Το τρέξιμο με καροτσάκι μειώνει τον κίνδυνο τραυματισμών

Για πολλούς γονείς με μικρά παιδιά, η επιστροφή στο τρέξιμο σημαίνει και… την επιστράτευση του καροτσιού jogging. Αν και το να σπρώχνεις ένα βαρύ καροτσάκι τριών τροχών φαίνεται εκ πρώτης όψεως πιο δύσκολο, νέα μελέτη από το Penn State Berks αποκαλύπτει κάτι απρόσμενο: το τρέξιμο με καροτσάκι μειώνει την κατακόρυφη πίεση σε κάθε βήμα, μειώνοντας έτσι τον συνολικό κίνδυνο τραυματισμών.

Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό PLOS One, έδειξε επίσης ότι υπάρχει και ένα “αντάλλαγμα”. Αν και η πρόσκρουση ανά βήμα είναι μικρότερη, οι στροφικές δυνάμεις στο πέλμα – οι κινήσεις στρέψης κατά την ώθηση από το έδαφος – αυξάνονται. Ωστόσο, αυτές οι δυνάμεις δεν σχετίζονται τόσο στενά με τραυματισμούς όσο η κατακόρυφη πρόσκρουση.

Η επικεφαλής ερευνήτρια Allison Altman Singles, αναπληρώτρια καθηγήτρια κινησιολογίας και μηχανολογίας, εξηγεί: «Ενώ υπάρχουν πολλά δεδομένα σχετικά με την απόδοση και την οικονομία του τρεξίματος, αυτή είναι η πρώτη μελέτη που εξετάζει πώς αλλάζουν οι μηχανικές δυνάμεις όταν τρέχουμε με καροτσάκι. Η κατανόηση αυτής της “βιομηχανικής ισορροπίας” μπορεί να βοηθήσει στον σχεδιασμό καλύτερων καροτσιών, στην εκπαίδευση δρομέων και στην πρόληψη τραυματισμών».

Οι τραυματισμοί στο τρέξιμο και ο στόχος της μελέτης

Σύμφωνα με τους ερευνητές, μέχρι και το 79% των δρομέων αντιμετωπίζει κάποιον τραυματισμό κάθε χρόνο. Οι περισσότεροι σχετίζονται με επαναλαμβανόμενη καταπόνηση – πόνους στα γόνατα, κατάγματα κόπωσης ή φλεγμονές στην πελματιαία απονεύρωση. Η ομάδα του Penn State ήθελε να εξετάσει πώς μεταβάλλονται οι δυνάμεις αυτές όταν ένας δρομέας χρησιμοποιεί καροτσάκι. Οι ερευνητές επικεντρώθηκαν σε δύο βασικούς τύπους φορτίου:

• Κατακόρυφο φορτίο (vertical loading), δηλαδή πόση δύναμη ασκείται κάθετα στο σώμα σε κάθε πρόσκρουση.

• Στροφικό φορτίο (torsional loading), δηλαδή πόσο το πόδι στρίβει κατά την ώθηση προς τα εμπρός.

Υψηλές τιμές κατακόρυφου φορτίου συνδέονται άμεσα με τραυματισμούς υπέρχρησης, ενώ το αυξημένο στροφικό φορτίο σχετίζεται περισσότερο με στρες στα οστά και τους μυς της κνήμης.

Το πείραμα και τα αποτελέσματα

Οι ερευνητές στρατολόγησαν 38 υγιείς δρομείς, άνδρες και γυναίκες, χωρίς ιστορικό τραυματισμών, οι οποίοι έτρεχαν τουλάχιστον 8 χιλιόμετρα την εβδομάδα. Κάθε συμμετέχων έτρεξε με και χωρίς καροτσάκι πάνω σε ειδική πλατφόρμα δύναμης που κατέγραφε με ακρίβεια το φορτίο σε κάθε βήμα. Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά:

• Όταν οι δρομείς έτρεχαν με καροτσάκι, παρατηρήθηκε μείωση όλων των κατακόρυφων φορτίων κατά 8% έως 17%.

