Η Γάζα βιώνει χρόνια εμπόλεμων συγκρούσεων, βίαιων συγκρούσεων και συνεχών καταστροφών — κατοικιών, υποδομών, σχολείων, νοσοκομείων — και βρίσκεται αντιμέτωπη, εκτός από την καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος, και με μια βαθιά κρίση ψυχικής υγείας. Αυτό δεν είναι απλώς αποτέλεσμα της φρίκης του πολέμου, αλλά το προϊόν μιας σειράς τραυμάτων — απωλειών, εκτοπισμών, καταστροφής του τρόπου ζωής, αβεβαιότητας, φόβου.

Από την «καθημερινή ζωή»… στην επιβίωση
Όσο ο πόλεμος και η βία αυξάνονταν, η ζωή στη Γάζα μετατράπηκε σε ένα αέναο πλέγμα φόβου, πρόσκαιρων καταφυγίων, απωλειών και ανασφάλειας. Ο άνθρωπος — ανήλικος, ενήλικος ή ηλικιωμένος — βρίσκεται καθημερινά αντιμέτωπος με εκρήξεις, κατεστραμμένα σπίτια, απώλεια συγγενών ή γνωστών, αναγκαστικές μετακινήσεις, έλλειψη βασικών αγαθών και υπηρεσιών.
Ακόμη και όταν η σωματική ασφάλεια δεν απειλείται, η αίσθηση της μόνιμης απειλής, της αναμονής για τον επόμενο βομβαρδισμό, της απώλειας, αλλά και των νέων όρων ζωής — χωρίς ρουτίνα, με έλλειψη σταθερότητας, χωρίς σίγουρο μέλλον — επιβαρύνουν ασύλληπτα την ανθρώπινη ψυχή.
Ψυχική Επιβάρυνση, Μαζικά και Ορατά Τραύματα
Οι συνέπειες δεν αφορούν μεμονωμένα άτομα — αλλά ολόκληρες γενιές. Άνδρες και γυναίκες που είδαν τα σπίτια τους να καταστρέφονται, οικογένειες που έχασαν συγγενείς, παιδιά που βιώνουν τρομακτικές εμπειρίες, λίγη τροφή, ανεπαρκή ιατρική φροντίδα και μηδενικά περιθώρια κανονικότητας, είναι οι πραγματικοί ήρωες και μαζί οι πιο πληγωμένοι.
Πολλοί διακατέχονται από διαρκές άγχος, φόβο, αϋπνία, αίσθημα ματαίωσης — συναισθηματική κόπωση, συναισθηματική εξάντληση. Άλλοι βιώνουν κατάθλιψη, απελπισία, φόβο για το μέλλον. Για πολλούς, η αίσθηση ασφάλειας έχει χαθεί για πάντα.
Οι ψυχικές αυτές πληγές, όταν δεν αντιμετωπίζονται, μπορούν να βαφτίσουν τη νέα πραγματικότητα της Γάζας: ένα τραυματισμένο κοινωνικό σώμα που παλεύει όχι μόνο να επιβιώσει, αλλά να θυμάται ποια ζωή υπήρχε — και να ελπίζει πως κάποια μέρα θα ξαναγυρίσει.
Η Καταστροφή των Δομών — Μερική Αναβάθμιση του Τραύματος
Ένα ακόμη πρόβλημα είναι ότι το σύστημα υγείας και ψυχικής υγείας, ήδη περιορισμένο, έχει πληγεί βαριά. Νοσοκομεία, ψυχιατρικές δομές, κέντρα υποστήριξης — πολλά έχουν καταστραφεί ή υπολειτουργούν. Η πρόσβαση σε φαρμακευτική αγωγή, σε ψυχολογική υποστήριξη ή ακόμη και σε βασική πρωτοβάθμια περίθαλψη είναι πλέον αβέβαιη.
Όσοι επιβιώνουν από φυσικούς κινδύνους και τρόμο, βρίσκονται αντιμέτωποι με έναν άλλο, εξίσου καταστροφικό εχθρό: τη μοναξιά, την απόγνωση, την απώλεια. Χωρίς υποστήριξη, χωρίς ανάσες ανάμεσα στο χάος και την ανασφάλεια, πολλοί ζουν καθημερινά με τον φόβο, την αγωνία, την ψυχική καταπόνηση.
Κίνδυνος Μεταφοράς Τραύματος στη Νέα Γενιά
Τα πιο πληγωμένα είναι τα παιδιά. Η γενιά των παιδιών της Γάζας μεγαλώνει με θύελλες, θόρυβο, απώλειες — μακριά από σχολεία, ασφάλεια και παιδική ηλικία. Τα τραύματα που συσσωρεύονται μπορεί να σημαίνουν όχι μόνο συγκλονιστικές αναμνήσεις, αλλά και προβλήματα ψυχικής υγείας που θα τα συνοδεύουν σε όλη τους τη ζωή.
Τα παιδιά μεγαλώνουν σε έναν κόσμο όπου η έννοια του «κανονικού» έχει καταστραφεί. Αυτό δεν αφορά μόνο την απώλεια του σπιτιού ή της καθημερινότητας — αφορά την απώλεια της παιδικής αθωότητας, της εμπιστοσύνης, της ασφάλειας.
Τι Χρειάζεται Τώρα — Ανθρωπισμός, Υποστήριξη, Ελπίδα
Η ανακούφιση δεν μπορεί να είναι μόνο προσωρινή. Η ψυχική υγεία χρειάζεται μακροπρόθεσμη στήριξη. Οι άνθρωποι πρέπει να νιώσουν ότι δεν έχουν ξεχαστεί. Δομές που πιστεύαμε σπασμένες, πρέπει να αναστηθούν — νοσοκομεία, κέντρα υποστήριξης, πρόσβαση σε φάρμακα, σε υπηρεσίες ψυχολογικής φροντίδας.

Πέρα από βοήθεια, χρειάζεται αλληλεγγύη: ανθρώπινη, κοινοτική, παγκόσμια. Κάποιος πρέπει να σταθεί δίπλα σε αυτούς που έχασαν τα πάντα. Να τους προσφέρει τη θέληση να συνεχίσουν, να αισθανθούν πάλι ασφαλείς, να πιστέψουν ότι υπάρχει αύριο. Γιατί ο πόλεμος μπορεί να καταστρέφει σπίτια — αλλά η ανθρώπινη ψυχή χρειάζεται χρόνο, αγάπη και φροντίδα για να επουλωθεί. Και αυτές οι ουλές δεν φαίνονται πάντα.
Η Ανάγκη για Μνήμη και Αλληλεγγύη
Δεν είναι απλώς αριθμοί. Είναι ανθρώπινες ζωές. Κάθε ψυχικό τραύμα, κάθε απώλεια, κάθε ανάσα μέσα στο χάος — αξίζουν να ακουστούν. Να θυμηθούμε, να μιλήσουμε, να στηρίξουμε. Με την ελπίδα ότι κάποια μέρα η Γάζα θα ξαναβρεί την ειρήνη, και οι πληγωμένες ψυχές θα αρχίσουν να γιατρεύονται.

