Με αφορμή την Παγκόσμια Εβδομάδα Νερού 2025, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) και η UNICEF παρουσίασαν μια νέα έκθεση για το πόσιμο νερό με τίτλο «Progress on Household Drinking Water and Sanitation 2000–2024: special focus on inequalities». Η έκθεση αποκαλύπτει ότι, παρά την πρόοδο της τελευταίας δεκαετίας, δισεκατομμύρια άνθρωποι εξακολουθούν να στερούνται βασικές υπηρεσίες ύδρευσης, αποχέτευσης και υγιεινής, με καταστροφικές συνέπειες για την υγεία και την κοινωνική τους ένταξη.
Ένα πρόβλημα με τεράστιες διαστάσεις
Σύμφωνα με την έκθεση, 1 στους 4 ανθρώπους παγκοσμίως –δηλαδή περίπου 2,1 δισεκατομμύρια– δεν έχουν πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό. Από αυτούς, 106 εκατομμύρια άνθρωποι πίνουν απευθείας από μη επεξεργασμένες επιφανειακές πηγές, όπως ποτάμια ή λίμνες, εκθέτοντας τον εαυτό τους σε επικίνδυνες ασθένειες.
Επιπλέον:
-
3,4 δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε ασφαλείς υπηρεσίες αποχέτευσης, με 354 εκατομμύρια να εξακολουθούν να αφοδεύουν σε ανοιχτούς χώρους.
-
1,7 δισεκατομμύρια στερούνται βασικών υπηρεσιών υγιεινής στο σπίτι, με 611 εκατομμύρια χωρίς καμία απολύτως εγκατάσταση.
Η κατάσταση είναι ακόμη πιο δραματική στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες, όπου οι άνθρωποι έχουν διπλάσιες πιθανότητες να μην έχουν πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες ύδρευσης και αποχέτευσης σε σύγκριση με άλλες χώρες. Στις περιοχές που βρίσκονται σε εύθραυστες κοινωνικοπολιτικές συνθήκες, το ποσοστό κάλυψης σε ασφαλές πόσιμο νερό είναι κατά 38 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερο.
Οι ανισότητες που επιμένουν
Παρά τη γενική βελτίωση, οι αγροτικές περιοχές εξακολουθούν να μένουν πίσω. Μεταξύ 2015 και 2024 η πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό σε αγροτικές κοινότητες αυξήθηκε από 50% σε 60%, ενώ η βασική υγιεινή από 52% σε 71%. Στις πόλεις, αντίθετα, η πρόοδος ήταν ελάχιστη, οδηγώντας σε ένα ακόμη πιο έντονο χάσμα μεταξύ αστικού και αγροτικού πληθυσμού.
Η ανισότητα γίνεται ακόμη πιο εμφανής στις γυναίκες και τα κορίτσια:
-
Στις περισσότερες χώρες, οι γυναίκες είναι υπεύθυνες για τη συλλογή νερού, συχνά δαπανώντας πάνω από 30 λεπτά την ημέρα σε αυτή τη διαδικασία.
-
Τα έφηβα κορίτσια (15–19 ετών) εμφανίζουν χαμηλότερη συμμετοχή σε σχολικές, επαγγελματικές και κοινωνικές δραστηριότητες κατά την έμμηνο ρύση, καθώς δεν διαθέτουν πάντα τα απαραίτητα μέσα για να αλλάζουν συχνά.
Η εικόνα αυτή ενισχύει τον φαύλο κύκλο της φτώχειας, της ανισότητας των φύλων και της κοινωνικής περιθωριοποίησης.
Επιπτώσεις στην υγεία και την κοινωνία
Η έλλειψη ασφαλούς νερού και υγιεινής οδηγεί σε εξάπλωση λοιμωδών νοσημάτων όπως χολέρα, τυφοειδής πυρετός και διάρροια, τα οποία απειλούν ιδιαίτερα τα μικρά παιδιά. Κάθε χρόνο, εκατοντάδες χιλιάδες θάνατοι παιδιών κάτω των 5 ετών συνδέονται με μολυσμένο νερό και κακές συνθήκες υγιεινής. Η κατάσταση αυτή δεν είναι μόνο υγειονομικό ζήτημα αλλά και αναπτυξιακό: επηρεάζει την εκπαίδευση, την εργασία, την ισότητα των φύλων και την οικονομική πρόοδο.
Η φωνή των οργανισμών
«Το νερό, η αποχέτευση και η υγιεινή δεν είναι προνόμια· είναι βασικά ανθρώπινα δικαιώματα», τόνισε ο Dr. Ruediger Krech, Διευθυντής του ΠΟΥ για το Περιβάλλον, την Κλιματική Αλλαγή και την Υγεία. «Οφείλουμε να επιταχύνουμε τη δράση, ιδιαίτερα για τις πιο περιθωριοποιημένες κοινότητες, αν θέλουμε να επιτύχουμε τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης».
Από την πλευρά της, η Cecilia Scharp, Διευθύντρια WASH στη UNICEF, υπογράμμισε: «Όταν τα παιδιά στερούνται πρόσβασης σε ασφαλές νερό, υγιεινή και αποχέτευση, διακυβεύονται η υγεία, η εκπαίδευση και το μέλλον τους. Οι ανισότητες αυτές είναι ιδιαίτερα έντονες για τα κορίτσια, που συχνά επωμίζονται το βάρος της συλλογής νερού και αντιμετωπίζουν εμπόδια κατά την έμμηνο ρύση. Πρέπει να δράσουμε πιο γρήγορα και πιο τολμηρά».
Ο δρόμος προς το 2030
Καθώς απομένουν μόλις πέντε χρόνια μέχρι την ολοκλήρωση των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης, η έκθεση προειδοποιεί ότι οι στόχοι για τον τερματισμό της ανοιχτής αφόδευσης και την καθολική πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες ύδρευσης και υγιεινής είναι δύσκολο να επιτευχθούν χωρίς σημαντική επιτάχυνση. Η παγκόσμια κοινότητα καλείται να επενδύσει σε υποδομές, να αναπτύξει καινοτόμες λύσεις για καθαρό νερό και να δώσει προτεραιότητα στις πιο ευάλωτες ομάδες πληθυσμού.
Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!