Σύνταξη στα 62- Τι πρέπει να ξέρετε για το συνταξιοδοτικό σας μέλλον

Η εργασιακή ανασφάλεια, η κόπωση και οι πιέσεις της καθημερινότητας (μετακινήσεις, φροντίδα παιδιών και εγγονιών κ.λπ.) φέρνουν νωρίτερα τη συζήτηση για τη συνταξιοδότηση.

Όλο και περισσότεροι 50άρηδες αναζητούν σαφείς απαντήσεις για το συνταξιοδοτικό τους μέλλον, κυρίως για τις προϋποθέσεις εξόδου στο 62ο έτος ή νωρίτερα, το ποσό της σύνταξης, και τις ενέργειες που πρέπει να κάνουν τώρα για να διασφαλίσουν τα δικαιώματά τους.

Οι εναλλακτικές φαίνεται να περιορίζονται σε δύο:
– Συνέχιση της εργασίας με παράλληλη λήψη σύνταξης, δεδομένου ότι καταργήθηκε το πέναλτι απασχόλησης.
– Οικογενειακή υποστήριξη, ειδικά στην ανατροφή της επόμενης γενιάς, ελλείψει ουσιαστικής κρατικής μέριμνας.

Ακολουθούν 10 Ερωτήσεις – Απαντήσεις για τους ασφαλισμένους που πλησιάζουν στη «γραμμή τερματισμού»:

1. Πότε θα πάρω σύνταξη;

Για το προβλεπτό μέλλον (που σπάνια ξεπερνά την 3ετία), ισχύει:
– Σύνταξη στα 62 με 40 έτη ασφάλισης, ή
– Σύνταξη στα 67 με τουλάχιστον 15 χρόνια ασφάλισης.

Νωρίτερη αποχώρηση μπορούν να έχουν όσοι –και κυρίως όσες– είχαν 25ετία την περίοδο 2010–2012 στο δημόσιο ή σε ΔΕΚΟ/Τράπεζες, με ανήλικο τέκνο την ίδια περίοδο.

Ωφελημένοι είναι επίσης όσοι είχαν 25ετία (με πλασματικά) τότε και έχουν γεννηθεί πριν το 1966 (δηλαδή είναι σήμερα 59 ετών). Οι υπόλοιποι οδηγούνται αναγκαστικά σε συνταξιοδότηση μετά το 62ο έτος, λόγω του Νόμου Κατρούγκαλου (ν.4387/2016).

2. Ποιες είναι οι προϋποθέσεις;

Για θεμελίωση με 25ετία, απαιτούνται 35 ή 36 έτη (ανάλογα με το 2011). Ωστόσο, αυτό αφορά ελάχιστους ασφαλισμένους πλέον.
Η πλειονότητα χρειάζεται 40 έτη ασφάλισης για έξοδο στα 62 ή 15 έτη για το 67ο.

Αν υπάρχουν οφειλές προς τον ΕΦΚΑ έως 30.000 ευρώ, μπορεί να εκδοθεί σύνταξη, με παρακράτηση 60% έως ότου το χρέος πέσει κάτω από 20.000 ευρώ, και το υπόλοιπο εξοφλείται σε 60 δόσεις.
Για τον πρώην ΟΓΑ, το όριο είναι 10.000 ευρώ, με την ίδια διαδικασία.

Σε κάθε περίπτωση, η συνταξιοδότηση με οφειλές οδηγεί σε χαμηλές αποδοχές, αν και διασφαλίζει ιατροφαρμακευτική κάλυψη και ρύθμιση του χρέους χωρίς να επιβαρύνεται η κληρονομιά.

3. Πού θα βρω τα ένσημά μου;

Ο ασφαλιστικός χρόνος έχει ψηφιοποιηθεί σε ποσοστό 95% και είναι διαθέσιμος μέσω taxisnet.
Η πλήρης ψηφιοποίηση θα ολοκληρωθεί σε λίγους μήνες, επιτρέποντας στους ασφαλισμένους να βλέπουν όλα τα ένσημά τους ηλεκτρονικά.

4. Να αναγνωρίσω πλασματικά έτη;

Καλύτερα να γίνει με την αίτηση συνταξιοδότησης, ώστε να γνωρίζετε πόσα χρόνια ή μήνες λείπουν.

Το κόστος αναγνώρισης δεν αλλάζει, αλλά εξαρτάται από τον μισθό του μήνα αίτησης.
Φθηνά πλασματικά σημαίνουν χαμηλότερη σύνταξη, οπότε χρειάζεται προσοχή.

