UNAIDS: Αλλάζει τα δεδομένα της παγκόσμιας υγείας

Η εκτελεστική διευθύντρια του UNAIDS, Winnie Byanyima, απηύθυνε δημόσια έκκληση προς τον Καναδό πρωθυπουργό Mark Carney να επανεξετάσει τις προγραμματισμένες περικοπές στη διεθνή βοήθεια και τη χρηματοδότηση προγραμμάτων παγκόσμιας υγείας. Η προειδοποίησή της έρχεται τη στιγμή που η κυβέρνηση του Καναδά έχει ήδη αποφασίσει μείωση της συνεισφοράς της στο Global Fund — έναν από τους βασικούς μηχανισμούς χρηματοδότησης δράσεων κατά του HIV/AIDS, της ελονοσίας και της φυματίωσης.

Η Byanyima τόνισε πως «χωρίς παγκόσμια αλληλεγγύη, οι ανισότητες ανάμεσα στις χώρες θα διευρύνονται» και προειδοποίησε ότι «θα ζούμε σε έναν πιο επικίνδυνο κόσμο όσο αυτές οι ανισότητες μεγαλώνουν».

Τι ανακοινώθηκε — και τι σημαίνει για το Global Fund

Η απόφαση του Καναδά αφορά μείωση της συνεισφοράς του στο Global Fund κατά 17% σε σχέση με την τελευταία συνεισφορά του το 2022. Επιπλέον, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση έχει ανακοινώσει συνολικές περικοπές ύψους 2,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων καναδικών για τη διεθνή βοήθεια τα επόμενα τέσσερα χρόνια.

Ωστόσο, η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι αυτές οι κινήσεις εντάσσονται στην ανάγκη για επιστροφή του προϋπολογισμού στις «προ-πανδημίας» δαπάνες. Η ίδια μάλιστα τόνισε πως, παρ’ όλη τη μείωση, η συνεισφορά του Καναδά παραμένει «σημαντική». Από πλευράς κυβερνητικών αξιωματούχων, υπογραμμίστηκε επίσης ότι η Αφρική παραμένει ο μεγαλύτερος αποδέκτης της καναδικής διεθνούς βοήθειας, ενώ δεσμεύονται πως η υποστήριξη θα συνεχιστεί — παρά τις περικοπές.

Γιατί αυτές οι περικοπές προκαλούν ανησυχία — Η θέση του UNAIDS

Ο λόγος που ο οργανισμός UNAIDS αντέδρασε άμεσα είναι απλός αλλά κρίσιμος: προγράμματα όπως το Global Fund είναι καθοριστικά για τη διατήρηση της πρόσβασης σε αντιρετροϊκά φάρμακα, πρόληψη, θεραπεία και υποστήριξη ανθρώπων που ζουν με HIV, αλλά και για την καταπολέμηση φυματίωσης και ελονοσίας σε φτωχότερες χώρες.

Η μείωση των κονδυλίων θέτει σε κίνδυνο όχι μόνο την ίδια τη θεραπεία, αλλά και την πρόληψη νέων μολύνσεων, και γενικότερα την πρόοδο δεκαετιών που έγινε στον αγώνα κατά του HIV/AIDS.

Η Byanyima υπογράμμισε ότι η απόφαση να μειωθούν οι πόροι είναι οπισθοδρόμηση για την παγκόσμια προσπάθεια, και κάλεσε όχι μόνο τον Καναδά, αλλά και «όλους τους άλλους δωρητές» να μείνουν στο δρόμο της υποστήριξης. «Stay the course» — «μην αλλάξετε πορεία».

Παγκόσμιες επιπτώσεις — Λιγότερη βοήθεια, περισσότερα θύματα

Οι περικοπές έρχονται σε μια στιγμή όπου οι ανάγκες είναι διαρκώς αυξανόμενες. Ο κόσμος δεν έχει ξεπεράσει πλήρως την πανδημία της COVID-19· παράλληλα, η φτώχεια, οι συγκρούσεις, η κλιματική αλλαγή και η κοινωνική ανισότητα αυξάνουν την ευαλωτότητα δεκάδων χωρών. Η μείωση της χρηματοδότησης στην υγεία σημαίνει χτύπημα στην πρόληψη και στη θεραπεία ασθενειών που πλήττουν τις πλέον ευάλωτες κοινωνίες.

Οικονομικοί δείκτες, ανισότητες, έλλειψη πρόσβασης σε βασικές θεραπείες και προληπτικά μέτρα — όλα αυτά μπορούν να δημιουργήσουν ένα επικίνδυνο domino. Σύμφωνα με αναλυτές, οι επιπτώσεις δεν θα είναι άμεσα ορατές — αλλά θα συσσωρεύονται με το χρόνο.

Τι ζητεί το UNAIDS & τι πρέπει να κάνουν οι κυβερνήσεις

Η έκκληση της Byanyima συνοψίζεται σε μερικά βασικά σημεία:

• Διατήρηση ή αύξηση της οικονομικής υποστήριξης προς προγράμματα αντιμετώπισης HIV, φυματίωσης και ελονοσίας. Διασφάλιση πρόσβασης σε αντιρετροϊκή θεραπεία, προληπτικές υπηρεσίες και υποστήριξη σε πληθυσμούς υψηλού κινδύνου.

• Συνεργασία ανάμεσα σε αναπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες, με έμφαση στην αλληλεγγύη και στην ισότητα ως θεμέλια της δημόσιας υγείας παγκοσμίως.

Οι κυβερνήσεις που υποστηρίζουν τέτοια προγράμματα δεν κάνουν απλώς «φιλανθρωπία» — επενδύουν στην παγκόσμια υγεία, στην σταθερότητα και στην ασφάλεια του πλανήτη. Κάθε περικοπή δεν είναι απλώς οικονομική απόφαση — είναι απόφαση ζωής και θανάτου για εκατομμύρια ανθρώπους.

Η απόφαση του Καναδά να μειώσει τη χρηματοδότηση διεθνών προγραμμάτων υγείας έχει ήδη προκαλέσει έκταση ανησυχίας στο παγκόσμιο πεδίο. Η δημόσια έκκληση του UNAIDS, με επικεφαλής τη Winnie Byanyima, είναι σήμα κινδύνου: σε μια εποχή όπου η υγεία και η ισότητα είναι περισσότερο από ποτέ ζήτημα αλληλεγγύης, οι περικοπές δεν είναι απλώς κονδύλια — είναι ζωές.

Οι πολίτες, οι ΜΚΟ και οι κυβερνήσεις έχουν τώρα μια ευκαιρία — να υπερασπιστούν το δικαίωμα στην υγεία για όλους. Να δείξουν ότι ακόμη και σε δύσκολες εποχές, η ανθρωπιά δεν πάει σε μειώσεις.