Τις τελευταίες εβδομάδες, ο RFK Jr., στη θέση του υπουργού Υγείας των ΗΠΑ, επανέρχεται με δηλώσεις που θέτουν σε αμφισβήτηση την ασφάλεια των εμβολίων — ειδικά όσων περιέχουν αλουμίνιο ως «αυξητικό» (adjuvant). Ισχυρίζεται ότι τα άλατα αλουμινίου που χρησιμοποιούνται σε πολλά εμβόλια έχουν πιθανές επιπτώσεις στην υγεία, σχετίζονται με νευρολογικές διαταραχές, αλλεργίες και αυτοάνοσα νοσήματα, και ότι η ευρεία χρήση τους μπορεί να συμβάλλει στην αύξηση τέτοιων προβλημάτων.

Από την άλλη, μεγάλο μέρος της επιστημονικής κοινότητας υπογραμμίζει ότι οι σχετικές μελέτες δεν δείχνουν καμία σχέση ανάμεσα στην ποσότητα αλουμινίου που χορηγείται με το εμβόλιο και μακροχρόνιες βλάβες. Η χρήση αλουμινίου ως adjuvant βρίσκεται σε εμβόλια εδώ και πολλές δεκαετίες — αλουμίνιο προσλαμβάνουμε καθημερινά από το νερό, τα τρόφιμα και το περιβάλλον — και έχει αποδειχθεί ασφαλής.
Το επιχείρημα της υπερβολικής έκθεσης μέσω εμβολιασμού συγκρούεται με το γεγονός ότι οι ποσότητες είναι εξαιρετικά μικρές και αποβάλλονται φυσιολογικά από τον οργανισμό. Επιπλέον, πρόσφατες μελέτες που αξιολόγησαν την υγεία μεγάλου δείγματος παιδιών δεν εντόπισαν συσχέτιση μεταξύ της έκθεσης σε εμβόλια που περιέχουν αλουμίνιο και εμφάνισης νευροαναπτυξιακών, αυτοάνοσων ή αλλεργικών παθήσεων.
Ωστόσο, ο RFK Jr. και όσοι υποστηρίζουν τις απόψεις του προχωρούν πέρα από απλή αμφισβήτηση — ζητούν να επανεξεταστεί η χρήση του αλουμινίου στα εμβόλια, να επαναπροσανατολιστεί η πολιτική υγείας και να ανοίξει δημόσιος διάλογος για τις πιθανές, έστω υποθετικές, συνέπειες.
Γιατί οι επιστήμονες θεωρούν ότι οι ισχυρισμοί δεν τεκμηριώνονται
Η γεωμετρική πρόοδος ερευνών πάνω στα εμβόλια και το ανοσοποιητικό δείχνει σταθερά ότι τα αλουμινικά adjuvants είναι ασφαλή. Αρχικά, βοηθούν το σώμα να ανταποκριθεί ισχυρότερα στην ανοσοποίηση — χωρίς αυτά, πολλά βασικά εμβόλια δεν θα είχαν τόσο αποτελεσματική ή μακροχρόνια δράση.
Δεύτερον, οι ποσότητες αλουμινίου που λαμβάνει ένα παιδί από τον εμβολιασμό είναι πολύ μικρές σε σχέση με την καθημερινή έκθεση από την τροφή και το περιβάλλον. Αυτό σημαίνει ότι το εμβόλιο δεν επιβαρύνει τον οργανισμό περισσότερο από ό,τι ήδη τον «βομβαρδίζει» η καθημερινή ζωή.
Τρίτον, πρόσφατες, εκτεταμένες μελέτες που παρακολούθησαν χιλιάδες παιδιά για πολλά χρόνια δεν βρήκαν αύξηση στις ασθένειες ή παθήσεις που ο RFK Jr. επικαλείται — ούτε νευρολογικά σύνδρομα, ούτε αλλεργίες, ούτε αυτοάνοσα. Το επιστημονικό πλαίσιο δείχνει ότι η αυξημένη συχνότητα κάποιων παθήσεων συνδέεται μάλλον με άλλους παράγοντες (π.χ. αλλαγές στη διατροφή, περιβαλλοντική ρύπανση, διαφορετικά κριτήρια διάγνωσης), και όχι με τα εμβόλια.
Τέλος, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η αλλαγή του δημόσιου λόγου περί εμβολίων — με υπονοούμενα για πιθανούς κινδύνους — μπορεί να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη των πολιτών στην πρόληψη, να αυξήσει την εμβολιαστική διστακτικότητα και, τελικά, να εμποδίσει την προστασία από σοβαρές λοιμώδεις ασθένειες.
Τι σημαίνουν οι πολιτικές πιέσεις του RFK Jr.
Όταν ένας αξιωματούχος υγείας με μεγάλη επιρροή — όπως ο RFK Jr. — θέτει υπό αμφισβήτηση την ασφάλεια των εμβολίων, ανοίγει ένα πεδίο όπου η απόφαση δεν είναι απλώς επιστημονική, αλλά και πολιτική. Οι πιέσεις για αλλαγή του προγράμματος εμβολιασμών, για αναθεώρηση των οδηγιών ή για επαναξιολόγηση των υφιστάμενων εμβολίων μπορούν να σπείρουν ανησυχία και να οδηγήσουν σε μείωση των εμβολιασμών.
Αυτό μπορεί να έχει ευρύτερες συνέπειες για την δημόσια υγεία: ξαφνική αύξηση κρουσμάτων ασθενειών που θεωρούνται υπό έλεγχο, επιβάρυνση του συστήματος υγείας και, κυρίως, απώλεια ζωών. Για να αποτραπεί αυτό, οι αποφάσεις πρέπει να βασίζονται σε επιστημονικά δεδομένα και να αποφεύγονται οι κινδυνολογίες χωρίς τεκμηρίωση.
Ταυτόχρονα, είναι σημαντικό οι πολίτες να έχουν πρόσβαση σε κατανοητές, ξεκάθαρες και αξιόπιστες πληροφορίες — ώστε να μπορούν να κρίνουν με βάση τα στοιχεία και όχι με βάση φόβους, αμφιβολίες ή φήμες.
Τι μπορεί να ζητήσει κανείς από την εποχή μας — και τι πρέπει να προσέχει
Στο παρόν, περισσότερο από ποτέ, χρειάζεται διαφάνεια και υπευθυνότητα στο ζήτημα των εμβολίων.
-
Να προάγεται η ενημέρωση με βάση την επιστήμη: όχι με θεωρίες και υποψίες, αλλά με δεδομένα, μελέτες και αποτελέσματα.
-
Να διατηρείται η εμπιστοσύνη στις δημόσιες υγειονομικές αρχές.
-
Να διαχωρίζονται οι λογικές ανησυχίες από την αβάσιμη ανησυχία.

Αν κάποιος έχει ερωτήματα — για την ασφάλεια, τους πιθανούς κινδύνους, τις μακροχρόνιες επιπτώσεις — η λύση δεν είναι η απομάκρυνση από τα εμβόλια, αλλά να επιδιώξει αναζητήσει στοιχεία, επιστημονικές αναλύσεις και να μιλήσει με ειδικούς. Τα εμβόλια, σύμφωνα με τη συντριπτική πλειονότητα των μελετών, παραμένουν ένα από τα πιο αποτελεσματικά και ασφαλή όπλα υγείας που διαθέτει η ανθρωπότητα. Το να υπονομεύουμε την εμπιστοσύνη σε αυτά — χωρίς έγκυρα στοιχεία — είναι επικίνδυνο για την κοινωνία.

