Γιατί ο Τραμπ ενδέχεται να δώσει πυραύλους Τόμαχοκ στην Ουκρανία;

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, υπαινίχθηκε πρόσφατα ότι εξετάζει το ενδεχόμενο να παραχωρήσει στην Ουκρανία πυραύλους Τόμαχοκ, σε μια κίνηση που, όπως είπε, ανταποκρίνεται σε αίτημα του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Η ανακοίνωση αυτή πυροδότησε αντιδράσεις τόσο στη Μόσχα όσο και σε ξένα επιτελεία, καθώς οι Τόμαχοκ έχουν μεγάλη εμβέλεια και ακρίβεια, και μπορούν να αλλάξουν την αναλογία ισχύος στο πεδίο της μάχης.

Βασικό όπλο στο οπλοστάσιο του Πενταγώνου

Οι πύραυλοι Τόμαχοκ θεωρούνται εδώ και δεκαετίες βασικό οπλο στην αμερικανική αρμάδα λόγω της εμβέλειάς τους, της ακρίβειας και της δυνατότητας να χτυπούν σε δύσκολα προσβάσιμες θέσεις χωρίς εμπλοκή πληρωμάτων αεροσκαφών. Οι ΗΠΑ έχουν εκτοξεύσει χιλιάδες Τόμαχοκ σε επιχειρήσεις τις τελευταίες δεκαετίες, ενώ οι πιο σύγχρονες εκδόσεις διαθέτουν δυνατότητες αλλαγής στόχου εν πτήσει και ψηφιακή συνδεσιμότητα.

Τι είναι ο πύραυλος Κρουζ;

Ο Τόμαχοκ είναι πύραυλος κρουζ: έχει μικρό τζετ-κινητήρα, πτερύγια για άντωση και πετάει σαν αεροπλάνο χαμηλά πάνω από το έδαφος ακολουθώντας προγραμματισμένη πορεία προς τον στόχο. Αυτό του δίνει την ικανότητα να αποφεύγει ραντάρ και να παραμένει αξιόπιστος σε πολύπλοκα περιβάλλοντα μάχης.

Ο Τόμαχοκ είναι νέο όπλο;

Όχι. Η ανάπτυξή του ξεκίνησε τη δεκαετία του 1970 και τέθηκε σε επιχειρησιακή χρήση στις αρχές της δεκαετίας του 1980· έκτοτε έχει χρησιμοποιηθεί σε πολλές συγκρούσεις, από τον Πόλεμο του Κόλπου έως πρόσφατες επιχειρήσεις. Οι σύγχρονες εκδόσεις έχουν εξελιχθεί σημαντικά σε σύστημα καθοδήγησης και ευελιξίας.

Πόσο μακριά μπορεί να πετάξει;

Οι τελευταίες εκδόσεις έχουν εμβέλεια που υπερβαίνει τα 1.000 μίλια (περίπου 1.600 χλμ), πράγμα που σημαίνει ότι από θέσεις εκτόξευσης στην Ουκρανία —ή από χερσαίους εκτοξευτές σε συμμαχικές βάσεις— θα μπορούσαν να πλήξουν στόχους σε μεγάλο βάθος στη ρωσική επικράτεια.

Πόσο απέχει η Μόσχα από το Κίεβο;

Η απόσταση αερογραμμικά είναι περίπου 500 μίλια — δηλαδή πολύ μικρότερη από την μέγιστη εμβέλεια πολλών εκδόσεων Τόμαχοκ, κάτι που εξηγεί γιατί η παράδοση τέτοιων όπλων θεωρείται από ορισμένους κρίσιμο βήμα για την Ουκρανία.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα του Τόμαχοκ;

Οι κύριες αρετές του είναι: πτήση κοντά στο έδαφος που μειώνει την ανίχνευση από ραντάρ, υψηλή ακρίβεια, δυνατότητα ανακατεύθυνσης εν πτήσει και το γεγονός ότι αντικαθιστά πολύ πιο δαπανηρές επιχειρήσεις με επανδρωμένα αεροσκάφη. Επιπλέον, οι ΗΠΑ διαθέτουν σημαντικά αποθέματα από αυτά τα βλήματα.

Πώς εκτοξεύονται οι πύραυλοι;

Παραδοσιακά οι Τόμαχοκ εκτοξεύονται από πλοία και υποβρύχια, αλλά πιο πρόσφατα αναπτύχθηκε και χερσαίος εκτοξευτής τύπου Typhon —ένα κοντέινερ-εκτοξευτής που μπορεί να μεταφερθεί και να λειτουργήσει σαν χερσαίο σύστημα με πολλαπλές σωλήνες εκτόξευσης— επιτρέποντας μεγαλύτερη ευελιξία και κινητικότητα. Αυτή η εξέλιξη άνοιξε το δρόμο για ενδεχόμενη μεταφορά θαλάσσιων πυραύλων σε χερσαία συστήματα.

Χρειάζεται εκπαίδευση στους Ουκρανούς στρατιώτες;

Η εκπαίδευση δεν θεωρείται απαγορευτικά περίπλοκη: όπως με τα HIMARS, οι ουκρανικές δυνάμεις έδειξαν γρήγορη προσαρμοστικότητα σε νέα εκτοξευτικά. Το Typhon απαιτεί προγραμματισμό της πορείας μέσω υπολογιστή πριν την εκτόξευση· το Πεντάγωνο θα μπορούσε να παρέχει εξοπλισμό ή πακέτα δεδομένων στόχευσης.

Τι φέρουν οι πύραυλοι Τόμαχοκ;

Οι συμβατικές εκδόσεις φέρουν μονήρη πολεμική κεφαλή περίπου 181 κιλών TNT (≈400 λίβρες) ή διαμορφώσεις με σμήνη βομβιδίων· υπήρξαν και εκδόσεις με πυρηνική κεφαλή οι οποίες όμως αποσύρθηκαν. Υπάρχουν επίσης εκδόσεις που στοχεύουν να προκαλέσουν διακοπές σε δίκτυα ή να πλήξουν κινούμενους στόχους στη θάλασσα.

Πώς εντοπίζουν τους στόχους;

Ο Τόμαχοκ χρησιμοποιεί συνδυασμό προ-φορτωμένων δεδομένων (χάρτες, εικόνες), GPS, αδρανειακή καθοδήγηση και σε νεότερες εκδόσεις δυνατότητες ανακατεύθυνσης μέσω συνδέσμου δεδομένων, επιτρέποντας τροποποιήσεις πορείας εν πτήσει για αποφυγή εμποδίων και αντιμέτρων.