Ψωρίαση: Η μεσογειακή διατροφή μειώνει κατά 75 % τα συμπτώματα

Μια νέα τυχαιοποιημένη κλινική μελέτη αποκαλύπτει ότι η υιοθέτηση της μεσογειακής διατροφής για 16 εβδομάδες μπορεί να μειώσει σημαντικά τα συμπτώματα της ψωρίασης — έως και κατά 75 % σε ασθενείς με ήπια έως μέτρια μορφή της νόσου. Η ψωρίαση είναι μια χρόνια φλεγμονώδης δερματοπάθεια που προσβάλλει εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως. Χαρακτηρίζεται από ερυθρές, απολεπιστικές πλάκες στο δέρμα, συνοδευόμενες συχνά από αίσθημα κνησμού και δυσφορίας.

Σχεδιασμός της μελέτης

Η έρευνα διεξήχθη ως μέρος της δοκιμής MEDIPSO (Impact of the Mediterranean Diet on Patients With Psoriasis), σε ένα δερματολογικό κέντρο στην Μαδρίτη. Στη μελέτη συμμετείχαν 38 ενήλικες με ήπια έως μέτρια ψωρίαση (δείκτης PASI 2–10).

Οι συμμετέχοντες τυχαιοποιήθηκαν σε δύο ομάδες:

• Ομάδα παρέμβασης: Ακολούθησε καθοδηγούμενο πρόγραμμα μεσογειακής διατροφής υπό επίβλεψη διαιτολόγου για 16 εβδομάδες.

• Ομάδα ελέγχου: Έλαβε συμβουλές για μία διατροφή χαμηλών λιπαρών, χωρίς ωστόσο υποστήριξη από διαιτολόγο.

Η μελέτη αξιολόγησε την εξέλιξη της σοβαρότητας της ψωρίασης μέσω του PASI (Psoriasis Area and Severity Index), καθώς και δείκτες ποιότητας ζωής, άγχους και ύπνου.

Κύρια ευρήματα

Το πιο εντυπωσιακό αποτέλεσμα ήταν ότι σχεδόν το 47,4 % των συμμετεχόντων της ομάδας μεσογειακής διατροφής πέτυχαν PASI 75 — δηλαδή μείωση 75 % στη σοβαρότητα των συμπτωμάτων — σε αντίθεση με 0 % στην ομάδα ελέγχου.

Ακόμη πιο εντυπωσιακό είναι ότι αυτή η βελτίωση επιτεύχθηκε χωρίς σημαντική απώλεια βάρους, γεγονός που υποδεικνύει ότι τα οφέλη δεν οφείλονται απλώς στη μείωση του σωματικού λίπους.

Επιπλέον, όσοι ακολούθησαν πιστά το μεσογειακό πρότυπο εμφάνισαν και βελτίωση στην ποιότητα ζωής, καλύτερο ύπνο και μείωση του άγχους.

Πιθανοί μηχανισμοί δράσης

Οι ερευνητές υποθέτουν ότι τα οφέλη της μεσογειακής διατροφής στην ψωρίαση δεν είναι απλώς δευτερογενή (μέσω απώλειας βάρους) αλλά άμεσοι, μέσω αντιφλεγμονώδους και αντιοξειδωτικής δράσης.

Η μεσογειακή διατροφή χαρακτηρίζεται από:

• Άφθονες φρούτα, λαχανικά, όσπρια και ολικής άλεσης δημητριακά

• Εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο

• Μέτρια κατανάλωση ψαριών και πουλερικών

• Περιορισμένη κατανάλωση επεξεργασμένων τροφών και κορεσμένων λιπαρών

• Πλούσιες πηγές πολυφαινολών και αντιοξειδωτικών ουσιών

Αυτά τα στοιχεία συμβάλλουν στη μείωση του οξειδωτικού στρες, στη διαχείριση των μεταβολικών τιμών και στη ρύθμιση της φλεγμονής — παράγοντες που εμπλέκονται στα παθογόνα μονοπάτια της ψωρίασης.