• Αυτό σημαίνει ότι κάθε βήμα προκαλούσε μικρότερη πρόσκρουση, άρα και χαμηλότερο κίνδυνο τραυματισμού.

Η Singles εξηγεί: «Όταν τρέχουμε με καροτσάκι, στηριζόμαστε με τα χέρια στο τιμόνι και γέρνουμε ελαφρώς μπροστά. Ένα μέρος του βάρους μας μεταφέρεται στο καρότσι, μειώνοντας έτσι την πίεση που περνάει μέσα από τα πόδια». Ωστόσο, η μελέτη έδειξε και κάτι ακόμα: οι στροφικές δυνάμεις αυξήθηκαν σημαντικά, σε ορισμένες περιπτώσεις έως και τέσσερις φορές περισσότερο από το τρέξιμο χωρίς καροτσάκι.

Αυτό εξηγείται από τη φυσική κίνηση του σώματος: Κανονικά, το άνω μέρος του κορμού και τα χέρια περιστρέφονται ελαφρώς αντίθετα από τα πόδια για να διατηρείται η ισορροπία. Όταν όμως κρατάμε σταθερά το τιμόνι, η κίνηση αυτή περιορίζεται. Το σώμα τότε αντισταθμίζει τη μείωση της περιστροφής μεταφέροντας περισσότερη στρεπτική δύναμη στα πόδια. Επιπλέον, η προσπάθεια να κρατήσουμε το καρότσι ευθεία ή να το ωθήσουμε προς τα εμπρός δημιουργεί επιπλέον περιστροφικές δυνάμεις στα πέλματα.

Τι σημαίνει αυτό για τους δρομείς-γονείς

Αν και οι στροφικές δυνάμεις αυξάνονται, η Singles τονίζει ότι δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας: «Το σημαντικότερο μήνυμα είναι πως το τρέξιμο με καροτσάκι δεν είναι επικίνδυνο. Αντιθέτως, τα δεδομένα δείχνουν ότι σε πολλές περιπτώσεις υπάρχει μειωμένος κίνδυνος τραυματισμού, λόγω της μικρότερης κατακόρυφης πρόσκρουσης». Οι ερευνητές προτείνουν ότι βελτιώσεις στον σχεδιασμό των καροτσιών ή μικρές αλλαγές στην τεχνική (όπως εναλλαγή χεριών στο τιμόνι ή πιο χαλαρή στάση κορμού) θα μπορούσαν να μειώσουν ακόμη περισσότερο τη στρεπτική καταπόνηση.

Επόμενα βήματα στην έρευνα

Η ομάδα του Penn State συνεχίζει να μελετά τη βιομηχανική του τρεξίματος με καροτσάκι, εξετάζοντας όχι μόνο τις δυνάμεις που ασκούνται, αλλά και τους τύπους τραυματισμών που είναι πιθανότερο να εμφανιστούν στους γονείς-δρομείς.

Η έρευνα αυτή προσφέρει μια πιο θετική εικόνα για όσους προσπαθούν να συνδυάσουν τη γονεϊκότητα με την άσκηση. Το τρέξιμο με καροτσάκι, πέρα από το ότι προσφέρει φυσική δραστηριότητα και χρόνο με το παιδί, φαίνεται ότι μπορεί να γίνει πιο ασφαλές και αποτελεσματικό από όσο πιστεύαμε.

Όπως σημειώνει η Singles: «Το τρέξιμο με καροτσάκι δεν μειώνει μόνο τον χρόνο με το παιδί, αλλά και το φορτίο στα πόδια. Είναι μια έξυπνη, ασφαλής και απολαυστική επιλογή για τους γονείς που θέλουν να παραμείνουν δραστήριοι».