Οδήγηση κόπωση: Γιατί η υπνηλία στο τιμόνι είναι σοβαρό ζήτημα

Η οδήγηση όταν είσαι κουρασμένος («νυσταγμένη οδήγηση») είναι πολύ πιο επικίνδυνη απ’ όσο νομίζουμε — οι ειδικοί συγκρίνουν τον κίνδυνο με αυτόν της οδήγησης υπό την επήρεια αλκοόλ.

• Σύμφωνα με έρευνα, σχεδόν το 41% των ενηλίκων παραδέχονται ότι έχουν οδηγήσει τόσο κουρασμένοι, ώστε αυτό επηρέασε την ικανότητά τους να οδηγήσουν με ασφάλεια.

• Η κόπωση πίσω από το τιμόνι δεν είναι ασήμαντη: η AAA Foundation for Traffic Safety υπολογίζει ότι περίπου 1 στα 6 θανατηφόρα ατυχήματα έχει εμπλοκή οδηγό που ήταν υπνηλός.

• Ενήλικες ηλικίας 35-44 ετών φαίνεται να είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι: σχεδόν το 47% στην κατηγορία αυτή αναφέρουν προβλήματα να παραμείνουν ξύπνιοι ενώ οδηγούν.

Πρώιμα σημάδια που δείχνουν ότι η υπνηλία σε «παίρνει»

Η έγκαιρη αναγνώριση συμπτωμάτων είναι ζωτικής σημασίας. Μερικά από τα πιο κοινά προειδοποιητικά σημάδια περιλαμβάνουν:

1. Δυσκολία να κρατήσεις τα μάτια σου ανοιχτά ή έντονη βλεφαρισμό.

2. Συχνό χασμουρητό ή τρίψιμο των ματιών.

3. Αδυναμία συγκέντρωσης, «αποσύνδεση» από τον δρόμο — τα μάτια «πετάνε» αλλού ή έχεις ασαφείς σκέψεις.

4. Δεν θυμάσαι τα τελευταία χιλιόμετρα που διάνυσε το όχημα, σαν να οδηγείς χωρίς να το καταλαβαίνεις.

5. Χάνεις την έξοδο, δεν προσέχεις τα σήματα ή παραλείπεις στροφές.

6. Ανομοιόμορφος έλεγχος του αυτοκινήτου: φεύγεις από τη λωρίδα σου, «πατάς» λωρίδες προειδοποίησης στο πλάι (rumble strip).

7. Νιώθεις εκνευρισμός, ανυπομονησία ή ευερεθιστότητα — απλές διαδρομές σου φαίνονται πιο δύσκολες.

Τι να κάνεις αν σε πιάνει υπνηλία στο δρόμο

• Αν εντοπίσεις κάποιο από τα παραπάνω σημάδια, σταμάτα αμέσως σε ασφαλές σημείο. Δεν αρκεί να «ανοίξεις λίγο το παράθυρο» — η πιο ασφαλής λύση είναι να κάνεις έναν σύντομο ύπνο ή να αλλάξεις οδηγό.

• Προσπάθησε να κοιμάσαι τουλάχιστον 7 ώρες κάθε βράδυ, όπως συνιστούν οι ειδικοί.

• Απόφυγε οδήγηση αργά το βράδυ ή πολύ μεγάλες διαδρομές χωρίς σύντομα διαλείμματα.

• Αν κάνεις βραδινές βάρδιες ή έχεις μία πολύ έντονη καθημερινότητα, ζήτα σε κάποιον να σε οδηγήσει μετά τη δουλειά ή άλλαξε ώρα για οδήγηση.

Γιατί δεν πρέπει ποτέ να «παίζεις» με την υπνηλία

Η οδήγηση όταν είσαι κουρασμένος είναι ακριβώς το ίδιο επικίνδυνη όσο η οδήγηση μεθυσμένων. Όταν υπνοβάτης σε οδηγός, η αντίδρασή σου στο τιμόνι εξασθενεί, η κρίση μειώνεται και οι πιθανότητες ατυχήματος αυξάνονται πάρα πολύ. Επιπλέον, η χρόνια έλλειψη ύπνου ή οι διαταραχές ύπνου (όπως η υπνική άπνοια) αυξάνουν πολύ τον κίνδυνο «υπνηλότητας στο τιμόνι».

Η υπνηλία κατά την οδήγηση δεν είναι «μικρό θέμα» — είναι σοβαρός κίνδυνος για τη ζωή σου και των άλλων στο δρόμο. Η καλύτερη άμυνα είναι η πρόληψη: κοιμήσου καλά, αναγνώρισε τα προειδοποιητικά σημάδια και μην αναλαμβάνεις διαδρομές αν δεν είσαι σε εγρήγορση.

Αν γνωρίζεις ότι η κούραση μπορεί να σε πιάσει, σχεδίασε το ταξίδι σου έτσι ώστε να έχεις διαλείμματα ή συνοδηγό. Και αν νιώσεις ότι «η νύστα σε παίρνει», κάνε μια στάση — γιατί τίποτα δεν αξίζει περισσότερο από την ασφάλειά σου. Ο δρόμος δεν αξίζει να είναι παιχνίδι — η ασφάλεια ξεκινά από εσένα.