Τα light αναψυκτικά «δηλητηριάζουν» το ήπαρ – Κίνδυνος ακόμη και με ένα κουτάκι την ημέρα

Μια εκτεταμένη μελέτη κατέδειξε ότι η καθημερινή κατανάλωση αναψυκτικών, είτε ζαχαρούχων είτε light, συνδέεται με σημαντικά αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης προβλημάτων στο ήπαρ. Τα ευρήματα παρουσιάστηκαν στο ετήσιο συνέδριο γαστρεντερολογίας UEG Week 2025 που πραγματοποιήθηκε στο Βερολίνο, αποκαλύπτοντας ότι η επίδραση των light ποτών μπορεί να είναι εξίσου ή και περισσότερο επιβλαβής από εκείνη των παραδοσιακών αναψυκτικών με ζάχαρη.

Μελέτη σε χιλιάδες ενηλίκους

Στο πλαίσιο της έρευνας, οι επιστήμονες παρακολούθησαν 123.788 ενήλικες που συμμετείχαν στη βιοτράπεζα UK Biobank, χωρίς κανέναν να πάσχει από ηπατική νόσο κατά την έναρξη της μελέτης. Οι συνήθειες κατανάλωσης αναψυκτικών καταγράφηκαν μέσω επαναλαμβανόμενων ερωτηματολογίων, ώστε να αποτυπωθεί με ακρίβεια η συχνότητα και η ποσότητα κατανάλωσης.

Μεγάλος κίνδυνος για στεατική ηπατική νόσο

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι όσοι κατανάλωναν πάνω από 250 γραμμάρια αναψυκτικών την ημέρα, είτε με ζάχαρη είτε χωρίς, παρουσίαζαν ιδιαίτερα αυξημένους κινδύνους για το ήπαρ. Συγκεκριμένα, η κατανάλωση light αναψυκτικών αύξανε κατά 60% την πιθανότητα εμφάνισης μεταβολικής δυσλειτουργικής στεατικής ηπατικής νόσου (MASLD), ενώ τα ζαχαρούχα αναψυκτικά αύξαναν τον κίνδυνο κατά 50%.

Σύνδεση με τη θνητότητα

Κατά τη δεκαετή παρακολούθηση (10,3 έτη), 1.178 άτομα εμφάνισαν MASLD, ενώ 108 πέθαναν από ηπατικά αίτια. Εντυπωσιακό ήταν ότι, ενώ τα ζαχαρούχα ποτά δεν συνδέθηκαν σημαντικά με τη θνητότητα, η κατανάλωση light αναψυκτικών εμφάνισε ισχυρή συσχέτιση με αυξημένο κίνδυνο θανάτου. Επιπλέον, και οι δύο τύποι αναψυκτικών συσχετίστηκαν με υψηλότερα επίπεδα συσσώρευσης λίπους στο ήπαρ.

Τι είναι η MASLD

Η MASLD (πρώην μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος) χαρακτηρίζεται από συσσώρευση λίπους στο ήπαρ χωρίς παρουσία αλκοόλ. Η κατάσταση αυτή μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή (ηπατίτιδα) και συμπτώματα όπως πόνο στην κοιλιά, κόπωση και απώλεια όρεξης. Πρόκειται για την πιο συχνή χρόνια ηπατική νόσο παγκοσμίως, επηρεάζοντας πάνω από το 30% του πληθυσμού και εξελίσσεται ραγδαία σε κύρια αιτία θανάτου από ηπατικά αίτια.

Ευρεία κατανάλωση, περιορισμένη γνώση

Ο επικεφαλής ερευνητής, δρ Λίχε Λιου, μεταδιδακτορικός στο MD Anderson Cancer Center στο Χιούστον του Τέξας, δήλωσε:

«Τα αναψυκτικά με ζάχαρη έχουν ερευνηθεί εκτενώς, όμως τα light αναψυκτικά θεωρούνται λανθασμένα πιο υγιεινά. Η έρευνά μας δείχνει ότι και οι δύο κατηγορίες έχουν αρνητικές επιδράσεις στο ήπαρ, οι οποίες δεν έχουν ακόμη κατανοηθεί πλήρως».

Κίνδυνος ακόμη και με ένα κουτάκι την ημέρα

Σύμφωνα με τον Δρ. Λιου, τα light αναψυκτικά συνδέθηκαν με υψηλότερο κίνδυνο MASLD ακόμη και με μέτρια κατανάλωση, δηλαδή ένα κουτάκι ημερησίως.

«Τα αποτελέσματά μας αμφισβητούν την αντίληψη ότι τα αναψυκτικά διαίτης είναι αβλαβή και δείχνουν ότι πρέπει να αναθεωρήσουμε τη θέση τους στη διατροφή και στην ηπατική υγεία, ειδικά καθώς η MASLD αναδεικνύεται σε παγκόσμια απειλή δημόσιας υγείας», τόνισε.

Πιθανά βιολογικά αίτια

Ο Δρ. Λιου εξήγησε πως η υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη προκαλεί απότομη αύξηση γλυκόζης και ινσουλίνης, συμβάλλοντας στην παχυσαρκία και στη συσσώρευση λίπους στο ήπαρ.
Αντίστοιχα, τα αναψυκτικά διαίτης φαίνεται να επηρεάζουν το μικροβίωμα του εντέρου, να μειώνουν το αίσθημα κορεσμού, να προκαλούν λιγούρες και να ενεργοποιούν την έκκριση ινσουλίνης, επιβαρύνοντας εξίσου τη λειτουργία του ήπατος.

Νερό: Η πιο ασφαλής επιλογή

Οι ερευνητές επισήμαναν ότι η αντικατάσταση των αναψυκτικών – είτε με ζάχαρη είτε χωρίς – με νερό μείωσε τον κίνδυνο MASLD κατά 12,8% και 15,2% αντίστοιχα. Αντίθετα, η αντικατάσταση ζαχαρούχων με light ποτά δεν παρείχε κανένα όφελος.

«Η πιο ασφαλής προσέγγιση είναι ο περιορισμός όλων των αναψυκτικών. Το νερό παραμένει η καλύτερη επιλογή για τον μεταβολισμό, τη μείωση του λίπους στο ήπαρ και τη γενικότερη υγεία του οργανισμού», υπογράμμισε ο δρ Λιου.

Τα επόμενα βήματα της έρευνας

Η ομάδα του MD Anderson σχεδιάζει κλινικές δοκιμές και γενετικές μελέτες για να διερευνήσει πώς η ζάχαρη και τα τεχνητά γλυκαντικά αλληλεπιδρούν με το εντερικό μικροβίωμα και επηρεάζουν το ήπαρ.

Η νέα αυτή μελέτη έρχεται να αλλάξει τα δεδομένα στη διατροφή, επισημαίνοντας πως ακόμη και μια φαινομενικά «αθώα» επιλογή – όπως ένα κουτάκι light αναψυκτικού – μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες για την ηπατική υγεία.