Από τη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έθεσε με σαφήνεια τις ελληνικές θέσεις σε καίρια ευρωπαϊκά ζητήματα — από την άμυνα και τη γεωπολιτική σταθερότητα, μέχρι το στεγαστικό και την πράσινη μετάβαση.
Ο Πρωθυπουργός τόνισε πως η Ελλάδα στηρίζει την προσπάθεια για μια ενιαία ευρωπαϊκή αμυντική πολιτική, αλλά ξεκαθάρισε ότι η Τουρκία δεν μπορεί να συμμετάσχει στο νέο αμυντικό πρόγραμμα SAFE, όσο διατηρεί casus belli εναντίον της χώρας μας. Παράλληλα, μίλησε για νέες παρεμβάσεις στο στεγαστικό και για την ανάγκη ρεαλισμού στην ενεργειακή πολιτική της Ευρώπης.
Οι δηλώσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη
Για την ενίσχυση της Ευρωπαϊκής Άμυνας
Ήδη έχουμε κάνει σημαντικά βήματα ως προς την υλοποίηση μιας κοινής ευρωπαϊκής αμυντικής πολιτικής. Αναφέρομαι στη θεσμοθέτηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής, την οποία έχει ήδη αξιοποιήσει η χώρα μας, αλλά και στο πρόγραμμα SAFE, που αποτελεί ένα δανειοδοτικό χρηματοδοτικό εργαλείο ενθάρρυνσης ευρωπαϊκών συνεργασιών και κοινών παραγγελιών.
Από εκεί και πέρα, θεωρώ πολύ θετικό ότι στον οδικό χάρτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εντοπίζονται ως εμβληματικά έργα προτάσεις που αποτέλεσαν διαχρονικά ελληνικές προτεραιότητες. Αναφέρομαι στην αντιπυραυλική ασπίδα –πρωτοβουλία που παρουσίασα με τον Πολωνό Πρωθυπουργό πριν από σχεδόν δύο χρόνια– αλλά και στην προστασία των ευρωπαϊκών συνόρων από επιθέσεις drones.
Είναι επίσης κρίσιμο ότι αναγνωρίζεται πως οποιοδήποτε ευρωπαϊκό αμυντικό σχέδιο πρέπει να καλύπτει όλα τα σύνορα της ΕΕ, όχι μόνο τα ανατολικά. Τα χρηματοδοτικά εργαλεία για τέτοια έργα δεν έχουν ακόμη εξειδικευτεί· δεν έχει ωριμάσει η ιδέα ενός ευρωπαϊκού αμυντικού ταμείου κοινής χρηματοδότησης.
Ωστόσο, θα συνεχίσω να προωθώ αυτή την πρόταση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, καθώς θεωρώ πως απαντά σε μια πραγματική ευρωπαϊκή ανάγκη.
Για τη συμμετοχή της Τουρκίας στο SAFE
Σχετικά με το πρόγραμμα SAFE, έχουμε τοποθετηθεί ξεκάθαρα. Ο κανονισμός προβλέπει πως μια τρίτη χώρα μπορεί να συμμετάσχει μόνο εφόσον υπάρχει συμφωνία με την ΕΕ. Η Ελλάδα έχει δηλώσει ότι η Τουρκία δεν πληροί τις προϋποθέσεις για ένταξη.
Όσο η Τουρκία διατηρεί το casus belli, αμφισβητεί ελληνική κυριαρχία και προβαίνει σε ρητορική έντασης, είναι αδύνατη η συμμετοχή της στο πρόγραμμα.
«Μακάρι η Τουρκία να άλλαζε στάση», είπε ο Πρωθυπουργός, «αλλά προς το παρόν δεν τίθεται ζήτημα συμμετοχής της στο SAFE».
Για τους δεσμευμένους πόρους της Ρωσίας
Δεν υπήρξε οριστική απόφαση στο Συμβούλιο. Παραπέμφθηκε το θέμα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ώστε να παρουσιάσει νομικά τεκμηριωμένη πρόταση.
Πρέπει να διασφαλιστεί ότι η αξιοποίηση των δεσμευμένων ρωσικών πόρων δεν δημιουργεί νομικά προηγούμενα ή συστημικούς κινδύνους για την ΕΕ. Η συζήτηση θα επανέλθει τον Δεκέμβριο.
Για το στεγαστικό
Η κυβέρνηση έχει παρουσιάσει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος, τόσο από την πλευρά της ζήτησης όσο και της προσφοράς.
Το μέτρο που θα εφαρμοστεί στα τέλη Νοεμβρίου —η επιστροφή ενός πλήρους ενοικίου έως 800 ευρώ— αποτελεί σημαντική οικονομική ανάσα για τους ενοικιαστές.
Παράλληλα, προχωρούν και άλλα μέτρα, ενώ ο Πρωθυπουργός πρότεινε στη Σύνοδο τη δημιουργία ευρωπαϊκής βάσης δεδομένων για στεγαστικές πολιτικές.
Συζητήθηκαν επίσης κοινά προβλήματα των χωρών του Νότου, όπως η βραχυχρόνια μίσθωση, ενώ η Ελλάδα ζητά μεγαλύτερη ευελιξία στη χρήση ευρωπαϊκών κονδυλίων για επισκευές κατοικιών, όχι μόνο για ενεργειακή αναβάθμιση.
Ο κ. Μητσοτάκης προανήγγειλε εξαγγελίες σύντομα και έθεσε ως στόχο την αξιοποίηση ευρωπαϊκών εργαλείων και στο επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο.
Για την πράσινη μετάβαση και την ανταγωνιστικότητα
Η Ελλάδα στηρίζει μια φιλόδοξη ενεργειακή μετάβαση, αλλά με ρεαλισμό. Δεν πρέπει να υπονομευθεί η ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας ή να προκληθούν κοινωνικές αναταράξεις.
Οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας συμβάλλουν ήδη στη μείωση του κόστους, αλλά υπάρχουν τομείς όπως η ναυτιλία και οι αερομεταφορές όπου δεν υπάρχει ακόμη πράσινη λύση.
«Δεν έχει νόημα να επιβαρύνουμε αυτούς τους τομείς με πρόσθετα κόστη», τόνισε, «όταν δεν υπάρχει ακόμη τεχνολογική απάντηση».
Ο Πρωθυπουργός δήλωσε ικανοποιημένος από το τελικό κείμενο των συμπερασμάτων, καθώς αποτυπώνει τις ελληνικές θέσεις για ανταγωνιστικότητα, ενεργειακή ασφάλεια και κοινωνική συνοχή.
Για το φόρουμ των κρατών της Ανατολικής Μεσογείου
Το Υπουργείο Εξωτερικών σύντομα θα παρουσιάσει έναν οδικό χάρτη για την ίδρυση ενός φόρουμ χωρών της Ανατολικής Μεσογείου, μια πρωτοβουλία που συνεχίζει τη διπλωματική παράδοση της Ελλάδας σε πολυμερή σχήματα της περιοχής.
Ο Πρωθυπουργός υπογράμμισε πως η προϋπόθεση συμμετοχής είναι ο σεβασμός στο Διεθνές Δίκαιο και στο Δίκαιο της Θάλασσας.
Το φόρουμ θα μπορούσε να εστιάσει και σε θέματα ήπιας πολιτικής, όπως η κλιματική κρίση και η πολιτική προστασία, με στόχο μια σύνοδο κορυφής κρατών και κυβερνήσεων.


