Το ενεργειακό “παραπέτασμα” στην Ευρώπη επανεμφανίστηκε δυναμικά τον Οκτώβριο, χωρίζοντας εκ νέου τη Δυτική από την Ανατολική Ευρώπη. Οι τιμές χονδρικής ηλεκτρικού ρεύματος στα ανατολικά της ηπείρου –ιδίως στα Βαλκάνια– κινούνται σε αισθητά υψηλότερα επίπεδα, αναδεικνύοντας τη συνεχιζόμενη ανισορροπία στην ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Αγοράς Επόμενης Ημέρας (Day Ahead Market – DAM) για τις πρώτες 27 ημέρες του Οκτωβρίου, οι μέσες τιμές έχουν εκτοξευθεί στη Βαλκανική Χερσόνησο. Πρωταθλήτρια είναι η Βόρεια Μακεδονία, με 128,33 ευρώ/MWh, ενώ ακολουθούν η Σερβία (124,91 ευρώ/MWh), η Ουγγαρία (123,09 ευρώ/MWh), η Ρουμανία (122,08 ευρώ/MWh) και η Βουλγαρία (121,89 ευρώ/MWh).
Στον αντίποδα, οι χώρες της Σκανδιναβικής Χερσονήσου και της Δυτικής Ευρώπης απολαμβάνουν πολύ χαμηλότερες τιμές. Η Σουηδία παραμένει η φθηνότερη αγορά με 35,08 ευρώ/MWh, ακολουθούμενη από τη Νορβηγία (37,47 ευρώ/MWh), τη Φινλανδία (47,28 ευρώ/MWh), τη Γαλλία (57,95 ευρώ/MWh) και την Ισπανία (72,22 ευρώ/MWh).
Η εικόνα στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα, η μέση τιμή χονδρικής για τον Οκτώβριο ανήλθε στα 111,77 ευρώ/MWh, κατατάσσοντας τη χώρα στις πιο ακριβές της Ευρώπης, αν και παραμένει χαμηλότερη από πολλές γειτονικές βαλκανικές χώρες.
Η αύξηση σε σχέση με τον Σεπτέμβριο (92,75 ευρώ/MWh) φτάνει το 20,5%, γεγονός που προκαλεί ανησυχία σχετικά με το αν οι πάροχοι θα απορροφήσουν το κόστος ή θα το μετακυλήσουν στους καταναλωτές.
Προβληματισμός και αντιδράσεις
Το ενεργειακό χάσμα Ανατολής – Δύσης έχει επισημανθεί κατ’ επανάληψη σε ευρωπαϊκό επίπεδο – και από την Ελλάδα. Η υπέρμετρη επιβάρυνση νοικοκυριών, επιχειρήσεων και κρατικών προϋπολογισμών στο ανατολικό τμήμα της Ευρώπης δημιουργεί ανταγωνιστικό μειονέκτημα απέναντι στη Δύση, όπου το ενεργειακό κόστος είναι σαφώς χαμηλότερο.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε θέσει το ζήτημα με επιστολή του προς την πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τον Σεπτέμβριο του 2024, χαρακτηρίζοντας το σύστημα διαμόρφωσης τιμών ως «πολύπλοκο και αδιαφανές».
«Έχουμε δημιουργήσει ένα ακατανόητο “μαύρο κουτί”, ακόμη και για τους ειδικούς», τόνιζε, προσθέτοντας πως «δεν μπορούμε να εξηγήσουμε πειστικά στους πολίτες γιατί η τιμή αυξάνεται τόσο ξαφνικά – κάτι πολιτικά απαράδεκτο».
Η Task Force για την Ενεργειακή Ένωση
Τον Ιούλιο του 2025, το ζήτημα επανήλθε στο επίκεντρο της Task Force για την Ενεργειακή Ένωση, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να καλεί τα κράτη-μέλη να ενημερώσουν αν έχουν λάβει –ή σκοπεύουν να λάβουν– μέτρα για:
-
τη μεγιστοποίηση της διασυνοριακής δυναμικότητας που είναι διαθέσιμη για εμπόριο,
-
τη βελτίωση του συντονισμού συντήρησης δικτύων και εγκαταστάσεων,
-
την ενίσχυση της ευελιξίας του συστήματος μέσω αποθήκευσης, και
-
τη μείωση της ζήτησης στις ώρες αιχμής.
Αν και το καλοκαίρι του 2025 οι αποκλίσεις ήταν μικρότερες από τις ακραίες διαφορές του 2024 –όταν οι τιμές μεταξύ γειτονικών χωρών ξεπερνούσαν τα 100 ευρώ/MWh–, το χάσμα παρέμεινε ενεργό και επανεμφανίστηκε δυναμικά τον Οκτώβριο.
Η παρέμβαση Τσάφου στο CESEC
Στο πλαίσιο αυτό, ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Νίκος Τσάφος, κατά την τοποθέτησή του στη συνάντηση της Ομάδας Υψηλού Επιπέδου για την Ενεργειακή Συνδεσιμότητα της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης (CESEC) στο Βουκουρέστι, υπογράμμισε την ανάγκη επαναλειτουργίας της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας.
Ο κ. Τσάφος τόνισε ότι η εσωτερική αγορά έχει αποδυναμωθεί, με τις διαφορές τιμών να διευρύνονται αντί να μειώνονται. Ακόμη και μεταξύ των χωρών της CESEC, οι αποκλίσεις είναι μεγάλες — με τη πιο ακριβή ζώνη να είναι κατά 30% ακριβότερη από τη φθηνότερη.
Επεσήμανε επίσης ότι, σύμφωνα με τον ACER (ευρωπαϊκό οργανισμό ρυθμιστών), οι διαφορές αυτές δεν οφείλονται μόνο σε ανεπαρκείς διασυνδέσεις, αλλά και σε κανονισμούς που παρεμποδίζουν την ελεύθερη αγορά. Κάλεσε, τέλος, τα κράτη-μέλη να προχωρήσουν στην υλοποίηση των προτάσεων του ACER.
Ο υφυπουργός αναφέρθηκε και στην αγορά φυσικού αερίου, επισημαίνοντας ότι η Ελλάδα έχει επενδύσει σημαντικά σε υποδομές και διασυνδέσεις, ενώ κάλεσε τις χώρες να «χρησιμοποιήσουν όσα έχουν χτιστεί» και να διασφαλίσουν την πραγματική απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο, επισημαίνοντας ότι, παρότι οι τιμές φυσικού αερίου είναι χαμηλότερες από πέρυσι, η αγορά παραμένει ευμετάβλητη.
Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!
