Αιθιοπία: Αναγνώριση από τον ΠΟΥ για τη Ρυθμιστική Αρχή Φαρμάκων

Η Αιθιοπία πέτυχε έναν σπουδαίο σταθμό στον τομέα της δημόσιας υγείας, καθώς αναγνωρίστηκε επίσημα από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) για την επίτευξη του Επιπέδου Ωριμότητας 3 (Maturity Level 3 – ML3). Η διάκριση αυτή κατατάσσει τη χώρα ανάμεσα σε μόλις εννέα αφρικανικά κράτη που διαθέτουν ένα τόσο ώριμο και λειτουργικό ρυθμιστικό σύστημα υγείας, σύμφωνα με την παγκόσμια κατάταξη εθνικών ρυθμιστικών αρχών του ΠΟΥ.

Η αναγνώριση αφορά την Αιθιοπική Αρχή Φαρμάκων και Τροφίμων (Ethiopian Food and Drug Authority – EFDA) και επιβεβαιώνει τη δέσμευσή της να διασφαλίζει ότι τα φάρμακα και τα εμβόλια που κυκλοφορούν στη χώρα πληρούν διεθνή πρότυπα ποιότητας, ασφάλειας και αποτελεσματικότητας.

Τι σημαίνει το Επίπεδο Ωριμότητας 3;

Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, το ML3 αντιπροσωπεύει ένα σταθερό, ολοκληρωμένο και καλά λειτουργικό ρυθμιστικό σύστημα. Σε αυτό το επίπεδο, οι χώρες διαθέτουν την ικανότητα:

• να εγκρίνουν ιατρικά προϊόντα,

• να διενεργούν αποτελεσματική επιτήρηση της αγοράς,

• να παρακολουθούν ανεπιθύμητα συμβάντα που σχετίζονται με φάρμακα και εμβόλια.

Το υψηλότερο επίπεδο, ML4, χαρακτηρίζει χώρες με πλήρως ανεπτυγμένα και συνεχώς βελτιούμενα ρυθμιστικά συστήματα, τα οποία θεωρούνται πρότυπα διεθνούς αναφοράς.

Με την πρόσφατη διάκριση, η Αιθιοπία εντάσσεται σε μια επιλεκτική ομάδα αφρικανικών χωρών, μαζί με την Αίγυπτο, Γκάνα, Νιγηρία, Νότια Αφρική, Τανζανία, Ζιμπάμπουε, Σενεγάλη και Ρουάντα.

Σημασία για την Υγεία και την Κοινωνία

Η επιτυχία αυτή έχει τεράστια σημασία τόσο για την ίδια τη χώρα όσο και για την ήπειρο στο σύνολό της. Όπως δήλωσε ο Δρ. Mohamed Yakub Janabi, Περιφερειακός Διευθυντής του ΠΟΥ για την Αφρική:

«Η επίτευξη της Αιθιοπίας αποτελεί ορόσημο όχι μόνο για την ίδια, αλλά και για την Αφρική συνολικά. Ένα ισχυρό ρυθμιστικό σύστημα σημαίνει ότι οι ασθενείς μπορούν να εμπιστεύονται τα φάρμακα που λαμβάνουν, γνωρίζοντας ότι είναι ασφαλή, αποτελεσματικά και ποιοτικά. Αυτό αποτελεί τη βάση για την καθολική κάλυψη υγείας και ένα πιο υγιές μέλλον.»

Η επιτυχία αυτή δίνει στην Αιθιοπία τη δυνατότητα να:

• προστατεύει καλύτερα τον πληθυσμό της από επικίνδυνα ή αναποτελεσματικά φάρμακα,

• ενισχύει την αξιοπιστία του εθνικού συστήματος υγείας,

• συμβάλλει ενεργά σε περιφερειακές και παγκόσμιες προσπάθειες για την πρόσβαση σε ποιοτικά φάρμακα.

Η διαδικασία αξιολόγησης

Η αξιολόγηση της Αιθιοπίας ολοκληρώθηκε τον Σεπτέμβριο 2025 με τη χρήση του Global Benchmarking Tool του ΠΟΥ, το οποίο εξετάζει περισσότερους από 250 δείκτες που σχετίζονται με την αποτελεσματικότητα των ρυθμιστικών αρχών.

Η διαδικασία υποστηρίχθηκε από το Περιφερειακό Γραφείο του ΠΟΥ για την Αφρική και το Γραφείο του ΠΟΥ στην Αντίς Αμπέμπα. Η μεθοδολογία αυτή επιτρέπει την αντικειμενική αξιολόγηση της ικανότητας ενός κράτους να επιβλέπει την αγορά φαρμάκων και να προστατεύει τη δημόσια υγεία.

Προοπτικές για το μέλλον

Η επίτευξη του ML3 ανοίγει νέες δυνατότητες για την Αιθιοπία:

• Η χώρα μπορεί στο μέλλον να αναγνωριστεί ως WHO-Listed Authority (WLA), μετά από περαιτέρω αξιολογήσεις. Αυτό θα της επιτρέψει να παίξει σημαντικότερο ρόλο στον καθορισμό διεθνών προτύπων φαρμάκων και εμβολίων.

• Η EFDA αποκτά ισχυρότερη φωνή στη ρύθμιση ιατρικών προϊόντων, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη αυτονομία και καλύτερη προστασία της υγείας του πληθυσμού.

• Το ισχυρότερο ρυθμιστικό πλαίσιο θα ενθαρρύνει επίσης επενδύσεις στη φαρμακοβιομηχανία και συνεργασίες με διεθνείς οργανισμούς.

Όπως δήλωσε η Δρ. Yukiko Nakatani, Βοηθός Γενική Διευθύντρια του ΠΟΥ:

«Η αποτελεσματική ρύθμιση σώζει ζωές. Με την επίτευξη του ML3, η Αιθιοπία αποδεικνύει ότι έχει τη βούληση και τη δέσμευση να προστατεύσει τον πληθυσμό της, να ενισχύσει το σύστημα υγείας της και να συμβάλει στη βελτίωση της πρόσβασης σε ποιοτικά ιατρικά προϊόντα σε περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο.»

Η αναγνώριση της Αιθιοπίας από τον ΠΟΥ για την επίτευξη του Επιπέδου Ωριμότητας 3 αποτελεί μια ιστορική επιτυχία. Αποδεικνύει ότι με συστηματική προσπάθεια, διεθνή συνεργασία και πολιτική δέσμευση, οι χώρες της Αφρικής μπορούν να ενισχύσουν τα συστήματα υγείας τους και να προσφέρουν ασφαλέστερη και πιο αξιόπιστη φροντίδα στους πολίτες τους.

Η επιτυχία αυτή δεν είναι μόνο εθνικό κατόρθωμα για την Αιθιοπία αλλά και φάρος ελπίδας για την ήπειρο, δείχνοντας ότι η Αφρική μπορεί να ηγηθεί στον τομέα της ρύθμισης φαρμάκων και να συμβάλει στη διαμόρφωση ενός υγιέστερου μέλλοντος για όλους.