Επισιτιστική ανασφάλεια: Παιδιά με χρόνιες παθήσεις αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο

Μια νέα μελέτη αποκαλύπτει ότι τα παιδιά που πάσχουν από χρόνιες ιατρικές παθήσεις είναι πιο πιθανό να ζουν σε επισιτιστική ανασφάλεια σε σχέση με εκείνα που δεν έχουν προβλήματα υγείας. Τα ευρήματα, τα οποία δημοσιεύτηκαν στο JAMA Network Open από ερευνητές του Michigan Medicine, δείχνουν ότι οι διαφορές αυτές παραμένουν ακόμη και όταν ληφθούν υπόψη βασικοί κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες, όπως το εισόδημα, το μορφωτικό επίπεδο και η εργασιακή κατάσταση των γονέων.

Η κύρια συγγραφέας, Δρ. Nina Hill, μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Susan B. Meister Child Health Evaluation and Research Center (CHEAR) και στο National Clinician Scholars Program του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, τόνισε: «Η μελέτη μας υποδηλώνει ότι τα παιδιά με χρόνιες παθήσεις πρέπει να αποτελέσουν προτεραιότητα στις προσπάθειες μείωσης των επιπτώσεων της επισιτιστικής ανασφάλειας».

Τι έδειξε η μελέτη

Η ερευνητική ομάδα ανέλυσε αντιπροσωπευτικά δεδομένα εθνικής έρευνας από το 2019 έως το 2023, που περιλάμβαναν 34.188 παιδιά ηλικίας 2–17 ετών στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η ανάλυση συνέκρινε τα ποσοστά επισιτιστικής ανασφάλειας μεταξύ παιδιών με και χωρίς επτά χρόνιες παθήσεις:

• άσθμα,

• διαταραχή ελλειμματικής προσοχής-υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ),

• διαταραχή αυτιστικού φάσματος,

• αναπτυξιακή καθυστέρηση,

• νοητική υστέρηση,

• μαθησιακές δυσκολίες,

• προδιαβήτη/διαβήτη.

Τα αποτελέσματα έδειξαν μια βαθμιαία αύξηση του κινδύνου: όσο περισσότερες χρόνιες παθήσεις είχε ένα παιδί, τόσο αυξανόταν η πιθανότητα να ζει σε νοικοκυριό με επισιτιστική ανασφάλεια.

Η πανδημία και οι προσωρινές βελτιώσεις

Οι ερευνητές παρατήρησαν επίσης ότι γύρω στο 2021 τα ποσοστά επισιτιστικής ανασφάλειας βελτιώθηκαν και για τις δύο ομάδες παιδιών. Η εξέλιξη αυτή αποδίδεται σε μέτρα που υιοθετήθηκαν κατά την πανδημία COVID-19, όπως:

• η επέκταση του παιδικού φορολογικού επιδόματος,

• η αύξηση των παροχών του προγράμματος SNAP (Supplemental Nutrition Assistance Program),

• και η ενίσχυση του WIC (Special Supplemental Nutrition Program for Women, Infants and Children).

Ωστόσο, με τη λήξη αυτών των πολιτικών το 2022 και 2023, τα κέρδη χάθηκαν και τα ποσοστά επισιτιστικής ανασφάλειας αυξήθηκαν ξανά.

Γιατί υπάρχει αυτή η σύνδεση;

Η μελέτη δείχνει την ύπαρξη συσχέτισης, χωρίς όμως να αποσαφηνίζει πλήρως την κατεύθυνσή της. Δύο πιθανά σενάρια αναφέρονται:

1. Η επισιτιστική ανασφάλεια επιβαρύνει την υγεία – Η έλλειψη επαρκούς και ποιοτικής διατροφής μπορεί να συμβάλλει στην εμφάνιση ή την επιδείνωση χρόνιων παθήσεων.

2. Οι χρόνιες παθήσεις επιβαρύνουν την οικονομία της οικογένειας – Οι γονείς μπορεί να αναγκάζονται να λείπουν από την εργασία λόγω φροντίδας ή να καλύπτουν αυξημένα ιατρικά έξοδα, οδηγώντας σε μειωμένη οικονομική σταθερότητα και, κατ’ επέκταση, σε επισιτιστική ανασφάλεια.

Οι συνέπειες για την υγεία των παιδιών

Σύμφωνα με τα στοιχεία, περίπου 1 στα 10 νοικοκυριά με παιδιά ηλικίας 2–17 ετών στις ΗΠΑ βιώνει επισιτιστική ανασφάλεια. Οι επιπτώσεις στην υγεία είναι σοβαρές, καθώς σχετίζονται με:

• αυξημένο κίνδυνο για άσθμα,

• αναιμία,

• αναπτυξιακές καθυστερήσεις,

• κακή ψυχική υγεία.

Οι ερευνητές υπογραμμίζουν την ανάγκη οι παιδίατροι να ελέγχουν συστηματικά αν οι οικογένειες αντιμετωπίζουν επισιτιστική ανασφάλεια και να τις συνδέουν με διαθέσιμους πόρους.

Η σημασία της πολιτικής και της παρέμβασης

Τα προγράμματα SNAP και WIC φαίνεται ότι μπορούν να μειώσουν την επισιτιστική ανασφάλεια και να περιορίσουν τις αρνητικές επιπτώσεις της στην υγεία. Παράλληλα, ολοένα και περισσότερα συστήματα υγείας και ασφαλιστικοί φορείς εφαρμόζουν πρωτοβουλίες για την υποστήριξη των ασθενών που στερούνται επαρκή διατροφή, όπως «συνταγές» για φρούτα και λαχανικά ή γεύματα προσαρμοσμένα σε ιατρικές ανάγκες.

Αρκετά κρατικά προγράμματα Medicaid έχουν δοκιμάσει παρεμβάσεις που στοχεύουν στις κοινωνικές ανάγκες που επηρεάζουν την υγεία, με πιο συχνή την καταπολέμηση της επισιτιστικής ανασφάλειας.

Όπως σημείωσε η Δρ. Hill: «Τα ευρήματά μας αναδεικνύουν πόσο κρίσιμο είναι να προστατεύσουμε και να ενισχύσουμε τις εθνικές πολιτικές που αντιμετωπίζουν την επισιτιστική ανασφάλεια στα παιδιά. Τώρα περισσότερο από ποτέ, οι ασθενείς μας χρειάζονται πρόσβαση σε αποτελεσματικά προγράμματα διατροφικής υποστήριξης.

Η μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν αποκαλύπτει μια ξεκάθαρη ανισότητα: τα παιδιά με χρόνιες παθήσεις κινδυνεύουν περισσότερο από επισιτιστική ανασφάλεια σε σύγκριση με τους συνομηλίκους τους. Τα δεδομένα αυτά υπογραμμίζουν την ανάγκη για στοχευμένες παρεμβάσεις, καλύτερη πρόσβαση σε προγράμματα κοινωνικής στήριξης και πολιτικές που να διασφαλίζουν ότι κανένα παιδί δεν θα στερείται επαρκή και υγιεινή τροφή. Η αντιμετώπιση του προβλήματος δεν είναι μόνο θέμα κοινωνικής δικαιοσύνης αλλά και επένδυση στη μελλοντική υγεία και ανάπτυξη των παιδιών.