Κάπνισμα: Αυξάνει τον κίνδυνο διαβήτη τύπου 2, όποια και να είναι τα χαρακτηριστικά του

Μια νέα μελέτη που παρουσιάστηκε στο ετήσιο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Μελέτη του Διαβήτη (EASD) στη Βιέννη αποκαλύπτει ότι το κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 (T2D), ανεξαρτήτως του υποτύπου του διαβήτη, του τρόπου έναρξής του ή των βασικών χαρακτηριστικών του.

Υποτύποι Διαβήτη Τύπου 2

Προηγούμενες έρευνες είχαν προτείνει ότι ο διαβήτης τύπου 2 δεν είναι μία ενιαία νόσος αλλά μπορεί να διαχωριστεί σε τουλάχιστον τέσσερις υποτύπους:

• SIRD: σοβαρός διαβήτης με αντίσταση στην ινσουλίνη

• SIDD: σοβαρή έλλειψη στην παραγωγή ινσουλίνης

• MOD: ήπιας μορφής διαβήτης σχετιζόμενος με παχυσαρκία και νεότερη ηλικία εμφάνισης

• MARD: ήπιος διαβήτης σχετιζόμενος με την ηλικία εμφάνισης

Οι διαφορετικοί αυτοί υποτύποι έχουν διαφορές ως προς τη σοβαρότητα, την πρόγνωση και τον κίνδυνο επιπλοκών.

Τι Δείχνει η Μελέτη

Η έρευνα, με επικεφαλής την Emmy Keysendal του Karolinska Institutet, χρησιμοποίησε δεδομένα από:

• Περισσότερους από 3.300 ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 χωρισμένους με βάση τους υποτύπους (495 SIDD, 477 SIRD, 693 MOD, 1.660 MARD)

• Περίπου 3.900 άτομα χωρίς διαβήτη ως ομάδα ελέγχου

• Παρακολούθηση διάρκειας περίπου 17 ετών για τη Νορβηγία και έρευνα τύπου case-control στη Σουηδία

Κύρια Ευρήματα

1. Αυξημένος κίνδυνος για όλους τους υποτύπους
   Όσοι έχουν κάπνισμα (τρέχον ή παλαιό) έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα για να αναπτύξουν οποιονδήποτε από τους υποτύπους του διαβήτη τύπου 2 σε σύγκριση με όσους δεν κάπνισαν ποτέ.

2. Ιδιαίτερα υψηλός κίνδυνος για τον υποτύπο SIRD
   Η σχέση ήταν πιο ισχυρή για τον τύπο με σοβαρή αντίσταση στην ινσουλίνη (SIRD). Οι καπνιστές είχαν πάνω από δύο φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν αυτόν τον υποτύπο σε σχέση με μη καπνιστές.

3. Ένταση του καπνίσματος με αυξημένο κίνδυνο
   Οι βαριές μορφές καπνίσματος (π.χ. ≥ 15 pack-years ή 20 τσιγάρα ημερησίως για πολλά χρόνια) σχετίζονται με ακόμη υψηλότερους κινδύνους για όλους τους υποτύπους, με την πιο μεγάλη αύξηση στον τύπο SIRD.

4. Επιπτώσεις των άλλων μορφών καπνού
   Στη Σουηδία, η χρήση snus — ενός προϊόντος καπνού χωρίς καπνό που τοποθετείται υπό τη γλώσσα — συνδέθηκε επίσης με αυξημένο κίνδυνο για SIDD και SIRD.

5. Γενετική Προδιάθεση και Επιδείνωση από το Κάπνισμα
   Άτομα με γενετική προδιάθεση προς διαβήτη τύπου 2 ή μειωμένη παραγωγή ινσουλίνης φαίνονται να πλήττονται περισσότερο από το κάπνισμα. Για παράδειγμα, βαριοί καπνιστές με υψηλό γενετικό κίνδυνο είχαν πάνω από 3,5 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν τον τύπο SIRD σε σχέση με όσους δεν είχαν τέτοια προδιάθεση.

Συμπεράσματα και Σημασία

Τα βασικά συμπεράσματα είναι ότι:

• Το κάπνισμα αποτελεί κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2, ανεξαρτήτως του υποτύπου.

• Ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος με βαρύ κάπνισμα και όταν υπάρχει γενετική προδιάθεση ή προϋπάρχουσες διαταραχές στην ινσουλίνη.

• Ο υποτύπος με τη σοβαρή αντίσταση στην ινσουλίνη (SIRD) φαίνεται πιο ευάλωτος στις επιπτώσεις του καπνίσματος.

Αυτά τα ευρήματα ενισχύουν τη σημασία της πρόληψης, και ιδιαιτέρως της διακοπής του καπνίσματος, ως κρίσιμου παράγοντα μείωσης του κινδύνου διαβήτη τύπου 2. Επίσης, η χρήση γενετικών δεδομένων θα μπορούσε στο μέλλον να βοηθήσει στον προσδιορισμό εκείνων που έχουν μεγαλύτερο όφελος από στοχευμένες παρεμβάσεις.