Το Εργαστήριο Μικροβιολογίας του ΑΠΘ, “πρότυπο σχολείο” για τους αναπνευστικούς ιούς σε όλη την Ευρώπη

Επίσημα μέλος των Ευρωπαϊκών Εργαστηρίων Αναφοράς Αναπνευστικών Ιών (EURL – Respiratory Viruses) είναι, από τις 14 Οκτωβρίου, το Εθνικό Κέντρο Αναφοράς Γρίπης Βορείου Ελλάδος, το οποίο στεγάζεται στο Εργαστήριο Μικροβιολογίας του Τμήματος Ιατρικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ).

Μάλιστα, μετά από πρόταση κορυφαίων ευρωπαϊκών ινστιτούτων με διεθνή κύρος, το εργαστήριο του ΑΠΘ αναδείχθηκε ως ηγετική μονάδα εκπαίδευσης για τους Ευρωπαίους επιστήμονες στον τομέα της απομόνωσης και μελέτης αναπνευστικών ιών.

Η επιστημονικά υπεύθυνη του Κέντρου, καθηγήτρια Ιατρικής Βιοπαθολογίας – Μικροβιολογίας του ΑΠΘ, Γεωργία Γκιούλα, μαζί με την καθηγήτρια Μαρία Εξηντάρη, έχουν ήδη εκπαιδεύσει δεκάδες Ευρωπαίους ειδικούς σε τεχνικές απομόνωσης και ανάλυσης ιών. Η κ.Γκιούλα περιγράφει τη σημασία της διάκρισης, τα πλεονεκτήματα του ελληνικού εργαστηρίου, την επιδημιολογική εικόνα των ιών του αναπνευστικού και την αναγκαιότητα του εμβολιασμού ενόψει χειμώνα.

Η διεθνής σύμπραξη και ο ρόλος του ΑΠΘ

Το ECDC (European Centre for Disease Prevention and Control) αποφάσισε τη δημιουργία επίσημων Ευρωπαϊκών Εργαστηρίων Αναφοράς για τους αναπνευστικούς ιούς, στα οποία θα αποστέλλονται δείγματα για διερεύνηση, επιτήρηση επιδημιών και εκπαίδευση επιστημόνων.

Το Consortium που συγκροτήθηκε μετά από προκήρυξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής περιλαμβάνει τα ινστιτούτα ERASMUS και RIVM (Ολλανδία), PASTEUR (Γαλλία), CHARITE (Γερμανία) και το ΑΠΘ – μέσω του Εργαστηρίου Μικροβιολογίας / Εθνικού Κέντρου Αναφοράς Γρίπης Β. Ελλάδος. Συμπληρωματικά συμμετέχουν τα ROBERT KOCH (Γερμανία), SSI (Δανία) και INSA (Πορτογαλία).

“Το δικό μας Εργαστήριο αναλαμβάνει ρόλο επικεφαλής της εκπαίδευσης των Ευρωπαίων επιστημόνων στη μελέτη των αναπνευστικών ιών“, τονίζει η κ. Γκιούλα.
“Ένα ελληνικό Εργαστήριο σε μια μικρή χώρα, θα εκπαιδεύει όλους τους ειδικούς επιστήμονες της Ευρώπης“, προσθέτει, επισημαίνοντας πως παράλληλα συμμετέχει στη μελέτη των ιών που κυκλοφορούν στην κοινότητα, συμβάλλοντας στην ανίχνευση επιδημιών και στην πρόληψη πιθανών πανδημιών.

Τα τρία “όπλα” που έφεραν την αναγνώριση

Σύμφωνα με την κ. Γκιούλα, τρεις είναι οι βασικοί λόγοι που οδήγησαν στην επιλογή του Εργαστηρίου του ΑΠΘ ως ηγετικής ευρωπαϊκής μονάδας:

1. Η πολυετής εμπειρία:
   Το εργαστήριο λειτουργεί για πάνω από 30 χρόνια ως Κέντρο Αναφοράς Γρίπης Βόρειας Ελλάδας, με συσσωρευμένη τεχνογνωσία στους αναπνευστικούς ιούς.

2. Η εκπαιδευτική επάρκεια:
   Βρίσκεται εντός πανεπιστημιακού περιβάλλοντος, γεγονός που εξασφαλίζει εκπαιδευτικές υποδομές, επιστημονικό προσωπικό και μεταδοτικότητα γνώσης.

3. Η αποδεδειγμένη επιτυχία:
   Το Εργαστήριο έχει ήδη εκπαιδεύσει επιστήμονες από όλη την Ευρώπη σε κύκλους εκπαίδευσης για γρίπη, COVID-19 και RSV, χρησιμοποιώντας από βασικές εργαστηριακές τεχνικές μέχρι σύγχρονες μεθόδους βιοπληροφορικής και αλληλούχησης νέας γενιάς (NGS).

Η φετινή επιδημιολογική εικόνα και η σημασία του εμβολιασμού

Όπως αναφέρει η καθηγήτρια, η φετινή επιδημική περίοδος γρίπης δεν δείχνει να διαφοροποιείται ιδιαίτερα από την περσινή.
“Ήδη πέρυσι επιστρέψαμε σε πιο κανονικούς κύκλους εποχικής γρίπης. Θεωρώ πως και φέτος θα έχουμε παρόμοια εικόνα, χωρίς ενδείξεις ανησυχίας”, σημειώνει, εξηγώντας ότι τα σποραδικά κρούσματα γρίπης και COVID-19 του καλοκαιριού δεν αποτελούν λόγο ανησυχίας.

Το φετινό αντιγριπικό εμβόλιο είναι παρόμοιο με το περσινό, με μόνη διαφοροποίηση στον υπότυπο Α3Ν2, που θεωρείται εργαστηριακά απαιτητικός.
Διατίθενται επίσης τα εμβόλια με ανοσοενισχυτικά για ηλικιωμένους, χωρίς αλλαγές στις οδηγίες ή στη διαδικασία εμβολιασμού.

“Το εμβόλιο παραμένει το πιο αποτελεσματικό και ασφαλές μέσο πρόληψης. Έχει δοκιμαστεί επί δεκαετίες και η αξία του είναι αδιαμφισβήτητη”, καταλήγει η κ. Γκιούλα, εκφράζοντας την ελπίδα ότι η ανταπόκριση των πολιτών θα είναι μεγαλύτερη φέτος.