Οι καινοτόμες θεραπείες κατά του καρκίνου συνεχώς εξελίσσονται, και μια νέα έρευνα από το Leibniz Institute for Plasma Science and Technology (INP), σε συνεργασία με τα Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία του Greifswald και του Rostock, έρχεται να ανοίξει νέους δρόμους στον χώρο της ογκολογίας. Η μελέτη αναδεικνύει πώς το ψυχρό πλάσμα (cold plasma) μπορεί να διεισδύει σε βαθύτερες στιβάδες ιστών και να στοχεύει καρκινικά κύτταρα που παραμένουν μετά από χειρουργικές επεμβάσεις — κάτι που ίσως αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζεται η υποτροπή καρκίνου.
Τι είναι το ψυχρό πλάσμα και πώς λειτουργεί;
Το ψυχρό πλάσμα αποτελεί ένα μερικώς ιονισμένο αέριο, πλούσιο σε αντιδραστικές μορφές οξυγόνου και αζώτου (ROS/RNS). Αυτές οι βραχύβιες ενώσεις μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά τη βιωσιμότητα των καρκινικών κυττάρων — είτε ενισχύοντας τον κυτταρικό θάνατο είτε αναστέλλοντας τον πολλαπλασιασμό τους.
Πρωτοπορία στην έρευνα: 3D υδρογέλες ως πρότυπα όγκων
Για πρώτη φορά, οι επιστήμονες ανέπτυξαν τρισδιάστατα μοντέλα με υδρογέλες, που προσομοιώνουν πραγματικούς όγκους, και μπόρεσαν να παρατηρήσουν με ακρίβεια το βάθος διείσδυσης των ενεργών μορίων στο ιστό. Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά: ενώ προηγούμενα οι μελέτες ανέθεταν σημαντικό ενεργό ρόλο στο υπεροξείδιο του υδρογόνου, εδώ διαπιστώθηκε ότι το υπεροξείδιο έχει πολύ μικρότερη επίδραση — παρά να αφαιρεθεί από τον έργο, ο αντίκτυπος του ψυχρού πλάσματος παρέμεινε ισχυρός. Επιπλέον, έδειξαν ότι μόρια όπως το περοξυνιτρίτης μπορούν να διεισδύσουν μερικά χιλιοστά βαθύτερα και να καταστρέψουν καρκινικά κύτταρα που βρίσκονται ακόμη και στα όρια μετα-χειρουργικών όγκων, μειώνοντας την πιθανότητα υποτροπής
Το μέλλον της θεραπείας με ψυχρό πλάσμα: πιο στόχο και πιο ήπιο
Η κατανόηση του ποια στοιχεία του ψυχρού πλάσματος είναι πιο αποτελεσματικά ανοίγει τον δρόμο για εξειδικευμένες συσκευές θεραπείας ανάλογα με τον τύπο και τη θέση του όγκου. Η συγκεκριμένη μελέτη αξιοποίησε το ιατρικά εγκεκριμένο plasma jet kINPen, το οποίο στοχεύει με ακρίβεια, ενώ διατηρεί χαμηλή θερμοκρασία — γεγονός που το καθιστά ασφαλές και ήπιο. Σύμφωνα με τον επικεφαλής του προγράμματος Plasma Medicine, Prof. Sander Bekeschus, η νέα γνώση των μηχανισμών δράσης θα οδηγήσει σε πιο αποτελεσματική και εξατομικευμένη χρήση του ψυχρού πλάσματος στην ογκολογία.
Ψυχρό πλάσμα σήμερα: από τη θεωρία στην κλινική εφαρμογή
Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο Trends in Biotechnology υπό τον τίτλο Gas plasma technology mediates deep tissue and anticancer events independently of hydrogen peroxide (DOI: 10.1016/j.tibtech.2025.07.004) και κατέχει ιδιαίτερη σημασία ως το πρώτο τόσο λεπτομερές πείραμα σε μοντέλο που προσομοιώνει ανθρώπινο καρκινικό ιστό.
Πώς το ψυχρό πλάσμα εντάσσεται στην ευρύτερη “πλασματική ιατρική”
Η εξέλιξη επεκτείνεται πέρα από την ογκολογία: το πεδίο της πλασματικής ιατρικής (plasma medicine) εστιάζει σε θεραπείες πληγών, αποστείρωση, αναγεννητική ιατρική, και δερματολογικές εφαρμογές. Το ψυχρό πλάσμα δρα μέσω των ROS/RNS, της επιλεκτικής καταστροφής παθογόνων, και της διέγερσης ανοσολογικής απάντησης — ανοίγοντας νέα θεραπευτικά μονοπάτια σε ποικίλες ειδικότητες.
Το ψυχρό πλάσμα παρουσιάζει μεγάλο δυναμικό για την ενίσχυση της ογκολογικής θεραπείας, ειδικά για όγκους σε βαθύτερους ιστούς και σε περιπτώσεις υπολειπόμενων κυττάρων μετά από χειρουργική επέμβαση. Μέσω της στοχευμένης δράσης χημικά ενεργών μορίων όπως το peroxynitrite, οι επιστήμονες πλησιάζουν όλο και περισσότερο σε θεραπείες που είναι αποτελεσματικές και ακριβείς αλλά και ασφαλείς.
Αυτή η πρόοδος όχι μόνο αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο κατανοούμε τη χρήση του αιθερικού πλάσματος στην ιατρική, αλλά και οδηγεί σε επόμενα στάδια εφαρμογών που θα μπορούσαν να αλλάξουν τον χάρτη της ογκολογικής φροντίδας — με λιγότερες παρενέργειες και καλύτερα αποτελέσματα για τους ασθενείς.
Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!