Νέα Διεθνής Πρωτοβουλία για τη Γάζα: Σχέδιο Μπλερ για Μεταβατική Διακυβέρνηση και Ανοικοδόμηση

Η Λωρίδα της Γάζας, εδώ και δεκαετίες εστία συγκρούσεων και ανθρωπιστικών κρίσεων, βρίσκεται ξανά στο επίκεντρο διεθνούς πρωτοβουλίας. Ο πρώην Βρετανός πρωθυπουργός Τόνι Μπλερ, μέσω του Ινστιτούτου του για την Παγκόσμια Αλλαγή, παρουσίασε ένα σχέδιο για τη δημιουργία μιας «Μεταβατικής Διεθνούς Αρχής» (GITA), που θα αναλάβει τη διακυβέρνηση της περιοχής για 3–5 χρόνια. Το σχέδιο, το οποίο υποστηρίζει και ο πρώην Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, προβλέπει την αντικατάσταση της Χαμάς από μια τεχνοκρατική επιτροπή υπό διεθνή εποπτεία.

Η δομή της GITA
Η πρόταση περιλαμβάνει τρία επίπεδα διοίκησης:

1. Διεθνές Συμβούλιο (Board of Peace): 7–10 μέλη με διεθνή εμπειρία, υπό την προεδρία του Μπλερ, με εκτελεστικές, νομοθετικές και δικαστικές εξουσίες. Θα διορίζει υπουργούς, δικαστές και επικεφαλής θεσμών ασφαλείας.

2. Διεθνής Διοίκηση: Τεχνοκράτες και ειδικούς που θα διαχειρίζονται τον δημόσιο τομέα με άμεση εποπτεία της GITA.

3. Τοπικό Συμβουλευτικό Συμβούλιο: Παλαιστίνιοι εκπρόσωποι, χωρίς εκτελεστικές εξουσίες, με καθαρά συμβουλευτικό ρόλο.

Οικονομικά, προβλέπεται η δημιουργία Ταμείου Ανάκαμψης και Επενδύσεων με χρηματοδότηση από δυτικές επενδύσεις, διεθνώς εγγυημένα δάνεια και δωρεές, ενώ η ανοικοδόμηση θα βασίζεται σε μοντέλο εμπορικού κέρδους με συμμετοχή ιδιωτικών εταιρειών.

Αντιδράσεις και προκλήσεις
Το σχέδιο έχει προκαλέσει έντονη συζήτηση:

• Η Χαμάς το απορρίπτει, ενώ η Παλαιστινιακή Αρχή εκφράζει επιφυλάξεις για την εξωτερική επιρροή και την αποτελεσματικότητα της GITA.

• Η Ρωσία το χαρακτηρίζει «ασαφές» όσον αφορά την κρατική υπόσταση των Παλαιστινίων, ενώ ευρωπαϊκές χώρες ζητούν εγγυήσεις για ανεξαρτησία.

• Η συμμετοχή του Μπλερ εγείρει αμφιβολίες λόγω της εμπλοκής του στον πόλεμο του Ιράκ, αν και ο ίδιος την περιγράφει ως «τολμηρή και έξυπνη».

Γεωπολιτικό πλαίσιο
Η εφαρμογή της πρωτοβουλίας εξαρτάται από την αποδοχή του Ισραήλ, των αραβικών κρατών και του ΟΗΕ. Η πιθανή δημιουργία πολυεθνικής δύναμης ασφαλείας υπό διεθνή εποπτεία θα αντιμετωπίσει σημαντικές προκλήσεις, λόγω συγκρουόμενων πολιτικών και στρατηγικών συμφερόντων.

Το σχέδιο της GITA αναδεικνύει την ανάγκη νέων προσεγγίσεων για τη διακυβέρνηση της Γάζας, με έμφαση στη διεθνή συνεργασία και την ανοικοδόμηση. Παράλληλα, οι ισχυρές αντιδράσεις υπενθυμίζουν ότι οποιαδήποτε λύση πρέπει να σέβεται τα δικαιώματα και τις προτεραιότητες του παλαιστινιακού λαού.