Οι Έλληνες στην κορυφή των ωρών εργασίας -Τι αποκαλύπτει η Eurostat

Περισσότερες από 45 ώρες την εβδομάδα εργάζεται σχεδόν ένας στους πέντε εργαζόμενους στην Ελλάδα, στοιχείο που κατατάσσει τη χώρα μας πρώτη στην Ευρώπη όσον αφορά τη διάρκεια απασχόλησης, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat για το δεύτερο τρίμηνο του 2025.

Συγκεκριμένα, το 20,9% των Ελλήνων εργαζομένων ηλικίας 20-64 ετών δουλεύει για έναν ή περισσότερους εργοδότες, ξεπερνώντας τις 45 ώρες εβδομαδιαίως. Το ποσοστό αυτό είναι σχεδόν διπλάσιο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (10,8%).

Οι παράγοντες πίσω από την εικόνα

Η κατάσταση αποδίδεται σε πολλούς παράγοντες:

• την οικονομική αβεβαιότητα και την ανάγκη για αύξηση του εισοδήματος λόγω χαμηλών αμοιβών,

• την υψηλή ανεργία, η οποία παραμένει άνω του ευρωπαϊκού μέσου όρου,

• την επισφάλεια της ελληνικής αγοράς εργασίας και την αδύναμη εφαρμογή της εργατικής νομοθεσίας,

• το μικρό μέγεθος των περισσότερων επιχειρήσεων, συχνά οικογενειακών,

• την ιδιαίτερη βαρύτητα που έχουν στην ελληνική οικονομία κλάδοι όπως ο τουρισμός και η εστίαση, οι οποίοι βασίζονται σε έντονη εντατικοποίηση της εργασίας σε περιόδους αιχμής.

Επιπλέον, η ρηχότητα της αγοράς και η συνεχής αύξηση σε κενές θέσεις εργασίας, σε συνδυασμό με την ανα mismatch προσφοράς και ζήτησης, συνθέτουν ένα πολυπαραγοντικό πρόβλημα.

Τα στοιχεία της Eurostat

Σύμφωνα με τη Eurostat, στην Ελλάδα το 20,8% των εργαζομένων εργάζεται πάνω από 45 ώρες, με επόμενες την Κύπρο (16,6%) και τη Μάλτα (14,6%). Αντίθετα, τα χαμηλότερα ποσοστά καταγράφονται σε Βουλγαρία (2,5%), Λετονία (4,1%) και Ρουμανία (5,9%). Στην Ε.Ε., το 72,3% των εργαζομένων εργάζεται μεταξύ 20 και 44 ωρών εβδομαδιαίως, ενώ στην Ελλάδα μόνο το 6,1% απασχολείται λιγότερο από 19 ώρες – απόδειξη περιορισμένης μερικής απασχόλησης.

Με βάση παλαιότερα στοιχεία, ο μέσος εβδομαδιαίος χρόνος εργασίας στην Ελλάδα το 2024 ήταν 39,8 ώρες, ο υψηλότερος στην Ε.Ε. Για τους άνδρες πλήρους απασχόλησης ο μέσος όρος φτάνει τις 42,4 ώρες.

Αξιοσημείωτο είναι ότι το 2025 οι δηλωθείσες υπερωρίες ξεπέρασαν τα 4 εκατομμύρια ώρες, αυξημένες κατά 1,8 εκατ. σε σχέση με το 2024. Ιδιαίτερα μεγάλη άνοδος καταγράφηκε στους κλάδους τουρισμού και εστίασης, με αύξηση έως και 728% σε επταμηνιαία βάση.

Η Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας εφαρμόστηκε ευρέως, ενώ άλλαξε και ο τρόπος υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών για εργασία πέραν του 8ώρου, γεγονός που ευνόησε τη δήλωση πραγματικών ωρών.

Οι αιτίες πίσω από τους αριθμούς

Η υπερβολική διάρκεια εργασίας σχετίζεται άμεσα με τους χαμηλούς μισθούς. Οι εργαζόμενοι αποδέχονται περισσότερες ώρες ή δεύτερες απασχολήσεις για να ενισχύσουν το εισόδημά τους. Η Ελλάδα παραμένει ανάμεσα στις χώρες με τους χαμηλότερους μέσους ετήσιους μισθούς στην Ε.Ε., παρότι εργάζεται περισσότερες ώρες.

Κατά τη συζήτηση του νέου Εργασιακού Νομοσχεδίου στη Βουλή, η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (ΟΚΕ) επεσήμανε ότι οι χώρες με υψηλά ποσοστά απασχολουμένων πάνω από 45 ώρες έχουν συχνά και χαμηλούς μισθούς. Στην περίπτωση της Ελλάδας, η υπερ-εργασία δεν μεταφράζεται σε καλύτερες αποδοχές και επηρεάζει αρνητικά την παραγωγικότητα.

Ο ΟΟΣΑ έχει υπογραμμίσει ότι οι χώρες με λιγότερες ώρες εργασίας παρουσιάζουν υψηλότερη αποδοτικότητα, καθώς η παρατεταμένη κόπωση μειώνει την αποτελεσματικότητα.

Η υπερ-απασχόληση ενισχύεται από την ανασφάλεια στην αγορά, την ανεπαρκή εποπτεία εφαρμογής της νομοθεσίας, αλλά και το γεγονός ότι η πλειονότητα των ελληνικών επιχειρήσεων είναι μικρές ή οικογενειακές, όπου η έλλειψη προσωπικού οδηγεί σε παράταση ωραρίων.

Τέλος, η έντονη εποχικότητα αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό της ελληνικής αγοράς. Στους κλάδους του τουρισμού, της εστίασης, του πρωτογενούς τομέα, των logistics και του λιανικού εμπορίου, οι περίοδοι αιχμής δημιουργούν ανάγκη για περισσότερες υπερωρίες, την ώρα που οι εργοδότες δυσκολεύονται να καλύψουν τα μεγάλα κενά σε θέσεις εργασίας.