HPV: Τι είναι, γιατί μας αφορά και πώς μπορούμε να προστατευθούμε

Ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων, γνωστός ως HPV, είναι ένας από τους πιο συχνούς ιούς που μεταδίδονται μέσω της σεξουαλικής επαφής. Παρόλο που τις περισσότερες φορές δεν προκαλεί σοβαρά προβλήματα και υποχωρεί μόνος του, ορισμένοι τύποι του HPV μπορούν να οδηγήσουν σε σοβαρές ασθένειες, όπως καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, του πρωκτού, του πέους ή και του στοματοφάρυγγα. Η σωστή ενημέρωση και η πρόληψη είναι τα «όπλα» μας απέναντι σε αυτόν τον ιό.

Τι είναι ο HPV;

Ο HPV δεν είναι ένας μόνο ιός, αλλά μια οικογένεια περισσότερων από 200 στελεχών. Κάποιοι τύποι προκαλούν κοινές μυρμηγκιές στο δέρμα, ενώ άλλοι προσβάλλουν τα γεννητικά όργανα, το στόμα ή τον λαιμό.

• Οι λεγόμενοι χαμηλού κινδύνου τύποι προκαλούν κονδυλώματα, δηλαδή μικρά, καλοήθη εξογκώματα στο δέρμα ή στους βλεννογόνους.

• Οι υψηλού κινδύνου τύποι μπορούν να προκαλέσουν προκαρκινικές αλλοιώσεις και, αν δεν εντοπιστούν εγκαίρως, να εξελιχθούν σε καρκίνο.

Ο ιός μεταδίδεται κυρίως μέσω σεξουαλικής επαφής δέρμα με δέρμα, δηλαδή με κολπικό, πρωκτικό ή στοματικό σεξ, αλλά και με στενή επαφή των γεννητικών οργάνων χωρίς διείσδυση.

Πόσο συχνός είναι;

Ο HPV είναι η πιο συχνή σεξουαλικά μεταδιδόμενη λοίμωξη παγκοσμίως. Υπολογίζεται ότι σχεδόν όλοι οι άνθρωποι που είναι σεξουαλικά ενεργοί θα εκτεθούν σε κάποιο στέλεχος του HPV κάποια στιγμή στη ζωή τους. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο οργανισμός εξουδετερώνει τον ιό μόνος του μέσα σε 1-2 χρόνια. Ωστόσο, σε κάποιους ανθρώπους η λοίμωξη παραμένει και μπορεί να προκαλέσει επιπλοκές.

Γιατί είναι σημαντικός;

Ο βασικός λόγος που οι γιατροί δίνουν τόση έμφαση στον HPV είναι η σχέση του με τον καρκίνο. Σχεδόν όλες οι περιπτώσεις καρκίνου του τραχήλου της μήτρας οφείλονται σε αυτόν τον ιό. Επιπλέον, αυξάνονται συνεχώς οι περιπτώσεις καρκίνου του λαιμού, του πρωκτού και του πέους που σχετίζονται με HPV. Η καλή είδηση είναι ότι αυτά τα νοσήματα αναπτύσσονται πολύ αργά, δίνοντάς μας χρόνο να τα εντοπίσουμε και να τα προλάβουμε.

Συμπτώματα και διάγνωση

Το μεγαλύτερο πρόβλημα με τον HPV είναι ότι στις περισσότερες περιπτώσεις δεν προκαλεί καθόλου συμπτώματα. Έτσι, μπορεί κάποιος να έχει τον ιό και να τον μεταδίδει χωρίς να το γνωρίζει. Τα κονδυλώματα είναι μία από τις λίγες εμφανείς ενδείξεις λοίμωξης. Ωστόσο, οι επικίνδυνοι τύποι που συνδέονται με καρκίνο δεν προκαλούν ορατά σημάδια. Γι’ αυτό είναι σημαντικοί οι τακτικοί προληπτικοί έλεγχοι.

Πώς μπορούμε να προστατευτούμε;

1. Εμβολιασμός

Ο εμβολιασμός είναι το πιο αποτελεσματικό μέτρο πρόληψης. Προστατεύει από τους πιο επικίνδυνους τύπους του ιού.

• Συνιστάται σε αγόρια και κορίτσια ηλικίας 11-12 ετών, αλλά μπορεί να γίνει από τα 9.

• Εάν κάποιος δεν εμβολιαστεί στην παιδική ηλικία, μπορεί να το κάνει έως τα 26 έτη και σε ορισμένες περιπτώσεις έως τα 45, μετά από ιατρική συμβουλή.

2. Τακτικός έλεγχος

• Τεστ Παπανικολάου (Pap test): Ανιχνεύει πρώιμες αλλοιώσεις στα κύτταρα του τραχήλου της μήτρας.

• HPV test: Ελέγχει άμεσα για την παρουσία του ιού.

Ακόμα και αν έχεις εμβολιαστεί, οι έλεγχοι παραμένουν απαραίτητοι.

3. Ασφαλείς σεξουαλικές πρακτικές

• Η χρήση προφυλακτικού μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο μετάδοσης, αν και δεν τον εξαλείφει πλήρως.

• Η μείωση του αριθμού των σεξουαλικών συντρόφων και η ενημέρωση σχετικά με το ιστορικό τους μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο.

4. Ενίσχυση του ανοσοποιητικού

Ένα δυνατό ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να βοηθήσει τον οργανισμό να καταπολεμήσει τον ιό φυσικά. Υγιεινή διατροφή, άσκηση, καλός ύπνος και αποφυγή καπνίσματος παίζουν σημαντικό ρόλο.

Αν διαγνωστείς με HPV

Μην πανικοβληθείς. Στις περισσότερες περιπτώσεις ο ιός εξαφανίζεται χωρίς θεραπεία. Ο γιατρός μπορεί να προτείνει παρακολούθηση ή θεραπεία για τυχόν αλλοιώσεις. Τα κονδυλώματα μπορούν να αφαιρεθούν εύκολα, ενώ οι προκαρκινικές αλλοιώσεις αντιμετωπίζονται πριν εξελιχθούν σε καρκίνο.

Ο HPV είναι πολύ συχνός, αλλά δεν είναι ανίκητος. Με τον εμβολιασμό, τον τακτικό έλεγχο και την υπεύθυνη σεξουαλική συμπεριφορά, μπορούμε να μειώσουμε δραστικά τον κίνδυνο σοβαρών επιπλοκών. Η ενημέρωση και η πρόληψη είναι τα πιο ισχυρά μας όπλα. Φρόντισε τον εαυτό σου και τον σύντροφό σου. Η υγεία σου αξίζει την προστασία.