστημονική ανασκόπηση με επικεφαλής το UCLA Health έρχεται να ανατρέψει πολλές από αυτές τις αντιλήψεις, καθώς καταλήγει στο συμπέρασμα ότι για τις περισσότερες από τις χρήσεις της δεν υπάρχει επαρκής επιστημονική τεκμηρίωση.

Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό JAMA και ανέλυσε περισσότερα από 2.500 επιστημονικά άρθρα από το 2010 έως το 2025, συμπεριλαμβανομένων κλινικών δοκιμών, μετα-αναλύσεων και κατευθυντήριων οδηγιών.

Δημόσια αντίληψη και επιστημονικά δεδομένα

Παρά την περιορισμένη επιστημονική στήριξη, η χρήση της ιατρικής κάνναβης αυξάνεται διαρκώς. Έρευνες δείχνουν ότι περίπου το 27% των ανθρώπων στις Ηνωμένες Πολιτείες και στον Καναδά δηλώνουν ότι τη χρησιμοποιούν για λόγους υγείας, κυρίως για την ανακούφιση από τον πόνο, το άγχος και την αϋπνία.

Ο επικεφαλής συγγραφέας της ανασκόπησης, Δρ. Michael Hsu, επισημαίνει ότι υπάρχει ένα σοβαρό χάσμα ανάμεσα στη δημόσια αντίληψη και στα πραγματικά επιστημονικά στοιχεία. Πολλοί ασθενείς πιστεύουν ότι η κάνναβη αποτελεί ασφαλή και αποτελεσματική λύση, αλλά η επιστημονική έρευνα δεν επιβεβαιώνει αυτή τη βεβαιότητα για τις περισσότερες παθήσεις.

Ποια είναι τα αποδεδειγμένα ιατρικά οφέλη;

Η ανασκόπηση επιβεβαιώνει ότι ορισμένα κανναβινοειδή φαρμακευτικής ποιότητας, τα οποία έχουν εγκριθεί από τον FDA, παρουσιάζουν πραγματική αποτελεσματικότητα, αλλά μόνο σε περιορισμένο αριθμό περιπτώσεων.

Συγκεκριμένα, έχει αποδειχθεί όφελος:

• στην απώλεια όρεξης που σχετίζεται με τον HIV/AIDS,

• στη ναυτία και τον έμετο που προκαλούνται από χημειοθεραπεία,

• και σε ορισμένες σπάνιες και σοβαρές μορφές παιδικής επιληψίας.

Για τις υπόλοιπες παθήσεις, όπως ο χρόνιος πόνος, το άγχος, η κατάθλιψη και τα προβλήματα ύπνου, τα διαθέσιμα στοιχεία χαρακτηρίζονται ασαφή ή ανεπαρκή.

Η περίπτωση του χρόνιου πόνου

Ο χρόνιος πόνος αποτελεί τον συχνότερο λόγο για τον οποίο οι ασθενείς καταφεύγουν στην ιατρική κάνναβη. Πάνω από τους μισούς χρήστες δηλώνουν ότι τη χρησιμοποιούν για αυτόν τον σκοπό. Παρ’ όλα αυτά, οι σύγχρονες κλινικές οδηγίες δεν συνιστούν τα φάρμακα με βάση την κάνναβη ως θεραπεία πρώτης γραμμής για τον χρόνιο πόνο.

Αυτό σημαίνει ότι οι ειδικοί προτείνουν πρώτα άλλες φαρμακευτικές ή μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις με καλύτερα τεκμηριωμένη αποτελεσματικότητα και ασφάλεια.

Πιθανοί κίνδυνοι για την υγεία

Η ανασκόπηση δεν περιορίζεται μόνο στα πιθανά οφέλη, αλλά αναδεικνύει και τους σοβαρούς κινδύνους που μπορεί να συνοδεύουν τη χρήση της κάνναβης. Σε εφήβους, η χρήση κάνναβης υψηλής δραστικότητας συνδέεται με αυξημένα ποσοστά ψυχωσικών συμπτωμάτων και γενικευμένης αγχώδους διαταραχής.

Επιπλέον, περίπου το 29% των χρηστών ιατρικής κάνναβης πληρούν τα κριτήρια για διαταραχή χρήσης κάνναβης, δηλαδή εξάρτηση. Η καθημερινή χρήση, ιδιαίτερα όταν γίνεται με εισπνοή ή με προϊόντα υψηλής περιεκτικότητας σε THC, μπορεί να σχετίζεται και με αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο, όπως στεφανιαία νόσο, καρδιακό επεισόδιο και εγκεφαλικό.

Ο ρόλος των γιατρών και η ανάγκη υπεύθυνης χρήσης

Οι ερευνητές τονίζουν ότι οι γιατροί οφείλουν να εξετάζουν προσεκτικά το ιατρικό ιστορικό των ασθενών πριν συστήσουν προϊόντα κάνναβης. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται σε άτομα με καρδιαγγειακά προβλήματα, ψυχικές διαταραχές ή σε όσους λαμβάνουν άλλα φάρμακα που μπορεί να αλληλεπιδρούν με την THC.

Η ειλικρινής ενημέρωση των ασθενών είναι απαραίτητη, ώστε να γνωρίζουν όχι μόνο τα πιθανά οφέλη, αλλά και τους πραγματικούς κινδύνους.

Περιορισμοί της έρευνας και τι δείχνει το μέλλον

Οι ίδιοι οι επιστήμονες αναγνωρίζουν ότι η ανασκόπηση έχει ορισμένους περιορισμούς, καθώς δεν βασίστηκε αποκλειστικά σε τυχαιοποιημένες κλινικές δοκιμές και πολλές από τις υπάρχουσες μελέτες είναι παρατηρητικές. Αυτό σημαίνει ότι απαιτούνται περισσότερες και αυστηρότερες κλινικές έρευνες για να εξαχθούν οριστικά συμπεράσματα.

Στη μελέτη συμμετείχαν και ερευνητές από κορυφαία πανεπιστήμια, όπως το Harvard University και το New York University, γεγονός που ενισχύει τη σημασία της.

Η ιατρική κάνναβη δεν είναι το «θαυματουργό φάρμακο» που συχνά παρουσιάζεται. Αν και έχει αποδεδειγμένη αξία σε ορισμένες συγκεκριμένες παθήσεις, για τις περισσότερες χρήσεις της δεν υπάρχουν ισχυρά επιστημονικά δεδομένα, ενώ οι κίνδυνοι δεν μπορούν να αγνοηθούν. Η υπεύθυνη χρήση, η σωστή ενημέρωση και η καθοδήγηση από τους ειδικούς αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για την προστασία της δημόσιας υγείας.