Η ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά (AMR) αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες απειλές για τη δημόσια υγεία, την ασφάλεια των τροφίμων και την γεωργία. Ο κίνδυνος είναι άμεσος και αυξανόμενος, καθώς εκτιμάται ότι έως το 2050, μπορούν να οδηγήσουν σε έως 10 εκατομμύρια θανάτους ετησίως, ξεπερνώντας ήδη τον καρκίνο σε θνησιμότητα. Ένα νέο ερευνητικό χάρτη βασισμένος σε πάνω από 13.000 δημοσιεύσεις κατάφερε να αναδείξει την τεράστια διασπορά και το πλήθος των δεδομένων, αλλά ταυτόχρονα και τις σημαντικές ελλείψεις σε συντονισμένες δράσεις, υπογραμμίζοντας την αδυναμία της παγκόσμιας προσπάθειας να ανταποκριθεί στον κίνδυνο της AMR.
Τι είναι η AMR και πώς φτάσαμε εδώ;
Η ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά αναπτύσσεται όταν μικροοργανισμοί, όπως βακτήρια, προσαρμόζονται ώστε να μην ανταποκρίνονται στη θεραπεία με φάρμακα. Αυτό συμβαίνει φυσιολογικά με την πάροδο του χρόνου, αλλά η υπερβολική χρήση αντιβιοτικών –σε ανθρώπους, ζώα και γεωργία– επιταχύνει την ανάπτυξη ανθεκτικών στελεχών. Το αποτέλεσμα: κοινές λοιμώξεις γίνονται επικίνδυνες, νοσοκομειακές παρεμβάσεις πιο ευάλωτες και η ιατρική όλο και πιο πολύ εξαρτάται από νέα αντιβιοτικά –τα οποία όμως σπάνια αναπτύσσονται.
Ελλείψεις και ανισότητες: πρόσβαση που απουσιάζει
Ένα ιδιαίτερα ανησυχητικό εύρημα αφορά τις ανισότητες στην πρόσβαση σε αντιβιοτικά. Σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, λιγότερο από 7% των ασθενών με ανθεκτικές λοιμώξεις λαμβάνει τα κατάλληλα φάρμακα. Αυτό όχι μόνο προκαλεί χιλιάδες θανάτους, αλλά επιτείνει την ανθεκτικότητα, καθώς η λανθασμένη θεραπεία ενθαρρύνει την εξάπλωση των superbugs.
Παγκόσμια οικονομική κρίση και πολιτικές περικοπές
Η οικονομική επιβάρυνση της AMR είναι δυσθεώρητη: προβλέπεται κόστος έως 2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως έως το 2050, με τεράστιο πλήγμα για την υγεία και την οικονομία σε ΗΠΑ, Ευρώπη, Κίνα και Ιαπωνία. Παρά ταύτα, η χρηματοδότηση μειώνεται. Το Ηνωμένο Βασίλειο ανακάλεσε το Fleming Fund, ένα αξιόλογο πρόγραμμα αντιμετώπισης της AMR σε αφρικανικές και ασιατικές χώρες, πράξη που χαρακτηρίστηκε «εκπληκτική» από τους ειδικούς.
Τι πρέπει να γίνει: δράση και καινοτομία
Οι ειδήσεις ενισχύουν την ανάγκη για άμεση και συντονισμένη δράση:
-
Καινοτόμα χρηματοδοτικά μοντέλα όπως το σύστημα συνδρομής (subscription model) του Ηνωμένου Βασιλείου, αλλά και προτεινόμενα αμερικανικά σχέδια όπως ο νόμος PASTEUR Act, μπορούν να διασφαλίσουν οικονομικά κίνητρα χωρίς υπερκατανάλωση.
-
Δημόσια-ιδιωτικές συνεργασίες όπως τα CARB-X και GARDP παρέχουν σημαντική υποστήριξη για την ανάπτυξη νέων αντιβιοτικών και ερευνητικών εργαλείων.
-
Δεδομένα και τεχνολογία: η χρήση AI, μηχανικής μάθησης και “One Health” προσεγγίσεων μπορούν να ενισχύσουν την επιτήρηση, την διάγνωση και την πρόληψη.
Η μελέτη του University of Surrey, αποτυπώνοντας την τεράστια και διάχυτη ερευνητική προσπάθεια γύρω από την AMR, αποκαλύπτει την αδυναμία μας να μετατρέψουμε την γνώση σε αποτελεσματική δράση. Η έκτακτη διάσταση της κρίσης, οι ανισότητες στην πρόσβαση, το υψηλό κόστος και η έλλειψη νέων φαρμάκων υπογραμμίζουν την επιτακτική ανάγκη για αλλαγή. Αν δεν δράσουμε τώρα, το παγκόσμιο μέλλον μοιάζει ομιχλώδες – και βυθισμένο σε μια “μετα-αντιβιοτική εποχή” όπου ακόμη και μια απλή λοίμωξη μπορεί να μας φέρει αντιμέτωπους με απειλητικές επιπλοκές.
Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!