Μακρά COVID και γυναικεία αναπαραγωγική υγεία

Η μακρά COVID έχει αναδειχθεί ως μια πολύπλοκη κατάσταση με πληθώρα συμπτωμάτων που επηρεάζουν διαφορετικά συστήματα του οργανισμού. Νέα έρευνα από το Κέντρο Αναπαραγωγικής Υγείας του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου αποκαλύπτει ότι η πάθηση σχετίζεται με αφύσικη μητρορραγία (abnormal uterine bleeding – AUB) και διαφοροποιήσεις στην ένταση των συμπτωμάτων ανάλογα με τη φάση του εμμηνορροϊκού κύκλου.

Το βάρος της μητρορραγίας πριν την πανδημία

Ανεξάρτητα από την COVID-19, η μητρορραγία ήταν ήδη ένα σημαντικό πρόβλημα δημόσιας υγείας.

• Μία στις τρεις γυναίκες ανέφερε υπερβολική απώλεια αίματος κατά την περίοδο.

• Στις γυναίκες κοντά στην εμμηνόπαυση το ποσοστό ανέβαινε σε μία στις δύο.

• Κάθε χρόνο, πάνω από 800.000 γυναίκες στο Ηνωμένο Βασίλειο αναζητούν θεραπεία για βαριά εμμηνορραγία.

• Στις ΗΠΑ, το ετήσιο οικονομικό κόστος των διαταραχών εμμηνορροϊκής αιμορραγίας φτάνει τα 12 δισ. δολάρια.

Τα δεδομένα αυτά δείχνουν ότι οι εμμηνορροϊκές διαταραχές δεν είναι μεμονωμένο φαινόμενο, αλλά μια ευρέως διαδεδομένη και δαπανηρή κατάσταση.

Η πανδημία και ο κύκλος της γυναίκας

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, πολλές γυναίκες ανέφεραν αλλαγές στον κύκλο τους, είτε μετά από λοίμωξη με τον SARS-CoV-2, είτε μετά τον εμβολιασμό, είτε λόγω στρες.

• Οι αλλαγές μετά τον εμβολιασμό ήταν συνήθως παροδικές και μικρές.

• Αντίθετα, μετά από λοίμωξη COVID-19 παρατηρήθηκαν εντονότερες και πιο παρατεταμένες μεταβολές.

• Η μακρά COVID φαίνεται να επηρεάζει δυσανάλογα περισσότερο τις γυναίκες. Ωστόσο, μέχρι σήμερα οι λεπτομέρειες γύρω από το είδος και τους μηχανισμούς των εμμηνορροϊκών διαταραχών ήταν ασαφείς.

Η μελέτη στο Nature Communications

Η έρευνα με τίτλο «The potential bidirectional relationship between long COVID and menstruation» συνδύασε δεδομένα από έρευνες, εφαρμογές καταγραφής και βιολογικά δείγματα.

• Διαδικτυακή έρευνα στο Ηνωμένο Βασίλειο:
  Συμμετείχαν 12.187 γυναίκες. Από αυτές:

  • 9.423 χωρίς COVID,

  • 1.716 με οξεία COVID,

  • 1.048 με μακρά COVID.

• Κοόρτη με καθημερινή καταγραφή:
  54 γυναίκες με μακρά COVID και κανονικούς κύκλους κατέγραψαν τα συμπτώματά τους σε εφαρμογή.

• Βιολογική δειγματοληψία:

  • 10 γυναίκες με μακρά COVID έδωσαν δείγματα αίματος στο NHS Lothian.

  • Συγκρίθηκαν με προ πανδημίας ομάδες ελέγχου (40 γυναίκες, 54 δείγματα ορού, 32 δείγματα ενδομητρίου).

  • 7 γυναίκες με μακρά COVID παρείχαν βιοψίες ενδομητρίου.

  • Προστέθηκε και ομάδα γυναικών που είχαν αναρρώσει από COVID (10 δείγματα).

Κύρια ευρήματα

Τα αποτελέσματα έδειξαν σημαντικές διαφορές:

• Οι γυναίκες με μακρά COVID παρουσίασαν:

  • βαρύτερη εμμηνορρυσία σε σχέση με όσες δεν είχαν νοσήσει,

  • μεγαλύτερη συχνότητα περιόδων που διαρκούν πάνω από οκτώ ημέρες,

  • περισσότερα επεισόδια μεσοκυκλικής αιμορραγίας,

  • περισσότερες αναφορές για παράλειψη ή διακοπή περιόδων.

• Η συχνότητα και κανονικότητα του κύκλου δεν έδειξαν μεγάλες διαφορές μεταξύ των ομάδων.

• Η ένταση των συμπτωμάτων κορυφωνόταν:

  • στη φάση της όψιμης εκκριτικής ή εμμηνορροϊκής φάσης,

  • αλλά και στη φάση του πολλαπλασιασμού.

• Σε επίπεδο ορμονών και βιοδεικτών:

  • Η οιστραδιόλη, η προγεστερόνη και η AMH δεν εμφάνισαν διαφορές.

  • Το 5α-διυδροτεστοστερόνο ήταν υψηλότερο στην εκκριτική φάση.

  • Στον ιστό του ενδομητρίου παρατηρήθηκε μικρότερη παρουσία υποδοχέων ανδρογόνων, ιδιαίτερα στη φάση της εμμηνόρροιας.

  • Στον ορό, τα επίπεδα TNF (παράγοντας νέκρωσης όγκων) ήταν υψηλότερα κατά την εμμηνόρροια.

  • Εντοπίστηκαν ανοσολογικές συσσωματώσεις μέσα στον ενδομητρικό ιστό.

Συμπεράσματα και προοπτικές

Η μελέτη καταλήγει ότι:

• Η μακρά COVID σχετίζεται με αφύσικη μητρορραγία.

• Η ωοθηκική λειτουργία δεν φαίνεται να επηρεάζεται ουσιαστικά.

• Οι διαταραχές πιθανόν οφείλονται σε διαφορετική ρύθμιση ανδρογόνων και σε φλεγμονώδεις αποκρίσεις.

Οι ερευνητές προτείνουν περαιτέρω μελέτες για:

• στοχευμένες θεραπείες που θα λαμβάνουν υπόψη τη φάση του κύκλου,

• ανάπτυξη βιοδεικτών οι οποίοι θα ενσωματώνουν τις ορμονικές και φλεγμονώδεις διακυμάνσεις.

Τελική εικόνα

Η έρευνα φωτίζει μια πτυχή που έχει η μακρά COVID που αφορά άμεσα την αναπαραγωγική υγεία των γυναικών. Δείχνει ότι, παρόλο που η ωοθηκική λειτουργία δεν επηρεάζεται, οι μεταβολές στην αιμορραγία και τα συνοδά συμπτώματα είναι ουσιαστικές και επηρεάζουν την καθημερινότητα. Η κατανόηση αυτών των μηχανισμών είναι κρίσιμη, όχι μόνο για την υγεία των γυναικών που πάσχουν από μακρά COVID, αλλά και για τη γενικότερη πρόοδο στην ιατρική φροντίδα των εμμηνορροϊκών διαταραχών.