ΗΠΑ: Η μάχη για την υγεία και ο κίνδυνος «λουκέτου» στην κυβέρνηση

Καθώς πλησιάζει η προθεσμία για την ψήφιση νομοσχεδίου χρηματοδότησης της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, η Ουάσινγκτον βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα ακόμη πολιτικό αδιέξοδο. Οι Δημοκρατικοί τις ΗΠΑ δηλώνουν έτοιμοι να μπλοκάρουν τη διαδικασία αν οι Ρεπουμπλικανοί δεν αποδεχθούν την αποκατάσταση των περικοπών στο Medicaid και την παράταση των επιδοτήσεων του Obamacare. Η αντιπαράθεση αυτή απειλεί με νέο «shutdown» — μια παύση λειτουργίας των ομοσπονδιακών υπηρεσιών με σημαντικές επιπτώσεις για εκατομμύρια πολίτες.

Το επίμαχο διακύβευμα

Η κυβέρνηση χρειάζεται την έγκριση του Κογκρέσου για να εξασφαλίσει χρηματοδότηση πριν από την 1η Οκτωβρίου. Στη Βουλή των Αντιπροσώπων, οι Ρεπουμπλικανοί διαθέτουν πλειοψηφία, ωστόσο στη Γερουσία απαιτείται η στήριξη τουλάχιστον επτά Δημοκρατικών ώστε να εγκριθεί οποιοδήποτε μέτρο αποτρέπει το «λουκέτο». Αυτό δίνει στους Δημοκρατικούς περιθώριο πίεσης, το οποίο σκοπεύουν να αξιοποιήσουν.

Ο ηγέτης της μειοψηφίας στη Βουλή, Χακίμ Τζέφρις, δήλωσε κατηγορηματικά:
«Δεν θα στηρίξουμε μια μονομερή συμφωνία που αφαιρεί δικαιώματα υγειονομικής περίθαλψης από τον αμερικανικό λαό. Τελεία και παύλα». Την ίδια γραμμή υιοθέτησε και ο επικεφαλής των Δημοκρατικών στη Γερουσία, Τσακ Σούμερ, τονίζοντας ότι «οι Ρεπουμπλικανοί πρέπει να προσέλθουν σε πραγματικές, διακομματικές διαπραγματεύσεις».

Obamacare και Medicaid στο επίκεντρο

Η μάχη περιστρέφεται γύρω από δύο βασικά ζητήματα:

• Παράταση των επιδοτήσεων του Obamacare: Πρόκειται για φορολογικές ελαφρύνσεις που θεσπίστηκαν το 2022, με στόχο να μειώσουν το κόστος ασφάλισης και να διευρύνουν την πρόσβαση στο πρόγραμμα. Αυτές λήγουν στο τέλος του έτους και οι Δημοκρατικοί ζητούν την επέκτασή τους.

• Αντιστροφή περικοπών στο Medicaid: Το καλοκαίρι οι Ρεπουμπλικανοί πέρασαν, χωρίς καμία δημοκρατική ψήφο, τον νόμο «One Big Beautiful Bill» που περιλάμβανε περιορισμούς στη χρηματοδότηση του Medicaid. Οι Δημοκρατικοί απαιτούν την άμεση αναίρεση αυτών των περικοπών.

Οι Ρεπουμπλικανοί αντιστέκονται

Ο ηγέτης της πλειοψηφίας στη Γερουσία, Τζον Θουν, απέρριψε τα αιτήματα, δηλώνοντας ότι οι Δημοκρατικοί «βλέπουν πολιτικό όφελος σε ένα shutdown». Υποστήριξε πως το σχέδιο των Ρεπουμπλικανών είναι η ψήφιση ενός βραχυπρόθεσμου πακέτου χρηματοδότησης χωρίς πρόσθετες διατάξεις, προκειμένου να κερδηθεί χρόνος για μακροπρόθεσμη συμφωνία.

Ο πρώην πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, από την πλευρά του, κάλεσε τους Ρεπουμπλικανούς να προχωρήσουν «χωρίς να συμβιβαστούν με τους Δημοκρατικούς». Όπως είπε: «Έχουμε την πλειοψηφία. Αν μείνουμε ενωμένοι, μπορούμε να περάσουμε το νομοσχέδιο μόνοι μας».

Το πολιτικό ρίσκο

Η απειλή ενός νέου shutdown δεν είναι θεωρητική. Αν δεν υπάρξει συμφωνία, χιλιάδες ομοσπονδιακοί υπάλληλοι θα βρεθούν σε υποχρεωτική άδεια άνευ αποδοχών, ενώ υπηρεσίες από την υγεία έως την εκπαίδευση θα υπολειτουργούν. Το πολιτικό κόστος, ωστόσο, παραμένει ασαφές:

• Οι Δημοκρατικοί ποντάρουν στην εικόνα υπεράσπισης του δικαιώματος στην υγεία.

• Οι Ρεπουμπλικανοί υποστηρίζουν ότι οι αντίπαλοί τους απλώς προκαλούν ένταση για κομματικό όφελος.

Η αντίδραση της κοινωνίας

Η αμερικανική κοινή γνώμη δείχνει κουρασμένη από τα συνεχή πολιτικά αδιέξοδα. Οργανώσεις ασθενών και επαγγελματίες υγείας προειδοποιούν ότι η απώλεια επιδοτήσεων ή οι περικοπές στο Medicaid θα πλήξουν εκατομμύρια πολίτες, ιδίως τους πιο ευάλωτους. Από την άλλη, συντηρητικοί ψηφοφόροι θεωρούν ότι η διαρκής επέκταση κρατικών προγραμμάτων οδηγεί σε σπατάλη και αυξάνει τα ελλείμματα.

Ο χρόνος τελειώνει

Η Βουλή και η Γερουσία διαθέτουν μόλις επτά νομοθετικές ημέρες για να αποφύγουν την κρίση, καθώς οι εορτασμοί του Ρος Χασανά περιορίζουν περαιτέρω το διαθέσιμο χρονοδιάγραμμα. Υπάρχουν συζητήσεις για προσθήκη επιπλέον ημερών, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει επίσημη απόφαση.

Ο πρόεδρος της Επιτροπής Προϋπολογισμού της Βουλής, Ρεπουμπλικανός Τομ Κολ, παραδέχθηκε ότι «ένα shutdown δεν θα ωφελήσει κανέναν» και ότι αναζητείται ένας συμβιβασμός. Ωστόσο, επανέλαβε ότι η επέκταση των επιδοτήσεων του Obamacare δεν εμπίπτει στην αρμοδιότητά του, αφήνοντας την τελική απόφαση στην κομματική ηγεσία.

Η διαμάχη για την υγειονομική περίθαλψη έχει εξελιχθεί σε κεντρικό πεδίο πολιτικής σύγκρουσης στην Ουάσινγκτον. Οι Δημοκρατικοί επιχειρούν να αξιοποιήσουν τη σπάνια στιγμή επιρροής τους για να εξασφαλίσουν παραχωρήσεις, ενώ οι Ρεπουμπλικανοί αρνούνται να υποχωρήσουν. Το αν τελικά θα επικρατήσει ο συμβιβασμός ή η αδιαλλαξία, θα κριθεί τις ερχόμενες ημέρες. Μέχρι τότε, η σκιά ενός «λουκέτου» στην κυβέρνηση παραμένει απειλητικά κοντά.