Νέο στεντ με δυνατότητα μείωσης του κινδύνου θρόμβωσης

Κάθε χρόνο στη Γερμανία εμφυτεύονται περίπου μισό εκατομμύριο στεντ για τη θεραπεία της στένωσης των αιμοφόρων αγγείων, μιας σοβαρής συνέπειας της αθηροσκλήρωσης. Παρότι τα συμβατικά στεντ έχουν σώσει εκατομμύρια ζωές, συνοδεύονται από σημαντικές προκλήσεις: τα περισσότερα είναι κατασκευασμένα από μέταλλο ή πολυμερή και κατά την τοποθέτησή τους τραυματίζουν το ενδοθήλιο, το προστατευτικό εσωτερικό στρώμα των αγγείων. Η αποκατάσταση αυτού του στρώματος χρειάζεται χρόνο και, όσο παραμένει τραυματισμένο, αυξάνεται ο κίνδυνος θρόμβωσης.

Για να προληφθεί η δημιουργία θρόμβων, οι ασθενείς αναγκάζονται συχνά να λαμβάνουν αντιπηκτικά φάρμακα σε υψηλές δόσεις, πολλές φορές για όλη τους τη ζωή. Αυτή η διαρκής φαρμακευτική αγωγή δεν μειώνει μόνο την ποιότητα ζωής, αλλά μπορεί να προκαλέσει και παρενέργειες, όπως αυξημένο κίνδυνο αιμορραγιών.

Μια καινοτομία από το Fraunhofer IAP

Μια ερευνητική ομάδα από το Fraunhofer Institute for Applied Polymer Research (IAP) και το Πανεπιστήμιο Τεχνολογίας του Βρανδεμβούργου (BTU) ανέπτυξε ένα νέο είδος στεντ που υπόσχεται να αντιμετωπίσει αυτές τις προκλήσεις. Η ομάδα, στην οποία συμμετέχουν οι δρ. Anne Krüger-Genge, δρ. Jörg Bohrisch και ο καθηγητής Joachim Storsberg, εργάστηκε πάνω σε ένα στεντ με ειδική εσωτερική επικάλυψη που προάγει την ταχεία αποκατάσταση του ενδοθηλίου.

Όπως εξηγεί ο καθηγητής Storsberg: «Στην κλινική πράξη δεν υπήρχε μέχρι σήμερα υλικό που να αποτρέπει τη συσσώρευση αιμοπεταλίων και τη δημιουργία θρόμβων στο σημείο του στεντ. Με το νέο μας υλικό αξιοποιούμε τις φυσικές αντι-θρομβωτικές ιδιότητες ενός υγιούς ενδοθηλίου».

Η κατοχυρωμένη με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας επικάλυψη περιέχει πρωτεΐνες που προάγουν την ανάπτυξη ενδοθηλιακών κυττάρων. Αυτό σημαίνει ότι το προστατευτικό στρώμα σχηματίζεται ταχύτερα και ο κίνδυνος θρόμβωσης μειώνεται σημαντικά. Σε βάθος χρόνου, αυτό θα μπορούσε να επιτρέψει σε ασθενείς να μειώσουν τη δοσολογία ή ακόμη και την εξάρτηση από αντιπηκτικά φάρμακα.

Ευέλικτο και βιοδιασπώμενο

Ένα ακόμη μειονέκτημα των συμβατικών στεντ είναι η ακαμψία τους. Τα αιμοφόρα αγγεία όμως δεν είναι άκαμπτοι σωλήνες· μπορούν να συστέλλονται και να διαστέλλονται ρυθμίζοντας τη ροή του αίματος. Ένα σκληρό μεταλλικό στεντ συχνά περιορίζει αυτή τη φυσική «κινητικότητα», επηρεάζοντας τη φυσιολογική κυκλοφορία.

Το νέο στεντ του Fraunhofer ΙΑΡ είναι κατασκευασμένο από εύκαμπτο πολυμερές υλικό που αποδομείται σταδιακά μέσα στο σώμα. Όταν ολοκληρωθεί η διαδικασία επούλωσης και αποκατασταθεί το ενδοθήλιο, το στεντ αρχίζει να διασπάται, αφήνοντας το αγγείο να ανακτήσει την πλήρη ελαστικότητά του. Σε αντίθεση με τα συμβατικά στεντ που παραμένουν μόνιμα ως άκαμπτες κατασκευές, αυτό το καινοτόμο μοντέλο συνεργάζεται με τον οργανισμό, αντί να τον περιορίζει.

Όπως επισημαίνει η βιολόγος δρ. Krüger-Genge:«Μετά την αποδόμησή του, το στεντ επιτρέπει στα αγγεία να επανέλθουν στη φυσική τους κατάσταση, διατηρώντας την αγγειακή κινητικότητα και συμβάλλοντας στη φυσιολογική κυκλοφορία».

Καινοτόμος παραγωγή με 3D τεχνολογία

Η δημιουργία ενός τέτοιου στεντ δεν είναι απλή υπόθεση. Το υλικό πρέπει να είναι ταυτόχρονα εύκαμπτο, βιοδιασπώμενο και σταθερό ώστε να μπορεί να στηρίζει το αγγείο για όσο χρειάζεται. Η ερευνητική ομάδα συνδύασε ανάπτυξη νέων πολυμερών με τεχνικές έγχυσης σε καλούπι και laser υπεριώδους ακτινοβολίας μικρών παλμών, για να διαμορφώσει τρισδιάστατες μικροδομές που προσφέρουν τη μέγιστη αποτελεσματικότητα.

Πρώτα βήματα και προοπτικές

Τα πρώτα πρωτότυπα του στεντ έχουν ήδη δημιουργηθεί και βρίσκονται υπό δοκιμή σε εργαστηριακές συνθήκες. Διεξάγονται μελέτες για την αιμοσυμβατότητα στο BTU, ενώ τα μέχρι τώρα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά. Η καινοτομία αυτή αναγνωρίστηκε και βραβεύτηκε με το Senetics Innovation Award 2025 στο συνέδριο ιατρικής τεχνολογίας Kooperationskongress Medizintechnik.

Το νέο στεντ από το Fraunhofer IAP αποτελεί μια υποσχόμενη λύση σε ένα από τα πιο σοβαρά προβλήματα της επεμβατικής καρδιολογίας: τον κίνδυνο θρόμβωσης μετά την εμφύτευση. Με τη μοναδική του επικάλυψη που προάγει την αποκατάσταση του ενδοθηλίου και με τη βιοδιασπώμενη, εύκαμπτη δομή του, μπορεί να προσφέρει στους ασθενείς καλύτερη ποιότητα ζωής και λιγότερη εξάρτηση από φαρμακευτική αγωγή.

Αν και απαιτούνται περαιτέρω κλινικές μελέτες, η τεχνολογία αυτή ανοίγει τον δρόμο για μια νέα γενιά εμφυτευμάτων που συνεργάζονται με το σώμα αντί να το περιορίζουν. Το μέλλον της καρδιολογικής φροντίδας μπορεί να γίνει πιο ασφαλές, αποτελεσματικό και «φιλικό» προς τον ασθενή.