Νέα έρευνα αναδεικνύει έναν αναπάντεχο παράγοντα που μπορεί να επηρεάζει την εξέλιξη της νόσου Πάρκινσον: τον θόρυβο υψηλής έντασης. Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Huazhong της Κίνας, με επικεφαλής τον Pei Zhang, δημοσίευσαν στο PLOS Biology μελέτη που δείχνει ότι η έκθεση σε δυνατό ήχο μπορεί να προκαλέσει κινητικά ελλείμματα σε ποντικούς με πρώιμο στάδιο Πάρκινσον, υποδεικνύοντας σύνδεση μεταξύ περιοχών του εγκεφάλου που επεξεργάζονται τον ήχο και εκείνων που σχετίζονται με την κίνηση.
Η νόσος Πάρκινσον είναι μια νευροεκφυλιστική ασθένεια που πλήττει κυρίως την παραγωγή ντοπαμίνης στον εγκέφαλο, με αποτέλεσμα προβλήματα στη στάση, την ισορροπία και τις κινήσεις. Παράγοντες όπως η γενετική και η ηλικία είναι γνωστοί, αλλά ο ρόλος του περιβάλλοντος, και συγκεκριμένα του θορύβου, είχε παραμείνει ασαφής.
Ποντικοί και δυνατός ήχος
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μοντέλο ποντικού με πρώιμο στάδιο Πάρκινσον, δηλαδή ζώα που ακόμη δεν εμφανίζουν συμπτώματα. Οι ποντικοί εκτέθηκαν σε οξύ ή χρόνιο θόρυβο με ένταση 85–100 ντεσιμπέλ, περίπου όσο ένας χορτοκοπτικός μηχανισμός ή ένας μπλέντερ.
Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά. Μετά από μόλις μία ώρα έκθεσης, οι ποντικοί με πρώιμο στάδιο Πάρκινσον κινούνταν πιο αργά και είχαν μειωμένη ισορροπία σε σύγκριση με τα ελεγχόμενα ζώα. Παρά το γεγονός ότι η κινητική λειτουργία αποκαταστάθηκε μετά από μία ημέρα, η καθημερινή έκθεση για μία ώρα την εβδομάδα οδήγησε σε χρόνια κινητικά προβλήματα στους ποντικούς με πρώιμο Πάρκινσον.
Σύνδεση ακουστικών και κινητικών περιοχών του εγκεφάλου
Για να κατανοήσουν το μηχανισμό, οι επιστήμονες επικεντρώθηκαν σε μια περιοχή του εγκεφάλου που ονομάζεται κάτω κοχλιακός πυρήνας (inferior colliculus, IC), η οποία επεξεργάζεται τον ήχο. Διαπίστωσαν ότι ο IC συνδέεται με τη substantia nigra pars compacta, μια περιοχή που παράγει ντοπαμίνη και καταστρέφεται σοβαρά στη νόσο Πάρκινσον.
Μελετώντας τους ποντικούς, οι επιστήμονες προκάλεσαν χρόνια ενεργοποίηση του IC και παρατήρησαν ότι οι συμπεριφορικές επιπτώσεις μιμούνταν εκείνες που προκλήθηκαν από την έκθεση σε θόρυβο. Δηλαδή, η δραστηριοποίηση του ακουστικού κυκλώματος επηρεάζει άμεσα περιοχές του εγκεφάλου που συνδέονται με την κίνηση και τη ντοπαμίνη.
Μοριακή επίδραση: ντοπαμίνη και κυτταρική βλάβη
Η έκθεση σε θόρυβο και η ενεργοποίηση του IC οδήγησαν σε μείωση της πρωτεΐνης VMAT2, η οποία μεταφέρει ντοπαμίνη στα νευρικά κύτταρα, και προκάλεσαν θάνατο κυττάρων παραγωγής ντοπαμίνης στη substantia nigra. Αντίθετα, η αναστολή του IC ή η αυξημένη έκφραση της VMAT2 μπόρεσε να αντιστρέψει τις επιβλαβείς συνέπειες τόσο της οξείας όσο και της χρόνιας έκθεσης σε θόρυβο στους ποντικούς με πρώιμο Πάρκινσον.
Αυτό δείχνει ότι η νευροτοξικότητα που προκαλείται από τον ήχο είναι άμεσα συνδεδεμένη με την υποβάθμιση των ντοπαμινεργικών κυττάρων και τις κινητικές διαταραχές. Η έρευνα υπογραμμίζει τη σημασία της σύνδεσης μεταξύ περιοχών επεξεργασίας ήχου και περιοχών του εγκεφάλου που πλήττονται στη νόσο Πάρκινσον.
Περιβαλλοντικοί παράγοντες και νόσος Πάρκινσον
Παρά το γεγονός ότι τα αποτελέσματα προέρχονται από ποντικούς, υποδεικνύουν ότι οι περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως η έκθεση σε δυνατό θόρυβο, μπορεί να επηρεάσουν την εμφάνιση και την ένταση των συμπτωμάτων Πάρκινσον. Η μελέτη δείχνει ότι η νόσος δεν καθορίζεται αποκλειστικά από γενετικούς παράγοντες ή ηλικία — το περιβάλλον και οι καθημερινές συνήθειες μπορεί να παίζουν σημαντικό ρόλο στην πορεία της ασθένειας.
Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι η μελέτη αποκαλύπτει πώς η έκθεση σε περιβαλλοντικό θόρυβο αλλάζει το κύκλωμα IC–SNc, οδηγώντας σε κινητικά ελλείμματα και αυξημένη νευρωνική ευπάθεια. Αυτό προσφέρει νέες πληροφορίες για μη γενετικούς παράγοντες κινδύνου στη νόσο Πάρκινσον, ενώ ανοίγει το δρόμο για στρατηγικές πρόληψης που περιλαμβάνουν τη μείωση της έκθεσης σε θορύβους υψηλής έντασης.
Η μελέτη αυτή μας υπενθυμίζει ότι η ένταση του ήχου μπορεί να επηρεάσει τον εγκέφαλο με τρόπους που προηγουμένως δεν είχαν αναγνωριστεί, ειδικά σε άτομα με πρώιμο στάδιο Πάρκινσον. Ο έλεγχος του περιβάλλοντος και η προστασία από έντονους ήχους μπορεί να μην φαίνεται αυτονόητος, αλλά τα ευρήματα δείχνουν ότι μπορεί να συμβάλλει στη μείωση της νευροεκφυλιστικής βλάβης και των κινητικών προβλημάτων.
Είναι πλέον σαφές ότι η νόσος Πάρκινσον δεν επηρεάζεται μόνο από γενετικούς ή βιολογικούς παράγοντες, αλλά και από περιβαλλοντικά ερεθίσματα, όπως η έκθεση σε δυνατό θόρυβο, καθιστώντας την προστασία του ακουστικού περιβάλλοντος πιθανό παράγοντα πρόληψης. Για εκείνους που βρίσκονται σε πρώιμα στάδια της νόσου ή έχουν προδιάθεση, η αποφυγή δυνατών θορύβων μπορεί να αποτελεί έναν απλό, αλλά σημαντικό τρόπο περιορισμού της εξέλιξης της ασθένειας.
Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!