Ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν έφτασε στις 8 Οκτωβρίου 2025 στο Ντουσάνμπε του Τατζικιστάν για τριήμερη επίσκεψη, συμμετέχοντας στη Σύνοδο Κεντρικής Ασίας – Ρωσίας και στη συνάντηση της Κοινοπολιτείας Ανεξάρτητων Κρατών (CIS). Οι συνομιλίες, που συγκεντρώνουν τους ηγέτες από Καζακστάν, Κιργιστάν, Τουρκμενιστάν, Ουζμπεκιστάν και Τατζικιστάν, επικεντρώνονται σε ζητήματα εμπορίου, ενέργειας, logistics και ασφάλειας, σε μια περίοδο που η επιρροή της Μόσχας δοκιμάζεται από την αυξανόμενη παρουσία της Κίνας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
«Η Ρωσία χρειάζεται σταθερούς δεσμούς στην Κεντρική Ασία, όπου η επιρροή της μειώνεται», σχολίασε ο αναλυτής Temur Umarov του Carnegie Endowment, υπογραμμίζοντας ότι η Μόσχα, απασχολημένη με τον πόλεμο στην Ουκρανία, χάνει έδαφος σε μια περιοχή πλούσια σε πετρέλαιο, φυσικό αέριο και ουράνιο.
Οικονομία, Ενέργεια και Ασφάλεια στην Ατζέντα
Η δεύτερη Σύνοδος Κεντρικής Ασίας – Ρωσίας (8-9 Οκτωβρίου) αναμένεται να υιοθετήσει Κοινό Σχέδιο Δράσης 2025-2027.
Στην ατζέντα περιλαμβάνονται:
- Οικονομία: αύξηση εμπορικών συναλλαγών κατά 20% το 2024 (50 δισ. ευρώ), με έμφαση σε ουράνιο από το Καζακστάν και φυσικό αέριο από το Τατζικιστάν.
- Logistics: επέκταση του Caspian Pipeline Consortium για νέες εξαγωγικές οδούς.
- Ασφάλεια: συνεργασία στο πλαίσιο του CSTO για την αντιμετώπιση απειλών από το Αφγανιστάν και τη Μέση Ανατολή.
Την Παρασκευή, στη σύνοδο της CIS, αναμένεται η συμμετοχή Αρμενίας, Αζερμπαϊτζάν και Λευκορωσίας, με επίκεντρο τη μετανάστευση και τις οικονομικές ροές — καθώς το 49% του ΑΕΠ του Τατζικιστάν προέρχεται από εμβάσματα Τατζίκων εργαζομένων στη Ρωσία.
«Η Σύνοδος είναι ευκαιρία για τη Ρωσία να επαναβεβαιώσει τον ρόλο της, αλλά η Κίνα κλέβει την παράσταση», δήλωσε ο αναλυτής Yuri Baranchik του Russian Institute for Strategic Studies.
Η «Ανήσυχη Αυλή» της Μόσχας
Η Κεντρική Ασία, που άλλοτε θεωρούνταν αυλή της Μόσχας, στρέφεται σταδιακά προς το Πεκίνο και τις Βρυξέλλες.
- Η Κίνα, μέσω της πρωτοβουλίας Belt and Road, έχει επενδύσει πάνω από 200 δισ. ευρώ από το 2013, αναπτύσσοντας υποδομές που διευκολύνουν το εμπόριο (100 δισ. ευρώ το 2024).
- Η ΕΕ ενέκρινε πακέτο 15 δισ. ευρώ (Απρίλιος 2025) για υποδομές και πρόσβαση σε κρίσιμες πρώτες ύλες, με το Καζακστάν να παράγει το 40% του παγκόσμιου ουρανίου.
Οι εντάσεις δεν είναι νέες: το 2022, στην Αστάνα, ο πρόεδρος του Τατζικιστάν Εμομάλι Ραχμόν είχε κατηγορήσει τη Μόσχα για «σοβιετικά λάθη», ενώ το Καζακστάν αρνήθηκε να υποστηρίξει τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Το 2025, το Κιργιστάν προχώρησε σε συλλήψεις Ρώσων στρατολόγων που δραστηριοποιούνταν παράνομα στη χώρα.
Ρωσική Παρουσία και Στρατηγική Άμυνα
Παρά τη φθίνουσα επιρροή της, η Ρωσία εξακολουθεί να διατηρεί σημαντική παρουσία:
- Στρατιωτικές βάσεις στο Τατζικιστάν και το Κιργιστάν.
- Ενεργειακούς δεσμούς μέσω του Caspian Pipeline (από όπου περνούν το 90% των εξαγωγών του Καζακστάν).
- Οικονομική κυριαρχία σε κρίσιμους πόρους όπως το ουράνιο του Καζακστάν.
Παρά το διεθνές ένταλμα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (2023), ο Πούτιν συνεχίζει να ταξιδεύει σε χώρες-μέλη της CIS, όπως το Τατζικιστάν και η Μογγολία.
«Η Ρωσία δεν έχει χάσει εντελώς την επιρροή της, αλλά η Κίνα κερδίζει το πλεονέκτημα», εκτιμά ο Temur Umarov.
Νέο Κεφάλαιο στη «Μεγάλη Διαμάχη»
Η σύνοδος στο Ντουσάνμπε επιβεβαιώνει ότι η Ρωσία βρίσκεται σε αμυντική θέση στην περιοχή, την ώρα που Κίνα και Ευρώπη ενισχύουν τη διπλωματική και οικονομική τους παρουσία.
Με την Κεντρική Ασία να αποτελεί κόμβο εμπορίου και πηγή ενεργειακών πόρων, διαμορφώνεται ένα νέο γεωπολιτικό σκηνικό — μια σύγχρονη εκδοχή της «Μεγάλης Διαμάχης» για τον έλεγχο της καρδιάς της Ευρασίας.
Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!