Ο ασφαλισμένος μπορεί να αναγνωρίσει έως 7 πλασματικά έτη (στρατός, παιδιά, σπουδές, ασφαλιστικά κενά) και πρέπει να έχει τουλάχιστον 33 πραγματικά έτη ασφάλισης.

5. Ποιο ποσό σύνταξης θα λάβω;

Με 40 έτη ασφάλισης (μαζί με τα πλασματικά) αντιστοιχεί 50,01% του μέσου μισθού από το 2002 έως σήμερα, προσαυξημένο με τιμαριθμική αναπροσαρμογή βάσει πληθωρισμού.

Προστίθεται και η εθνική σύνταξη που το 2025 είναι 436 ευρώ (ή 392 ευρώ με 15ετία).
Με λιγότερα έτη, το ποσό μειώνεται δραστικά, οδηγώντας σε σύνταξη φτώχειας.

6. Δικαιούμαι επικουρική σύνταξη;

Ναι, αφορά όλους τους μισθωτούς και ελεύθερους επαγγελματίες (όπως δικηγόρους και μηχανικούς).
Υπολογίζεται στο 0,45% ανά έτος ή περίπου 18% της κύριας σύνταξης για 40ετία (ή 9% για 20ετία).

Η επικουρική χορηγείται και με 15 έτη ασφάλισης – δεν απαιτείται να ταυτίζονται με τα χρόνια της κύριας σύνταξης – ενώ μπορούν να αναγνωριστούν και πλασματικά έτη.

7. Τι άλλες παροχές θα λάβω;

Οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι ασφαλισμένοι σε ΔΕΚΟ/Τράπεζες λαμβάνουν εφάπαξ ανάλογα με τα έτη εισφορών και, σε πολλές περιπτώσεις, μερίσματα από μετοχικά ταμεία (π.χ. Πολιτικών Υπαλλήλων, Στρατιωτικών, Αστυνομικών).

Οι ιδιωτικοί υπάλληλοι λαμβάνουν 40% της νόμιμης αποζημίωσης με πλήρη σύνταξη, ή 50% αν δεν έχουν επικουρική. Το ποσό καταβάλλεται από τον τελευταίο εργοδότη και εξαρτάται από τα έτη απασχόλησης.

8. Θα αυξηθούν τα όρια ηλικίας;

Πιθανότατα ναι, ανάλογα με το προσδόκιμο ζωής και τις διεθνείς τάσεις.
Ωστόσο, η αύξηση δεν θα είναι δραματική – αναμένεται έως έξι μήνες έως το 2028–2029.

Το κόστος συντάξεων έχει πέσει κάτω από το 13% του ΑΕΠ, με στόχο 12,5% έως το 2060, χάρη στις χαμηλές συντάξεις του νόμου Κατρούγκαλου, που περιορίζουν τις πιέσεις για νέα αύξηση των ορίων.

Περισσότερη ανησυχία προκαλεί η πιθανή μείωση των πλασματικών ετών κάτω από 7.

9. Θα μειωθούν οι συντάξεις;

Όχι μέσω νέων ποσοστών αναπλήρωσης, αλλά μέσω πραγματικής μείωσης εισοδήματος, αφού οι αυξήσεις υπολείπονται του πληθωρισμού.
Με Δείκτη Τιμών Καταναλωτή 3% και αυξήσεις 2,35% το 2026, οι συνταξιούχοι χάνουν αγοραστική δύναμη.

Επιπλέον, η φορολογική κλίμακα και το αφορολόγητο δεν έχουν τιμαριθμοποιηθεί, επηρεάζοντας ιδιαίτερα όσους έχουν συντάξεις κάτω από 800–900 ευρώ.

10. Τι να προσέξω στην πληροφόρηση;

Η πολυνομία και η περίπλοκη διατύπωση των νόμων κάνουν τους ασφαλισμένους να μη γνωρίζουν τα δικαιώματά τους.
Η έλλειψη ενημέρωσης από τον ΕΦΚΑ ωθεί πολλούς σε δικηγορικά γραφεία ή στην Τεχνητή Νοημοσύνη (AI).

Ωστόσο, η AI απλώς συνδυάζει διαθέσιμα δεδομένα και παρουσιάζει έναν μέσο όρο πληροφοριών.
Αυτό σημαίνει ότι ενδέχονται λάθη και λείπει η εξειδικευμένη ανάλυση.

Όπως λέει και το ρητό: «Είμαστε ό,τι τρώμε – και ψηφιακά».