Η επιτάχυνση και η ένταση των κλιματικών καταστροφών δημιουργούν τεράστιες οικονομικές απώλειες σε όλο τον κόσμο. Ωστόσο, ένα σημαντικό ποσοστό αυτών των ζημιών παραμένει ανασφάλιστο, αφήνοντας κοινωνίες και οικονομίες εκτεθειμένες. Σύμφωνα με την Aon, το λεγόμενο κλιματικό χάσμα προστασίας ανέρχεται σε 223 δισεκατομμύρια δολάρια. Σε αυτό το πλαίσιο, η παραμετρική ασφάλιση (parametric insurance) προβάλλει ως μια καινοτόμος λύση που μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα.
Τα όρια των παραδοσιακών μοντέλων ασφάλισης
Η Elizabeth Henderson, Global Head of Climate Advisory της Aon, υπογραμμίζει ότι τα παραδοσιακά ασφαλιστικά μοντέλα συχνά είναι αργά και περίπλοκα, ιδίως σε περιοχές με περιορισμένους πόρους. Η εκκαθάριση των απαιτήσεων μπορεί να διαρκέσει εβδομάδες ή και μήνες, κάτι που καθυστερεί την αποκατάσταση και μπορεί να οδηγήσει σε μακροχρόνιες κρίσεις. Σε περιοχές όπως τα μικρά νησιωτικά κράτη ή οι αγροτικές ζώνες, η απουσία γρήγορης χρηματοδότησης μετά από μια φυσική καταστροφή μπορεί να επιβραδύνει την ανθεκτικότητα και να αυξήσει τις κοινωνικές ανισότητες.
Τι είναι η παραμετρική ασφάλιση
Η παραμετρική ασφάλιση λειτουργεί με διαφορετική λογική από τα κλασικά ασφαλιστικά προϊόντα. Οι αποζημιώσεις δεν βασίζονται στην εκτίμηση ζημιών, αλλά στην επίτευξη συγκεκριμένων προϋποθέσεων, όπως:
-
η ένταση ενός σεισμού,
-
η ταχύτητα του ανέμου σε έναν τυφώνα,
-
ή η ποσότητα βροχόπτωσης σε μια πλημμύρα.
Όταν ο δείκτης ξεπεράσει το προκαθορισμένο όριο, η πληρωμή ενεργοποιείται αυτόματα. Έτσι, οι κοινότητες αποκτούν άμεση πρόσβαση σε πόρους για να ξεκινήσει η διαδικασία αποκατάστασης.
Πλεονεκτήματα και εφαρμογές
Η Henderson τόνισε ότι η παραμετρική ασφάλιση μπορεί να φέρει έναν «μετασχηματιστικό» τρόπο σκέψης στην κάλυψη των κλιματικών κινδύνων, προσφέροντας:
-
Ταχύτητα: οι πληρωμές γίνονται σε λίγες ημέρες αντί για μήνες.
-
Διαφάνεια: οι κανόνες είναι σαφείς και συνδέονται με αντικειμενικά δεδομένα.
-
Πρόσβαση: ιδανική λύση για περιοχές όπου η παραδοσιακή ασφάλιση είναι ανύπαρκτη ή ανεπαρκής.
Σε νησιωτικά κράτη της Καραϊβικής, αλλά και σε αγροτικές περιοχές της Υποσαχάριας Αφρικής, η παραμετρική ασφάλιση έχει ήδη αποδειχθεί καθοριστική, επιτρέποντας ταχεία οικονομική ανακούφιση μετά από τυφώνες ή ξηρασίες.
Αυξανόμενη ζήτηση σε παγκόσμιο επίπεδο
Η ζήτηση για παραμετρικές λύσεις αυξάνεται ραγδαία, κυρίως σε περιοχές που πλήττονται συχνότερα από ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως η Ασία-Ειρηνικός, η Υποσαχάρια Αφρική και η Καραϊβική. Η Henderson εξηγεί: «Δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τους σημερινούς κλιματικούς κινδύνους με τα εργαλεία του χθες. Καθώς οι καταστροφές γίνονται πιο συχνές και πιο έντονες, πρέπει να περάσουμε από την αντιδραστική αποκατάσταση στην προληπτική ανθεκτικότητα».
Ένα νέο οικοσύστημα ανθεκτικότητας
Η Aon επισημαίνει ότι η παραμετρική ασφάλιση δεν είναι η μόνη λύση, αλλά μέρος ενός νέου οικοσυστήματος διαχείρισης κινδύνων, που περιλαμβάνει:
-
Καταστροφικά ομόλογα (catastrophe bonds), τα οποία επιτρέπουν στους επενδυτές να μοιράζονται τον κίνδυνο.
-
Συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, που ενισχύουν την πρόσβαση σε χρηματοδότηση.
-
Επενδύσεις σε υποδομές και μέτρα ανθεκτικότητας πριν συμβούν οι καταστροφές.
Η μετάβαση αυτή απαιτεί διορατικότητα, συνεργασία και τόλμη. Η Henderson τονίζει ότι η κλιματική πρόκληση δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί μεμονωμένα, αλλά με συλλογική δράση και σχεδιασμό νέων, πιο προσαρμοστικών λύσεων.
Το κλιματικό χάσμα προστασίας των 223 δισ. δολαρίων αποδεικνύει ότι τα παραδοσιακά μοντέλα ασφάλισης δεν επαρκούν για την εποχή των εντεινόμενων κλιματικών καταστροφών. Η παραμετρική ασφάλιση αναδεικνύεται ως καταλύτης μετασχηματισμού, δίνοντας τη δυνατότητα σε κοινότητες να ανακάμπτουν ταχύτερα και με μεγαλύτερη ασφάλεια.
Η πρόκληση πλέον είναι να επεκταθεί η πρόσβαση σε αυτά τα εργαλεία, να ενισχυθεί η συνεργασία ανάμεσα σε κυβερνήσεις, ασφαλιστικές εταιρείες και ιδιωτικούς φορείς και να σχεδιαστούν καινοτόμες μορφές διαχείρισης κινδύνου που θα ανταποκρίνονται στις ανάγκες ενός πλανήτη που αλλάζει ραγδαία.