Η τοποθέτηση του Ρόμπερτ Φ. Κένεντι Τζούνιορ στη θέση του Υπουργού Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών (HHS) από τον Ντόναλντ Τραμπ έχει πυροδοτήσει μία από τις πιο έντονες αντιπαραθέσεις για τη δημόσια υγεία στις Ηνωμένες Πολιτείες τις τελευταίες δεκαετίες. Η ανοιχτή δυσπιστία του Κένεντι απέναντι στα εμβόλια, καθώς και οι κινήσεις του να αποδυναμώσει θεσμούς που για χρόνια διασφάλιζαν την εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού, προκαλούν συναγερμό στην ιατρική κοινότητα και θέτουν το ερώτημα: θα μπορούσε η στρατηγική αυτή να αποδειχθεί πολιτικά επικίνδυνη για τον ίδιο τον Τραμπ;
Μια πρωτοφανής σύγκρουση με τη δημόσια υγεία
Ο Κένεντι έχει ήδη προβεί σε κινήσεις που θεωρούνται ιστορικής βαρύτητας. Απέλυσε όλα τα μέλη της εθνικής συμβουλευτικής επιτροπής για την πολιτική εμβολιασμού, περιόρισε την πρόσβαση στο νέο εμβόλιο κατά της COVID-19 και υποσχέθηκε να δημοσιεύσει μελέτη που θα «επαναξιολογήσει» τον διαψευσμένο ισχυρισμό ότι τα παιδικά εμβόλια προκαλούν αυτισμό. Οι παιδίατροι και οι λοιπές ιατρικές ενώσεις θεωρούν ότι τέτοιες κινήσεις μπορεί να ανοίξουν τον δρόμο για επανεμφάνιση ασθενειών που είχαν σχεδόν εξαλειφθεί.
Ο δρ. Πολ Όφιτ, διευθυντής του Κέντρου Εκπαίδευσης για τα Εμβόλια στο Νοσοκομείο Παίδων της Φιλαδέλφειας, σχολίασε: «Δεν είναι μόνο ότι ο καθένας διακηρύσσει τη δική του ‘επιστημονική αλήθεια’. Είναι ότι η ίδια η επιστήμη χάνει τη θέση της ως πηγή αλήθειας. Πρόκειται για έναν πόλεμο εναντίον της τεχνογνωσίας».
Ο κίνδυνος διάβρωσης της εμπιστοσύνης
Η ανησυχία δεν περιορίζεται μόνο στον χώρο των ειδικών. Οι αποφάσεις του Κένεντι τροφοδοτούν ένα ήδη αυξανόμενο κίνημα γονέων που ζητούν απαλλαγές από την υποχρεωτικότητα των εμβολίων για τα σχολεία. Η κατάσταση κλιμακώθηκε όταν η Φλόριντα, με τον κυβερνήτη Ρον ΝτεΣάντις και τον πολιτειακό χειρουργό δρ. Τζόζεφ Λαντάπο, ανακοίνωσε πρόθεση να καταργήσει όλες τις πολιτειακές εντολές εμβολιασμού —κάτι που θα ήταν πρωτοφανές για τις ΗΠΑ.
Αν και η εμπιστοσύνη στο ιατρικό επάγγελμα έχει μειωθεί μετά την πανδημία, οι γιατροί εξακολουθούν να θεωρούνται από την πλειοψηφία των Αμερικανών ως αξιόπιστη πηγή πληροφόρησης για θέματα υγείας. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι περίπου 80% των γονέων εξακολουθούν να εμπιστεύονται τους παιδιάτρους τους σε θέματα εμβολιασμού —ποσοστό πολύ υψηλότερο από αυτό που εμπιστεύεται τον Κένεντι ή τον Τραμπ.
Το πολιτικό δίλημμα του Τραμπ
Για τον Τραμπ, η στρατηγική του Κένεντι μπορεί να ενισχύει την πιο «σκληρή» βάση του, αλλά ταυτόχρονα κινδυνεύει να αποξενώσει το ευρύτερο εκλογικό σώμα. Όπως παρατηρεί ο Ντρου Άλτμαν, πρόεδρος του think tank KFF, «σε κάποιο σημείο, αυτή η στάση μπορεί να απωθήσει μεγάλο τμήμα των Αμερικανών. Και τότε ο Τραμπ ίσως κρίνει ότι δεν τον συμφέρει πλέον».
Με άλλα λόγια, ενώ η αντιπαράθεση με τα πανεπιστήμια, τα ΜΜΕ ή τις νομικές εταιρείες δεν κόστισε πολιτικά στον Τραμπ λόγω χαμηλής εμπιστοσύνης της κοινής γνώμης σε αυτούς τους θεσμούς, η σύγκρουση με τον ιατρικό κόσμο έχει διαφορετικό βάρος. Οι γιατροί εξακολουθούν να διαθέτουν υψηλό επίπεδο αξιοπιστίας, ειδικά σε θέματα εμβολιασμού, και μπορούν να κινητοποιήσουν γονείς που ανησυχούν για την υγεία των παιδιών τους.
Η αντίσταση του ιατρικού κόσμου
Ήδη οι παιδίατροι, οι νοσηλευτές και οι δημόσιοι υγειονομικοί αξιωματούχοι οργανώνονται. Η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιάτρων χαρακτήρισε την απόλυση της διευθύντριας του CDC Σούζαν Μοναρές «επικίνδυνη στιγμή για τη χώρα». Παράλληλα, κατέθεσε αγωγή για να ακυρωθεί η απόφαση του Κένεντι που στερεί την πρόσβαση στο νέο εμβόλιο COVID-19 σε άτομα κάτω των 65 ετών.
Ακόμη και ο πιο επιφυλακτικός φορέας, η Αμερικανική Ιατρική Ένωση (AMA), αναγκάστηκε μετά από εσωτερική πίεση να υιοθετήσει πιο δυναμική στάση, καταδικάζοντας τις κινήσεις του Κένεντι. Πρόσφατα, μια συμμαχία ιατρικών οργανώσεων ζήτησε δημόσια την παραίτησή του, προειδοποιώντας ότι οι πολιτικές του θα κοστίσουν ζωές.
Ένα μέλλον γεμάτο αβεβαιότητα
Η αναμέτρηση αυτή δεν αφορά μόνο τη δημόσια υγεία αλλά και την πολιτική ισορροπία του ίδιου του Τραμπ. Αν συνεχίσει να στηρίζει ανοιχτά τον Κένεντι, μπορεί να ενισχύσει την εικόνα του ως πολέμιου των «ελίτ», αλλά ρισκάρει να χάσει την εμπιστοσύνη των μετριοπαθών ψηφοφόρων που εμπιστεύονται την ιατρική κοινότητα.
Το στοίχημα, λοιπόν, δεν είναι μόνο επιστημονικό αλλά βαθιά πολιτικό: η μάχη για τα εμβόλια μπορεί να εξελιχθεί σε σημείο καμπής για το πώς οι Αμερικανοί αντιλαμβάνονται τη σχέση κράτους, επιστήμης και πολιτικής. Και ίσως τελικά καθορίσει αν ο Τραμπ θα παραμείνει σε «στέρεο έδαφος» ή αν θα βρεθεί σε λεπτό πάγο.
Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!