Σημασία των ευρημάτων

Αυτή η μελέτη είναι σημαντική για διάφορους λόγους:

1. Τυχαιοποιημένος χαρακτήρας: Σε αντίθεση με πολλές παρατηρητικές μελέτες, εδώ δοκιμάζεται πειραματικά η επίδραση διατροφής στην ψωρίαση.

2. Ανεξάρτητα από την απώλεια βάρους: Η βελτίωση δεν στηρίζεται στη μείωση του σωματικού βάρους, αλλά μάλλον στη λειτουργική επίδραση της διατροφής στο ανοσοποιητικό και φλεγμονώδη μηχανισμό.

3. Ολοκληρωμένη ωφέλεια: Εκτός από τα δερματικά συμπτώματα, οι συμμετέχοντες αναφέρουν και βελτιωμένες παραμέτρους ψυχολογικής υγείας, ύπνου και ποιότητας ζωής.

Τα αποτελέσματα υποστηρίζουν την ένταξη διατροφικών παρεμβάσεων ως συμπληρωματικής στρατηγικής στην αντιμετώπιση της ψωρίασης, παράλληλα με τις καθιερωμένες θεραπείες.

Περιορισμοί και επόμενα βήματα

Παρότι τα ευρήματα είναι ενθαρρυντικά, η μελέτη έχει και περιορισμούς:

• Το «δείγμα» είναι σχετικά μικρό (38 άτομα).

• Διενεργήθηκε σε ένα μόνο κέντρο (Ισπανία) — καλό θα ήταν να επαναληφθεί σε διαφορετικούς πληθυσμούς.

• Η διάρκειά της (16 εβδομάδες) είναι περιορισμένη για μια χρόνια νόσο όπως η ψωρίαση.

Μελλοντικές έρευνες θα πρέπει να εστιάσουν σε μεγαλύτερα δείγματα, μακροχρόνιες παρακολουθήσεις και να διερευνήσουν πιο ειδικά βιοδείκτες φλεγμονής και ανοσολογικών διεργασιών.

Ο ρόλος της διατροφής στην υγεία του δέρματος

Η μελέτη αυτή εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο ερευνών που δείχνουν πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος της διατροφής, ειδικά των αντιφλεγμονωδών διαιτολογικών σχημάτων, στη διαχείριση χρόνιων νοσημάτων.

Σε παθήσεις όπως η ακμή, η ατοπική δερματίτιδα ή η ροδόχρους νόσος, έχουμε δει ενδείξεις ότι η ποιότητα της διατροφής μπορεί να επηρεάζει τη βαρύτητα των συμπτωμάτων. Η ψωρίαση, με τη φλεγμονώδη της φύση, είναι ιδιαίτερα κατάλληλο πεδίο για να αξιολογηθούν τέτοιες παρεμβάσεις.

Η μεσογειακή διατροφή αποδεικνύεται πλέον όχι απλώς υγιεινή αλλά και θεραπευτικά επωφελής σε περιπτώσεις ψωρίασης. Η δυνατότητά της να μειώσει τα συμπτώματα κατά 75 % σε σχεδόν τη μισή ομάδα συμμετεχόντων, χωρίς σημαντική απώλεια βάρους, υπογραμμίζει ότι η διατροφή μπορεί να λειτουργεί σε βάθος, επηρεάζοντας τις φλεγμονώδεις και ανοσολογικές διεργασίες της νόσου.

Για όσους πάσχουν από ήπια ή μέτρια ψωρίαση, η τροποποίηση των διατροφικών συνηθειών προς ένα μεσογειακό πρότυπο αποτελεί ελπιδοφόρα συμπληρωματική προσέγγιση. Ταυτόχρονα, τα ευρήματα ενισχύουν το μήνυμα ότι η φροντίδα της διατροφής είναι κρίσιμο κομμάτι της συνολικής υγειονομικής προσέγγισης σε χρόνιες παθήσεις.