Η πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Journal of Applied Physiology εξετάζει πώς η ενυδάτωση και η καθημερινή κατανάλωση υγρών επηρεάζουν την αντίδραση του σώματος στο ψυχοκοινωνικό στρες, μετρώντας τα επίπεδα κορτιζόλης στο σάλιο. Τα αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι η ανεπαρκής ενυδάτωση και η χαμηλή συνήθης κατανάλωση υγρών σχετίζονται με αυξημένη κορτιζόλη σε καταστάσεις οξέος στρες, κάτι που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την υγεία μακροπρόθεσμα.
Η ενυδάτωση και η αντίδραση της κορτιζόλης στο στρες
Η τακτική κατανάλωση λιγότερου νερού από την προτεινόμενη ημερήσια ποσότητα μπορεί να οδηγήσει σε υποβέλτιστη ενυδάτωση, η οποία συχνά εμφανίζεται με πιο σκούρα, πιο συμπυκνωμένα ούρα και μειωμένη ποσότητα ούρων. Έρευνες έχουν δείξει ότι η χρόνια χαμηλή πρόσληψη υγρών σχετίζεται με αυξημένο μεταβολικό, νεφρικό και καρδιαγγειακό κίνδυνο. Η χρόνια έλλειψη νερού μπορεί επίσης να αυξήσει την έκκριση ορμονών που ρυθμίζουν το νερό, όπως η αργινίνη βαζοπρεσσίνη (AVP), η οποία με τη σειρά της μπορεί να ενισχύσει την απελευθέρωση της κορτιζόλης, της κύριας ορμόνης του στρες.
Είναι γνωστό ότι η κορτιζόλη αυξάνεται κατά τη διάρκεια οξέος στρες, αλλά ακολουθεί και ένα καθημερινό ρυθμό. Όταν το κυκλικό αυτό μοτίβο διαταράσσεται ή οι αντιδράσεις κορτιζόλης είναι υπερβολικές, επηρεάζεται η ανοσία, ο μεταβολισμός και η φλεγμονή. Ορισμένες μελέτες έχουν παρατηρήσει υψηλότερα επίπεδα κορτιζόλης σε άτομα με υποβέλτιστη ενυδάτωση και κατανάλωση υγρών κάτω από 1,2 λίτρα ημερησίως. Ωστόσο, η ακριβής σχέση μεταξύ πρόσληψης υγρών, ενυδάτωσης και κορτιζόλης παραμένει ασαφής.
Σχετικά με τη μελέτη
Η νέα μελέτη επικεντρώθηκε στην υπόθεση ότι τα άτομα με χαμηλή συνήθη κατανάλωση υγρών και υποβέλτιστη ενυδάτωση παρουσιάζουν μεγαλύτερη κορτιζολική αντίδραση σε οξύ ψυχοκοινωνικό στρες. Οι συμμετέχοντες ήταν υγιείς, μη καπνιστές, ηλικίας 18–35 ετών, χωρίς γνωστές διαταραχές ανοσοποιητικού, καρδιαγγειακές ή μεταβολικές παθήσεις. Στη μελέτη διαχωρίστηκαν σε δύο ομάδες: LOW (χαμηλή κατανάλωση υγρών) και HIGH (υψηλή κατανάλωση). Κάθε ομάδα περιελάμβανε 16 συμμετέχοντες.
Κατά τη διάρκεια επτά ημερών καταγραφής, οι συμμετέχοντες σημείωναν την ημερήσια πρόσληψη υγρών από όλες τις πηγές. Αποκλείστηκαν όσοι κατανάλωναν υπερβολική ποσότητα καφεΐνης ή αλκοόλ. Στη συνέχεια, οι συμμετέχοντες εκτέλεσαν το Trier Social Stress Test (TSST), ενώ συλλέχθηκαν δείγματα σάλιου για μέτρηση κορτιζόλης και δείγματα ούρων για εκτίμηση οσμωτικότητας και χρώματος (UOsm, UCol). Το πλάσμα αναλύθηκε για την ύπαρξη της κοπεπτίνης, ενός επιπλέον βιοδείκτη ενυδάτωσης.
Αποτελέσματα της μελέτης
Η ομάδα HIGH παρουσίαζε χαμηλότερα επίπεδα UOsm, UCol και πλάσματος κοπεπτίνης σε σύγκριση με την LOW, αν και δεν υπήρχαν στατιστικά σημαντικές διαφορές στη δίψα ή στην οσμωτικότητα πλάσματος. Τη μέρα του TSST, το 93,8% των συμμετεχόντων της LOW ομάδας ήταν υποβέλτιστα ενυδατωμένοι, ενώ το 87,5% της HIGH ομάδας ήταν κανονικά ενυδατωμένο.
Κατά τη διάρκεια του TSST, παρατηρήθηκε αύξηση του καρδιακού ρυθμού και του επιπέδου άγχους, χωρίς σημαντικές διαφορές μεταξύ των ομάδων. Ωστόσο, η LOW ομάδα παρουσίασε υψηλότερα επίπεδα κορτιζόλης στο σάλιο πριν από τη δοκιμασία (baseline). Μετά από 25 λεπτά ανάπαυσης, τα επίπεδα κορτιζόλης εξομαλύνθηκαν, αλλά η συνολική κορτιζολική αντίδραση στο στρες ήταν μεγαλύτερη στην LOW ομάδα. Συγκεκριμένα, η αύξηση κορτιζόλης μετά το TSST ήταν σημαντικά υψηλότερη στους συμμετέχοντες με χαμηλή ενυδάτωση.
Τα ευρήματα δείχνουν ότι οι ενήλικες με συνήθως χαμηλή πρόσληψη υγρών εμφανίζουν μεγαλύτερη κορτιζολική αντίδραση σε οξύ ψυχοκοινωνικό στρες, η οποία ενισχύεται όταν η ενυδάτωσή τους είναι υποβέλτιστη. Η αυξημένη αντίδραση της κορτιζόλης μπορεί να εξηγήσει γιατί η χαμηλή ενυδάτωση σχετίζεται με μακροχρόνιους κινδύνους για την υγεία, συμπεριλαμβανομένων των μεταβολικών και καρδιαγγειακών παθήσεων.
Η μελέτη περιορίζεται στο να εντοπίζει συσχετίσεις και δεν μπορεί να αποδείξει αιτιώδη σχέση. Το μικρό χρονικό διάστημα και η διατομεακή σχεδίαση περιορίζουν την εκτίμηση των μακροπρόθεσμων επιπτώσεων. Παρά αυτά, τα αποτελέσματα υπογραμμίζουν τη σημασία της κανονικής πρόσληψης υγρών για τη ρύθμιση του στρες και τη διατήρηση της μακροχρόνιας υγείας.
Μελλοντικές μελέτες θα πρέπει να εξετάσουν μακροπρόθεσμες σχέσεις μεταξύ ενυδάτωσης, κορτιζολικής αντίδρασης και υγειονομικών αποτελεσμάτων, ενώ η διαφοροποίηση μεταξύ φύλων και διαφορετικών επιπέδων κατανάλωσης υγρών θα μπορούσε να προσφέρει ακόμη πιο λεπτομερή εικόνα.
Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!